Wolkunstenaar Claudy Jongstra luidt de noodklok met een boos en dreigend wandkleed

Kolkende donderwolken, onheilspellend als een naderende onweersbui. Claudy Jongstra’s nieuwe kunstwerk is loeigroot en bijzonder dreigend. Ik heb wol nog nooit zo kwaad gezien. Dit zijn geen makke schapenwolkjes, deze wol en zijde zijn woest.

En dat is de bedoeling, want Jongstra maakt zich zorgen. De internationaal gevierde wolkunstenaar leidt een leven dat heel romantisch klinkt. Met haar partner bestiert ze in Friesland een boerderij waar op biodynamische wijze verfplanten worden verbouwd. Met de verf uit die planten wordt de wol geverfd van Drentse heideschapen. Zo zouden we allemaal wel willen leven toch? Het klinkt als een grote idylle.

Zo ziet het er ook uit, dat blijkt bijvoorbeeld uit de prachtige foto’s die kunsttijdschrift See All This ter plaatse liet maken. Jongstra is deze winter ‘gastcurator’ van het magazine en stelde een heel tijdschrift samen over kleur. Met kleur hebben deze dreigende donderwolken alles te maken. De kunstenaar ziet de toekomst van natuurlijk verven namelijk somber in. De verfplanten en het ambacht worden volgens haar met uitsterven bedreigd.

Het wandkleed meet 3,49 bij 7,77 meter, dezelfde maat als Picasso’s Guernica, waar Jongstra inspiratie in vond. Korte kunsthistorische opfrisser: de Spaanse kunstenaar schilderde dat doek als aanklacht tegen oorlogsgeweld, specifiek als reactie op het nazibombardement op de plaats Guernica tijdens de Spaanse Burgeroorlog.

Picasso schilderde Guernica in zwart-wit, maar er bestaat ook een wandkleedvariant, in iets warmere sepiatonen. Zo’n wandkleed hing tot begin dit jaar in het hoofdkwartier van de VN-Veiligheidsraad in New York.

En dat wandkleed inspireerde Jongstra tot haar statement. Eerlijk: ik heb er even aan gezeten (dat mocht, begreep ik) en geroken (de troostende geur van een warm schaap). Simpel gezegd is de Guernica een anti-oorlogstatement en Jongstra’s Guernica de la Ecologia is een statement voor biodiversiteit en ambacht.

Of de kunstenaar terecht de noodklok luidt over de verfplanten, daar durf ik niets over te zeggen. Ik ben in elk geval optimistischer wat het ambacht betreft. Natuurlijk verven is ín, jonge kunstenaars experimenteren er graag mee. En ‘ecokunst’ is nu overal.

Mogelijk heeft Jongstra daaraan zelf bijgedragen. Ze laat steeds opnieuw zien wat er allemaal mogelijk is met natuurlijke pigmenten, zoals in dit geval een hard statement maken met zachte zijde en wol.

Bij de jubileumtentoonstelling van de AkzoNobel Art Foundation ontdekte ik kunstenaar Sophie Steengracht (30) die grote figuratieve schilderijen maakt met natuurlijke pigmenten, van bijvoorbeeld meekrap, cosmea, wede en klaprozen. Ze plakt ook delen van planten en bloemen op het papier.

Steengracht vertelde me dat zij het ambacht heeft geleerd van verschillende kunstenaars, zoals Nan Groot Antink en het kunstenaarsduo Painting Plants van Lucila Kenny (die door Studio Claudy Jongstra is opgeleid) en Naan Rijks. Natuurlijk kent Steengracht Jongstra: ‘Ik vind haar werk erg inspirerend.’

Ook Steengracht verbouwt haar verfplanten zelf. In de AkzoNobel Art Space is een mooie virtualrealityvideo te zien over hoe ze dat doet. Ze wordt inmiddels door een nóg jongere generatie benaderd voor adviezen. ‘Ik ben hoopvol’, zegt ze over de toekomst van haar vak.