'Wij vergeten niet van waar we komen'
De vorige avond hadden ze nog een feestje gegeven in hun hotelkamers. Een nichtje van een van de muzikanten was jarig, en omdat ze haar niet in hun woonplaats Perpignan konden toezingen, hadden ze het maar in Nederland gedaan....
Eigenlijk valt er altijd wel wat te vieren voor Tekameli, de zevenkoppige Franse zigeunergroep die vanavond, voorafgaand aan het optreden van Willy DeVille, het Crossing Border-festival opent in het Haagse Lucent danstheater. En feestvieren betekent voor Tekameli: muziek maken. De groep deed dat al jaren op bruiloften en partijen, in bars en cafés, maar sinds een jaar of twee ook op de internationale podia.
Deze zomer was de groep een van de openbaringen van het Nederlandse Roots-festival, een optreden waar de bandleden wat lacherig aan terugdenken: 'Toen we begonnen zaten er twee mensen in de zaal', grinnikt gitarist Jean Soler. 'De rest van het publiek zat bij het gelijktijdige concert van Zap Mama.' Maar in de loop van de avond stroomde de zaal helemaal vol met publiek, gelokt door de onweerstaanbare passie en gedrevenheid.
Even veel indruk maakte Tekameli met het eerder dit jaar verschenen album Ida y vuelta. De plaat verscheen bij het grote Epic-label - het beste bewijs dat gypsy music niet langer uitsluitend in de platenbakken met exotische wereldmuziek belandt, maar ook een groot publiek weet te bereiken.
Dat is voor een belangrijk deel te danken aan de populariteit van een ander Zuid-Frans zigeunergezelschap: The Gypsy Kings uit Arles. 'Een geweldige groep', vindt Soler. 'Ze hebben heel veel betekend voor de gitans, zigeuners, omdat ze hun muzikale traditie wereldberoemd hebben gemaakt.' Dat hun sound wel erg commercieel is geworden, is volgens hem een detail. 'Ze hebben de deuren geopend voor andere groepen, dat is het belangrijkste. Al is het jammer dat er nu opeens zoveel Gypsy Kings-imitaties rondlopen. En wie zit er te wachten op een groep die eigenlijk hetzelfde doet?'
De 27-jarige Soler voert het woord namens Tekameli ('Ik hou van je' in kaló, de taal van de Spaanse zigeuners) . De andere muzikanten zitten het hele gesprek zwijgend in een kring om hem heen. Alleen het enige meisje van de groep, de 17-jarige Sabrina Romero, ontbreekt. Dat Tekameli ook een flamenco-danseres in de gelederen heeft, is typerend voor de veelzijdige opzet van de groep. De stijlen lopen uiteen van gitans-traditionals tot muziek geïnspireerd op de Cubaanse rumba.
Maar Tekameli vertegenwoordigt bovenal de muzikale traditie van de twee zigeunerwijken van Perpignan, Saint Jaques en Vernet. Het is pas recentelijk dat muziek uit die delen van de stad ook naar buiten komt. De tienduizend zigeuners in Saint Jaques en Vernet vormen een 'stad in een stad', zegt Soler. 'Onze muziektraditie is zo lang verborgen gebleven, omdat we dachten dat niemand er van wilde weten. Gitans hebben altijd een slechte naam gehad: een volk van armoedzaaiers en dieven, waarbij je maar beter bij uit de buurt kan blijven. Dat begint nu heel langzaam te veranderen.'
Net als de andere groepsleden kreeg Soler het muziekmaken met de paplepel ingegoten. Hij speelt gitaar sinds zijn vierde jaar. Hij wordt gedreven, zegt hij, door een onstuimige passie, rage intérieure, die maakt dat hij de Tekameli-muziek nu ook over de hele wereld wil laten horen. Dat heeft een prijs, bekent de begeleider en tourmanager van de groep later ('Ze hebben allemaal vreselijk heimwee, willen het liefst naar huis').
'Onze families en vrienden zijn het belangrijkste voor ons', zegt Soler. 'Dat is een belangrijk verschil tussen The Gypsy Kings en Tekameli. Wij zullen nooit vergeten waar we vandaan komen. En zullen alles wat we verdienen weer investeren in de zigeunergemeenschap van Perpignan. Dat is de enige plek waar we thuis zijn.'
