Besloten openheid

Vanaf nu gaat het anders, verzekerde eind vorige week drs. C. Herkströter, president-directeur van de Koninklijke. 'We moeten meer luisteren en van gedachten wisselen, om zo een beter inzicht te krijgen in veranderingen. In het verleden hebben we onvoldoende informatie verstrekt die nodig is voor het voeren van een gedegen openbare discussie.'

De ontboezeming werd wereldnieuws. En daarom maar even terug naar af, daar waar de kentering begon, dat olievat dat al weer meer dan een jaar dobbert in een diep Noors fjord. Shell heeft de 'wereld' gevraagd om oplossingen voor dat opslagvat. Van de honderden inzendingen zijn er inmiddels dertig door Shell geselecteerd voor een volgende ronde.

Ze variëren van een modieuze, drijvende energiecentrale met een wind- en golfturbine en een drijvende ontziltingsfabriek - eveneens met windturbine - tot realistischere ideeën, zoals ontmanteling en verdere verwerking tot schroot.

Uiteindelijk moeten er zo'n zes plannen overblijven. De indieners daarvan krijgen opdracht hun plannen nader uit te werken, waarbij naar de technische en economische kanten en naar de milieuconsequenties zal worden gekeken. Uit die zes moet vervolgens hét plan worden geselecteerd, dat als alternatief voor dumping aan de Engelse regering zal worden voorgelegd.

Shell wil straks niet worden beticht geen gehoor te hebben gehad voor de roerselen in de samenleving. Die wordt daarom in het kader van het selectieproces op 1 november in Londen geraadpleegd. Tijdens die discussiebijeenkomst moeten criteria op tafel komen waaraan een goede oplossing dient te voldoen.

Shell heeft de organisatie in handen gegeven van de Britse Environment Council. Deze onafhankelijke milieu-organisatie heeft ervaring met inspraakrondes waar iedereen, aan de hand van een zekere processturing, zijn zegje kan doen.

Iedereen is in dit geval uiterst divers, van kerken, vrouwen- en consumentenorganisaties tot onderzoeksinstellingen en milieugroepen. Er worden vijftig tot zeventig personen uit de Europese 'samenleving' op het seminar verwacht.

De pers mag er echter niet bij zijn. Hoezo openheid, hoezo dialoog met de samenleving? De voorlichtingsdienst van Shell in Rotterdam is verrast door de vraag. Hadden ze het zo goed geregeld en dan komt er weer zo'n zeurderige journalist vragen stellen.

Ze verwijzen voor de argumentatie naar de verantwoordelijke organisator. Pippa Hyam van de Council: 'De grondregel voor dit soort bijeenkomsten is dat iedereen vrijuit moet kunnen praten. Wordt de pers uitgenodigd dan ontstaat het risico dat mensen dingen zeggen die ze niet zo hadden willen zeggen, of dat ze juist zaken niet uitspreken.

'De druk van de media is groot, zeker bij de Brent Spar. Elke persconferentie daarover trekt horden journalisten en talloze snorrende tv-camera's. Mensen gaan zich dan ongemakkelijk voelen. De media beïnvloeden de vrije gedachtenwisseling en daarmee het consensusproces.

'Natuurlijk onderkennen we het dilemma dat we op deze manier de indruk wekken niet in de openbaarheid te willen werken. Het zij zo, het meningsvormingsproces gaat voor. Bovendien verschijnt er na enige tijd een verslag. Daarin zullen de diverse visies te lezen zijn, zonder dat die overigens zullen worden toegeschreven aan personen.

'En na afloop van het seminar is er een persconferentie. Dan kunnen vragen worden gesteld, aan alle vertegenwoordigers van de maatschappelijke groeperingen, voorzover ze dat willen.'

Die persconferentie komt er overigens op verzoek van ... Shell.

Broer Scholtens