Albert Heijn en Jumbo doen te weinig tegen uitbuiting bij leveranciers, stelt Oxfam-studie

Alleen de Duitse supermarktketens Aldi en Lidl zetten zich voldoende in om uitbuiting bij hun leveranciers te weren. Jumbo en Ahold Delhaize, het moederbedrijf van de Albert Heijn, halen ruime onvoldoendes en helemaal onder aan de ranglijst bungelt Plus.

Opvallend is dat de Nederlandse supermarkten het slechter doen dan de oosterburen. Volgens Charlotte Vollaard, expert mensenrechten en bedrijfsleven bij Oxfam Novib, komt dat onder meer omdat Duitsland binnenkort strengere regels tegen uitbuiting in leveringsketens invoert. Lidl en Aldi moeten daardoor sneller maatregelen treffen, zowel in Duitsland als in Nederland.

Vooruitgang

‘Nederlandse supermarkten hebben vaak niet meer dan één medewerker die zich bezighoudt met mensenrechten’, zegt Vollaard. ‘Die moet ook dierenwelzijn, klimaatimpact en plasticverbruik in de gaten houden.’ Aldi en Lidl hebben de afgelopen jaren meer experts in huis gehaald, waardoor ze volgens Vollaard in staat zijn concrete verbeteringen door te voeren. ‘Maar ook die supermarkten kunnen veel meer doen om uitbuiting van arbeiders, kleinschalige boeren en vrouwen tegen te gaan.’

Toch is Vollaard tevreden dat de supermarkten vooruitgang hebben geboekt, met uitzondering van Plus. ‘Ook Albert Heijn en Jumbo doen het echt beter dan een paar jaar terug. Jumbo heeft bijvoorbeeld drie leveringsketens transparant gemaakt, zoals die van ananassen uit Costa Rica.’

Jumbo is tevreden dat zijn mensenrechtenbeleid beter wordt beoordeeld. Het familiebedrijf scoorde dit jaar 28 procent van de haalbare punten. Toch staat Jumbo niet geheel achter het onderzoek van Oxfam Novib. ‘Een deel van onze inspanningen wordt niet meegenomen, bijvoorbeeld die met betrekking tot de leveringsketens van koffie, bananen, cacao en mango’s.’

Niet geheel representatief

Deze ketens heeft Jumbo onderzocht, maar voor Oxfam was dat geen reden om een hogere score toe te kennen. Vollaard: ‘Jumbo heeft geen vakbonden, vrouwenrechtenorganisaties of andere spelers in het maatschappelijk middenveld bij het onderzoek betrokken. Het is cruciaal dat deze groepen worden meegenomen, het gaat tenslotte over hen.’

Ook Albert Heijn vindt het rapport van Oxfam Novib niet geheel representatief. ‘Alle merken van Ahold Delhaize worden meegenomen, niet alleen Albert Heijn. Hierdoor ontstaat een vertekend beeld van de vele inspanningen van Albert Heijn.’

Vollaard verwacht niet dat de consument door de ranglijst anders zal gaan winkelen. Dat is ook niet per se de bedoeling van het onderzoek. ‘Voor klanten zou het helemaal niet moeten uitmaken bij welke supermarkt ze boodschappen doen. Het is de verantwoordelijkheid van de supermarkt dat de schappen niet vol liggen met artikelen die door uitbuiting zijn geproduceerd.’