AEX vestigt zomerrecord: waar komt die beursbonanza vandaan?

1) Wereldeconomie op stoom

Nederland heeft zich teruggetrokken op de camping, de Amerikaanse president Trump verklaart per tweet de handelsoorlog aan China en Europa, maar de beurs noteert de hoogste stand sinds 2001. Vreemd? Het heeft alles te maken met de stand van de wereldeconomie. Die draait ondanks de dreigementen als een tierelier. Diezelfde Trump heeft met zijn cadeau aan het bedrijfsleven, in de vorm van een historische belastingverlaging, het feest compleet gemaakt.

De hoge groei en lage werkloosheid vertalen zich in juichende taferelen op de Amsterdamse beurs. Met 573,62 punten werd deze week de hoogste eindstand sinds 2001 bereikt. De piek aan de vooravond van de crisis in 2007 is ruimschoots overtroffen. Alleen het absolute historische record van september 2000, toen de AEX boven de 700 punten uitkwam, blijft onaangetast.

De zonnige kwartaalcijfers van onder meer uitzendconcern Randstad, dat profiteert van de krapte op de arbeidsmarkt, gaven dinsdag het laatste zetje. Maar het zijn het hele jaar al de zwaargewichten die de beurs naar boven duwen. ‘Alleen Shell en ASML al maken samen 30 procent uit van de AEX’, legt hoofd beleggingsstrategie Ralph Wessels van ABN Amro uit. ‘Shell profiteert van het herstel van de olieprijs, ASML van de aanhoudende vraag naar steeds snellere chips. Dat zie je terug in de koersen.’

2) De geldkraan van Frankfurt

Om de crisis te bestrijden hebben centrale banken het afgelopen decennium de geldkraan wijd open gezet. Wat dat met de AEX te maken heeft? ‘De centrale banken zorgen ervoor dat de rente extreem laag blijft’, zegt aandelenanalist Jos Versteeg van InsingerGilissen. ‘Dat maakt dat er weinig alternatieven zijn. Wie een beetje rendement wilt, moet zijn geld in aandelen steken.’

Behalve de lage rente heeft de Europese Centrale Bank inmiddels bijna 2500 miljard euro aan schulden van overheden en bedrijven opgekocht. Voordat het stimuleringsprogramma eind dit jaar afloopt, komt daar nog eens 135 miljard euro bij. Ook die geldpers is manna voor de beurs. Want waar is al het verse kapitaal terechtgekomen dat op deze manier in de economie gepompt wordt? Waarnemers wijzen op de zelfs in crisistijd sterk gestegen prijzen van huizen en obligaties – en van aandelen.

3) Jan met de pet op de beurs?

In hoeverre zijn de stijgende koersen ook te danken aan particuliere nieuwkomers, die hun geluk beproeven op de beurs? Eind jaren negentig werd gesproken van een ‘camping hausse’. Jan met de pet zou met zijn nieuw verworven mobiele telefoon vanaf de camping onverstoorbaar handelsorders blijven doorgeven. Toch moet de invloed van particulieren op de beurskoersen niet overschat worden, stelt Versteeg van InsingerGilissen. ‘De handel wordt vooral bepaald door institutionele beleggers, zoals pensioenfondsen en vermogensbeheerders. Zolang die positief blijven over aandelen, gaat het goed met de beurs.’

Nederland telde vorige jaar een kleine 1,4 miljoen beleggers. Dat was een fikse stijging van 14 procent ten opzichte van 2016, maar nog altijd veel minder dan de bijna 2 miljoen Nederlanders die tijdens de internetzeepbel hun heil zochten op de beurs. Wat niet betekent dat het niet zover kan komen. Nederlandse huishoudens sparen op dit moment ruim 350 miljard euro – ook een record. Door de extreem lage rente vreet de inflatie dat appeltje voor de dorst weg. De consument wordt deze zomer dan ook in de ene na de andere reclamecampagne aangespoord te gaan beleggen, van Binck tot Bux tot Evi van Lanschot.

Dat is en blijft niet zonder gevaren. De handelsoorlog kan escaleren, in Italië zetelt een eurosceptische regering en de rente begint langzaam maar zeker te stijgen. Maar volgens beleggingsstrateeg Wessels van ABN Amro zijn beleggers niet blind voor die risico's. ‘Als je bij de bakker hoort dat je in aandelen moet, is het tijd om te verkopen. Maar ik zie op dit moment ondanks de hoge koersen allerminst zo’n extreme hosannastemming op de beurs.’