Betaalproblemen hypotheek veel kleiner dan gedacht
De wanbetaling op Nederlandse hypotheken blijkt veel lager te zijn dan bekend is. Het Bureau Kredietregistratie (BKR) uit Tiel stelt dat er 62 duizend huizenbezitters zijn met een betalingsachterstand van meer dan 120 dagen. In werkelijkheid zijn er 'slechts' 29 duizend wanbetalers met bovendien een veel kortere betaalachterstand, namelijk van 3 maanden of meer.
Dit blijkt uit onderzoek van de Volkskrant naar betalingsachterstanden bij 3,8 miljoen hypotheken. Het BKR blijkt in zijn cijfers ook huizenbezitters mee te tellen die al een deel van hun schuld hebben ingelost.
Het BKR betreurt het dat de cijfers tot onduidelijkheid hebben geleid, zegt directeur Peter van de Bosch. 'Als we in onze persberichten niet helder zijn, moeten we dat in de toekomst beter uitleggen.' Hij benadrukt dat er wel degelijk 62 duizend huishoudens zijn die moeite hebben om rente en aflossing op hun hypotheek te betalen. De helft van de wanbetalers heeft echter een veel geringere betaalachterstand, namelijk van 1 of 2 maanden.
De fout van het BKR kwam aan het licht nadat de Volkskrant de opgave van individuele banken had vergeleken met de opgave van het BKR. Pas na weken intensief overleg tussen banken en het BKR werd duidelijk dat het bureau uit Tiel in zijn persberichten een andere definitie voor wanbetaling gebruikte dan zij daadwerkelijk meet.
Goede betaalmoraal
Het lage aantal wanbetalers is goed nieuws, zegt hoogleraar Lex Hoogduin. 'Het was al duidelijk dat Nederlanders een goede betaalmoraal hebben, en nu blijkt die ook nog eens beter dan gedacht. Dat is dus duidelijk niet het probleem van de Nederlandse hypotheekmarkt.'
De inmiddels failliete aanbieders ELQ en DSB blijken de meeste wanbetalers te hebben. Waar in de markt gemiddeld 0,76 procent van de hypotheken een achterstand heeft van minimaal 3 maanden, heeft 12 procent van de klanten van ELQ een betalingsachterstand van 3 maanden of meer. ELQ was tot 2008 een filiaal van de omgevallen Amerikaanse zakenbank Lehman Brothers. In de failliete boedel van de DSB bank is de betaalachterstand 5 procent.
Vermoedelijk hebben ook buitenlandse 'cowboys' die vlak voor de crisis op de Nederlandse markt opereerden, zoals Sparck (oud-onderdeel van Citi-bank) en Gmac (General Motors), vergelijkbare percentages. Maar zij wilden geen opening van zaken geven.
Van de grote jongens lijkt de portefeuille van marktleider Rabobank het meest solide (0,5 procent). SNS, de bank die begin dit jaar werd genationaliseerd, staat er van de grote banken het slechtst voor: 1,7 procent van al hun hypotheken heeft een betalingsachterstand van 3 maanden of meer. Hoewel de betalingsachterstanden erg laag zijn, zijn ze wel degelijk een zorg voor de banken en verzekeraars. Onder druk van de crisis is het percentage in een jaar met een kwart toegenomen. Aangezien eenderde van alle Nederlandse huizen 'onder water staat' kunnen de verliezen snel oplopen als zij die huizen gedwongen moeten verkopen.
Kwetsbaar
Ook Lex Hoogduin ziet dat de hypotheekportefeuille op dat vlak kwetsbaar is. 'Nederlanders hebben opgeteld ruim 660 miljard euro hypotheekschuld. Dat is in vergelijking met andere landen een zeer hoog bedrag.' Die miljarden lenen Nederlanders via hun hypotheekverstrekker van buitenlandse investeerders. Als het niet lukt om de verhouding tussen de hoogte van de leningen en de waarde van de huizen te verbeteren, zal het moeilijk blijven om de de hypotheken te blijven financieren, zegt Hoogduin.
