Zurich: een sterk portret van een gevangen vrouw
Perfecte vertelvorm voor nietsontziend portret van een vrouw die ondanks al haar omzwervingen geen stap vooruitkomt.
Alleen al Wende Snijders' rauwe vertolking maakt de film Zurich overrompelend.
Ze zingt hartstochtelijk mee met de band in een truckerscafé, klampt zich even vast aan een wildvreemde man, slaat dan op de vlucht. Het gaat niet goed met Nina, dat blijkt uit haar radeloze blik.
Wat er precies met haar aan de hand is, wordt langzaam onthuld in Zurich, de tweede speelfilm van Sacha Polak. Polak debuteerde in 2011 sterk met Hemel, een ontregelend portret van een losgeslagen meisje, en maakte daarna de documentaire Nieuwe tieten. In veel opzichten lijkt Zurich een vervolg op Hemel: weer draait het om een grillige, grenzeloze vrouw die zich onafhankelijk opstelt, maar wanhopig op zoek is naar houvast. En weer volgt Polak haar van zo nabij - met een onbarmhartige camera - dat haar pijn bijna voelbaar is.
Zurich bestaat uit twee delen, die in omgekeerde volgorde worden opgediend. In de eerste helft duikt de film halsoverkop in het meedogenloze rouwproces van de verwilderde Nina. Het tweede deel gaat terug in de tijd en laat haar, even, zien zoals ze was: gelukkig met haar dochter en haar vriend, een vrachtwagenchauffeur. Totdat hij een ongeluk krijgt. Behalve met het verlies moet Nina leven met de onthulling dat hij een dubbelleven leidde.
De chronologische wisseltruc en het vertraagd vrijgeven van informatie zijn niet alleen een handige manier om het verhaal mysterieus en spannend te houden. Ze vormen ook de perfecte vertelvorm voor een prachtig, nietsontziend portret van een vrouw die ondanks haar omzwervingen geen stap vooruit komt. Doordat Nina aan het eind van Zurich weer terug is bij het begin, blijft ook de film gesloten; er is geen ontsnapping mogelijk, zoals Nina niet kan ontsnappen aan haar verdriet.
Ook met andere middelen weten Polak en scenarioschrijfster Helena van der Meulen Nina's leed krachtig over te brengen. Met een simpel zinnetje als 'Ik ben haar niet'. Met beelden van Nina's dochter, die zittend aan de rand van het zwembad even haar voet op het hoofd van een zwemmend jongetje zet. Een woordeloze scène die glashelder laat zien dat het 5-jarige meisje haar eigen verdriet heeft.
En dan is er nog Wende Snijders, de zangeres die zich zonder enige gêne in haar acteerdebuut stort. Alleen al haar rauwe vertolking maakt Zurich overrompelend. Soms werkt Snijders' overgave ook verstikkend: haar niet aflatende intensiteit kan iets te veel van het goede zijn. Maar meestal vindt ze precies de juiste dosering van kracht en kwetsbaarheid, aangevuld met een peilloos verlangen gewoon te verdwijnen, weg van alles en iedereen.
Zurich, Sacha Polak, Wende Snijders, 90 minuten, in 12 zalen
