Bestuur Toshiba stapt op na bedrijfsfraude
Het wordt nu al 'de grootste bedrijfsfraude in de Japanse geschiedenis' genoemd en was dinsdag reden voor de top van elektronicaconcern Toshiba om af te treden: een enorm boekhoudschandaal dat al sinds 2008 speelt bij de Japanse producent van onder meer nucleaire installaties en geheugenchips.
Toshiba, 140 jaar geleden opgericht en sindsdien geworden tot een van de meest toonaangevende bedrijven van de Japanse industrie, maakte twee maanden geleden al bekend dat een onderzoek aanstaande was naar frauduleuze praktijken binnen het bedrijf.
Deze week werd de precieze omvang van dat schandaal bekend.
Onrealistische doelen
Een van de voornaamste conclusies is dat er binnen Toshiba jarenlang 'een cultuur heerste waarin het niet mogelijk was om tegen de wensen van een manager in te gaan'. Het waren juist managers die vlak voor het uitbreken van de crisis zeer onrealistische doelen stelden voor de toekomst van het concern.
Om de daaruit voortvloeiende tegenvallende resultaten te verbloemen werden de inkomsten, zo blijkt nu, jarenlang beduidend gunstiger voorgesteld dan in werkelijkheid het geval was. Toshiba moet daardoor een correctie doorvoeren van minstens 152miljard yen (1,1 miljard euro), bijna drie keer zo veel als wat het bestuur eerder had geraamd.
De directe gevolgen van het boekhoudschandaal zijn neergeslagen in het bestuur: topman Hisao Tanaka en zeven andere bestuurders treden per direct af. Ook wordt er de komende tijd geen dividend aan aandeelhouders uitgekeerd. Toshiba overweegt bovendien een aantal bedrijfsonderdelen, financiële deelnemingen en vastgoedobjecten af te stoten om de schade te kunnen betalen.
Nieuwe topman
De Japanse regering zei dinsdag in een reactie het schandaal te betreuren. Minister van Financiën Taro Aso noemde de fraude 'zeer spijtig' en zegt dat het risico bestaat dat het vertrouwen in het handelen van bedrijven op financieel gebied een deuk oploopt. Toshiba heeft sinds de fraude werd ontdekt meermalen excuses aangeboden aan de aandeelhouders en klanten.
De fraude bij het technologieconcern komt bovenop de al langere tijd tegenvallende resultaten bij vooral de productie van computerchips en computers. Na de atoomramp in Fukushima kwam bovendien de nucleaire tak van het bedrijf onder druk te staan omdat alle 48 werkende nucleaire energiecentrales in Japan in de daaropvolgende jaren werden uitgeschakeld.
Toshiba verwacht binnen een maand een nieuwe topman aan te kunnen stellen. Tot die tijd wordt de positie van Tanaka overgenomen door Masashi Muromachi, de huidige voorzitter van het bestuur.
Op de Japanse Nikkei Index steeg het aandeel Toshiba dinsdag wel met 6,1 procent. Beleggers verwachten dat het diepste punt is bereikt en dat de weg vanaf nu omhoog leidt. Met die koerssprong werd in ieder geval een deel van het zware koersverlies van ruim 23 procent goedgemaakt dat het bedrijf leed sinds de aankondiging van het fraudeonderzoek in mei.
