Zoeken naar de ziel van Justin Bieber en Shawn Mendes: wie geeft zich bloot?

Waar een nieuwe film over de eindejaarshow 2020 van het Canadese popidool Justin Bieber dikwijls doet denken aan een bedrijfsvideo, kijken we bij de docu over zijn jonge landgenoot Shawn Mendes juist in de ziel van die hartenbreker, op de rand van de burn-out.

Het is een concertfilmfragment dat alleen in coronatijd geschoten kan zijn. Een minuut of tien voor aanvang van de liveshow van Justin Bieber slaat de paniek toe. We zien een man achter een laptop, omringd door boze mensen met een mondkap. De aanmeldingen voor de livestream zijn geblokkeerd, de tickethouders kunnen niet inloggen. ‘Hoe lang nog?’, schreeuwt een podiummanager. ‘Ik weet het niet, ik doe mijn best, sorry’, zegt de IT-er. De manager: ‘Maar we moeten nú live gaan, want straks gaat de avondklok in en kan er niemand meer in of uit hier.’

Het concertleven was de afgelopen anderhalf jaar anders dan gebruikelijk. En dat feit moet Justin Bieber en zijn team op het idee hebben gebracht zijn eindejaarshow, op 31 december 2020 in Hollywood, vast te leggen voor de eeuwigheid. De vorige week op Amazon Prime verschenen film Our World, een treffende titel, is een verslag van een coronashow van Bieber op het dak van een hotel, en bedoeld als pophistorisch document en live-registratie ineen.

De kijker volgt het Canadese popidool bij de voorbereidingen op zijn eerste concert in drie jaar, bovenop het beroemde Beverly Hilton. Gasten die een kamer hebben geboekt in dat resort kunnen de show vanaf hun balkon volgen, bij wijze van coronaproof-opstelling. Het is allemaal heel bijzonder en dat wordt in de film ook steeds benadrukt, tussen de vertoonde liedjes door. Want Our World is ook een kijkje achter de schermen, en volgens de makers bovendien een blik in de ziel van een volwassen wordende wereldster die zijn recalcitrante puberjaren ver achter zich heeft gelaten.

Justin Bieber, 27 pas, is ondanks die leeftijd een veteraan in zijn vak. Hij kwam op als wonderkind in de jaren nul, scoorde met zijn debuutsingle Baby een monsterhit en is nog altijd een van de grootste mondiale popsterren, met onwaarschijnlijke streamingcijfers op zijn cv. Voor zijn nog altijd groeiende aanhang (hij heeft 200 miljoen volgers op Instagram) valt met Our World genoeg te genieten. Want de registratie van de vertolkte liedjes is in alle opzichten oogverblindend. Er cirkelen drone-camera’s rond het podium, dat baadt in een zachtgroen laserlicht of het flitsende hellevuur van de pyrotechniek.

En vooral de choreografieën van Bieber en zijn dansvrienden zijn prachtig, en knap opgenomen. De camera zweeft langs de vloeiende en relaxte straatdansstukken, uitgetekend door Biebers vaste choreograaf Nick DeMoura. Ook mooi: de wintermode die voorbij komt op het langgerekte podium, dat veel weg heeft van een catwalk. Het was kennelijk frisjes in Hollywood want er wordt gedanst in hoodies en ski-jassen - weer eens wat anders.

Het is ook verhelderend om de voorbereidingen te volgen voor een luxe opgetuigde show waarbij alle honderd medewerkers worden onderworpen aan een strak testregime. Rond de tijd van de opnamen waren de besmettings- en ziekenhuiscijfers nabij Los Angeles dramatisch, en dat is te merken aan de maatregelen.

Bieber heeft een mobiele test-unit achter hem en zijn teamleden aan rijden, en het is enigszins geruststellend om te zien dat ook de duurst betaalde artiesten een nare staaf in hun neus geduwd krijgen als het na het ontbijtje alweer tijd is voor de ochtend-PCR-test. Iedere dag opnieuw. Maar zelfs dit straffe coronabewind kan niet voorkomen dat de choreograaf toch besmet raakt, twee weken voor de show. Hij moet in quarantaine en geeft vanaf dat moment instructies vanachter een pc-scherm, in thuis-isolatie.

Helaas schiet Our World tekort op persoonlijk vlak. De documentairemakers proberen iets los te krijgen van de zanger, en zij monteren ook door Bieber zelf geschoten vlog-opnamen door de film (Bieber in bed met zijn echtgenote Hailey Bieber, Bieber aan het wandelen met diezelfde echtgenote, Bieber in de speeltuin met zijn nichtje), maar je merkt aan alles dat Our World een soort geautoriseerde biografie is. En dus een documentaire die precies dat onthult wat het pr-bedrijf van Bieber waardig vindt om te onthullen. Dat zijn geen schokkende zaken.

Bieber wordt kennelijk op handen gedragen door iedereen die ooit met hem heeft gewerkt. Zijn leiderschapskwaliteiten worden geprezen door technici, dansers en toerbuschauffeurs. ‘Hij heeft controle over het schip’, zegt een van zijn ingehuurde krachten. En dan is het tijd voor Bieber om complimentjes uit te delen. ‘Ik ben zo gezegend, met al deze getalenteerde mensen die met mij willen werken.’ De poging om een indruk te geven van het innerlijke leven van de artiest in voorbereiding op een van zijn opmerkelijkste concerten uit zijn loopbaan, mislukt jammerlijk. Het wordt zelfs een beetje gênant: het woord ‘blessed’ valt een keer of dertig, en je krijgt steeds meer het idee naar een bedrijfsvideo te kijken.

Het is ook een lastig genre: de concertfilm met gedoe achter de schermen, waarbij de kijker hopelijk meer te weten komt over de achtergronden bij al die popcreativiteit. Toch slaagde de Amerikaanse regisseur Grant Singer beter in zijn opdracht, met de pas op Netflix verschenen film Shawn Mendes: In Wonder. In deze muziekdocu wordt de nieuwe grote popster en hartenbreker Shawn Mendes (23) gevolgd bij zijn wereldtournee, die nog net voor de pandemie kon worden afgewikkeld. Ook nu krijgen we doorkijkjes achter de decors, en zien we deze Canadese popster in zijn privédomein. En dus ook in bed, en net als Bieber toch ook even onder de douche bij een ontspanmomentje voor zichzelf - en natuurlijk iedereen die Mendes en Bieber weleens bloot willen zien.

Maar ondanks dit soort doorzichtige clickbait-fragmenten voor de trailer, komt In Wonder werkelijk in de buurt van de ziel van de zanger. Mendes is maar vier jaar jonger dan Bieber, maar hij blijkt in alles een popster van een andere generatie. Mendes kwam zes jaar geleden opzetten via YouTube, met door hemzelf opgenomen filmpjes vanuit de slaapkamer. En als kind van de huidige sociale media-tijd lijkt Mendes (65 miljoen volgers op Instagram) beter te begrijpen hoe je in ieder geval het idéé kunt geven dat een documentairemaker iets van je te weten komt.

Aanvankelijk komt de persoonlijke verslaggeving nog wat gekunsteld over - die douchescène, een paar liefdevolle uitwisselingen tussen Mendes en zijn vriendin en mede-wereldster Camila Cabello. Maar klaarblijkelijk ontstaat gedurende de tournee toch iets van een vertrouwensband tussen Mendes en de meelopende camera’s. Mendes neemt de filmcrew mee naar zijn ouderlijk huis en de opnamen daar zijn naturel en liefdevol: de ouders van Mendes proberen de zaken niet mooier voor te stellen dan ze zijn. De zanger laat zijn piepkleine slaapkamer zien, waar hij nog altijd zijn vermoeide pophoofd te rusten legt. Als hij zijn gezicht in een kussen op zijn bed begraaft, om de geur van zijn kindertijd op te kunnen snuiven, springen de tranen in zijn ogen. Die ontroering voelt echt: home sweet home.

We komen als kijker steeds dichter op de huid van Mendes te zitten, en dat komt goed uit want zijn tournee ontaardt in een klein drama. Shawn Mendes raakt uitgeput, door een overvolle concertagenda en te weinig vrije dagen. Zijn stem begeeft het. Hij mag niet meer praten en laat een spraakprogramma op zijn laptop vertellen hoe slecht het met hem gaat. En Mendes wordt door een arts opgedragen een uitverkochte show in Brazilië af te blazen, terwijl de fans al in het stadion staan. Mendes vindt dat zó verschrikkelijk, dat hij de camera’s even vergeet en zich volledig laat gaan. In de coulissen van het stadion zit hij te janken op een bankje, en daaraan is niets geacteerd. En als kijker zie je ineens een overwerkte popster op het randje van een burn-out, en krijg je bij Mendes dus echt een blik achter de schermen van de roem en het slopende zangersleven.

Ook omdat Mendes tegen het einde van de film precies de vinger op het probleem legt. Hij heeft zich drie keer over de kop gewerkt en is ziek en uitgeput, maar na zijn allerlaatste optreden denkt hij maar aan één ding, biecht hij op. ‘Zo snel mogelijk een nieuwe tournee plannen, om direct weer dat podium op te kunnen.’ Zo word je dus een heel grote ster, maar dreig je ook in recordtempo op te branden.