Zelden kon je zo onbeheerst lachen om een puberroman als om de nieuwe van Erna Sassen

‘Huidhonger’ is volgens de hoofdpersonen zelf een van de meest provocerende woorden in Neem nooit een beste vriend (Leopold, € 17,99, 14+), de hilarische nieuwe jeugdroman van Erna Sassen, geïllustreerd door Martijn van der Linden. Een boek dat van kaft tot kaft vol staat met provocerende woorden over liefde en seks, in een tijd dat de eerste keer misschien wel ingewikkelder is dan ooit.

Zeker als je in 3 vmbo zit en je beste vriend grof geld verdient als sekswerker. Sergio zelf doet daar niet moeilijk over: hij ziet zich als een hulpverlener bij huidhonger. Moeders, vaders, hetero’s, homo’s: het maakt hem allemaal niets uit. Mensen hebben behoefte aan liefde en daar is hij nu eenmaal goed in.

Voor Joshua, die het liefst de hele dag meisjes tekent, ligt dat anders. Hij heeft nog nooit seks gehad en vindt klasgenoot Lindsey, die ineens haar aandacht op hem richt, doodeng. Gevaarlijk ook, want haar bodyguard, de preutse kickbokser Dylan, ramt mensen die beweren het met haar gedaan te hebben ter plekke in elkaar.

Neem nooit een beste vriend is de wervelende en explosieve opvolger van Zonder titel (Leopold, 2021, 13+), bekroond met de tweejaarlijkse Nienke van Hichtum-prijs. Dat boek heeft al komische hoogtepunten, maar nu gaat Sassen helemaal los. Meteen vanaf het begin: tijdens een ladderzat verjaardagsfeest komt iedereen als zijn of haar favoriete lekkere wijf. Joshua als roetveeg-Beyoncé en Dylan na veel protest als de stoere politievrouw Ellie Lust. Lindsey trekt een enorme nep-kont aan.

Keurige kalverliefde

Wel even wat anders dan jeugdromans uit de vorige eeuw. Zoals de klassieker Duet met valse noten (Querido, € 17,99, 14+, prijs van de Kinder- en Jeugdjury) van de Vlaamse schrijver Bart Moeyaert. Die debuteerde daar op 19-jarige leeftijd mee in 1983. Dit voorjaar viert hij zijn veertigjarig schrijversjubileum met een feestelijke heruitgave.

De ongetwijfeld toen al tuttige titel doet hedendaagse lezers het ergste vrezen. Toch voelt dit verhaal van de eerste liefde tussen Lander en Liselot nog altijd fris aan. Het helpt dat vinyl weer modieus is geworden. En de popsterren naar wie de twee luisteren, onder meer Abba en de Bee Gees, zijn het tegendeel van vergeten.

Natuurlijk is de tekst af en toe wat oubollig. Lander en Rik vinden Liselot op haar eerste schooldag een ‘leuk ding’ en Lander droomt achter zijn bureautje van ‘hoe fijn ze wel lachen kon’. Op school wordt door niemand gebeld of geappt en in zijn vrije tijd doet Lander aan theater.

Dat de keurige kalverliefde desondanks weet mee te slepen, komt vooral doordat Moeyaert als 19-jarige al oog had voor schijnbaar onbelangrijke details, die later toch een onmisbaar deel van het verhaal blijken te vertellen. De treffende typeringen van leraren, ouders en vrienden – hij vertelt in het feestelijke gelegenheidsnawoord dat hij uitgebreid uit zijn Gentse jeugd heeft geput – zijn onderhoudend en doen op de beste momenten denken aan een milde versie van De avonden van Gerard Reve.

De beheerste beschrijving van de eerste keer dat Liselot en Lander verder gaan dan zoenen – er gaat een hand in een broek en wat daar precies gebeurt krijgen we niet te lezen – blijft achteraf langer in de gedachten hangen dan de tamelijk expliciete eerste keer van Joshua en Lindsey in de seksrevue van Sassen. Daar verdrinkt de tederheid in een te veel aan voorlichting.

Toch is er sinds Het geheime dagboek van Adrian Mole van Sue Townsend waarschijnlijk maar zelden zo onbeheerst gelachen om een puberroman. In dat licht is het puntgave werk van grootmeester Moeyaert nog altijd knap en lezenswaardig, maar ook wel een beetje braaf.