Wat maakt kookkanaal Tasty zo verslavend?

Tijdens het scrollen door je Facebooktijdlijn is er een grote kans dat je deze video tegenkomt: in een vierkant frame is een leeg houten keukenblad van boven gefilmd. Er verschijnen twee handen met een rond brood. Versneld afgespeeld zie je hoe de handen de bovenkant eraf snijden en het brood uithollen. Dan verschijnt de rest van de ingrediënten in beeld. Eerst wordt er een laag rode saus in gelepeld, terwijl het woord 'marinara' in witte letters verschijnt. Dan komen de dikke plakken mozzarella. Er wordt ingezoomd als de hand het eerste plakje op de saus legt. Dan gaat het filmpje versneld verder met de rest van de mozzarella, een laag salami, gesneden uien, wat basilicum, stukjes worst en gesneden groene paprika. Nog een laag rode saus en alles wordt dichtgestopt met het bijna altijd terugkerende ingrediënt in deze filmpjes: kaas. Eerst weer een laag mozzarella, dan geraspte cheddar. In normale snelheid gaat het kapje er weer op. Voor het pizzabrood de oven ingaat, moet er nóg wat kaas op en salami, zodat het eruitziet als een pizza. '30 minuten bakken op 175 graden, verschijnt in de witte letters. Dertig minuten worden gereduceerd tot drie seconden. Het resultaat is een rijk gevuld brood met veel gesmolten kaas. De handen snijden het brood (versneld) in zes punten, waarvan er één wordt opgepakt zodat de kaasdraden van dichtbij en op normale snelheid goed zichtbaar zijn. Zoals aan het eind van elke video klinkt het bevredigend: 'Oh yes!'

Lees verder onder de video.

Er hoeft maar één filmpje van Tasty (gemiddelde duur: 60 seconden) voorbij te komen en een uur later zit je nog te kijken. Het helpt niet dat op Facebook en YouTube het volgende filmpje automatisch begint. De filmpjes hebben een magische en verslavende werking. Waarom is het zo fijn om te kijken hoe bladerdeeg in de oven opbolt of hoe kaas al smeltend uit een broodje druipt?

Internetbedrijf BuzzFeed (bekend van de veelgedeelde internetlijstjes) heeft de spijker op zijn kop geslagen met het filmpjeskanaal Tasty, begonnen als Facebookpagina en inmiddels ook een YouTubekanaal en Instagramaccount. De pagina werd in juli vorig jaar gelanceerd en heeft inmidels al meer dan 71 miljoen likes. Andrew Gauthier, creative director van BuzzFeedVideo, is het brein achter de pagina. Hij merkte op Buzzfeed een toenemende belangstelling voor berichten en filmpjes over eten en vroeg zich af of een merk los van het moederconcern ook zou werken. Tasty is inmiddels zo populair, dat er al zeven varianten zijn, waaronder Tasty Japan, Proper Tasty (Engeland) en Tasty Demais (Brazilië).

Wat leidt ertoe dat je blijft kijken? Nynke van der Laan, neurobioloog aan de Universiteit Utrecht en expert op het gebied van voedselkeuze en hersenreacties, heeft wel een idee: 'In het algemeen trekt eten de aandacht omdat het een van onze primaire levensbehoeften is; we hebben nou eenmaal eten nodig om te overleven.' De gerechten tonen gerechten op z'n Amerikaans: veel (varianten op) pizza's en burgers, en gesmolten kaas speelt vaak een hoofdrol. Het zijn niet bepaald de gezondste recepten. Van der Laan denkt dat dat een rol speelt bij het verslavende effect. 'Onderzoek naar hersenmechanismen die ten grondslag liggen aan voedselkeuzen laat zien dat in je hersenen beloningsgebieden actief zijn tijdens het kijken naar eten, vooral als het eten energierijk is. Onderzoek met eye-tracking laat zien dat mensen het vooral bij energierijk voedsel moeilijk vinden hun blik af te wenden.'

Door het camerastandpunt en het ontbreken van een zichtbare kok is het alsof je het gerecht zelf maakt, volgens Van der Laan. Dat standpunt komt dicht in de buurt van hoe je voedsel ziet bij het eten. Wanneer de oven wordt gefilmd lijkt het alsof je zelf de oven inkijkt om de vooruitgang te zien. Ook zorgt het hoge tempo en de techniek van de versnelling ervoor dat je de aandacht niet verliest.

Het doel van de video's is mensen laten zien dat koken makkelijk en snel kan, maar een groot deel van de liefhebbers zal de filmpjes alleen kijken ter ontspanning en het voeden van de Tastyverslaving.

De succesvolle techniek van de Tastyvideo's leent zich goed voor andere onderwerpen. BuzzFeed heeft inmiddels de DIY (Do It Yourself)-pagina Nifty opgericht. Op deze filmpjes is te zien hoe je bijvoorbeeld een kattenhangmat maakt van spullen in en rond het huis. Of hoe je van een oude kroonluchter een kruidentuintje maakt. De nieuwste aanwinst is de gezonde tegenhanger van Tasty: Goodful (in 10 dagen al 1,7 miljoen likes op Facebook), een pagina met filmpjes 'voor een inspirerend, gezonder en gebalanceerder leven'. Je ziet hier hoe je courgettefrietjes maakt of hoe je een kruiden- en groententuintje creëert van je restjes.