Waarom twittert Trump in hemelsnaam als een cheerleader?

Oké, de tweet over de 'grote en krachtige' nucleaire knop was enger. Vooral omdat Amerikaanse media al vrij snel berichtten dat er helemaal geen knop is, maar een koffertje met daarin een gebruiksaanwijzing voor het lanceren van dood en verderf. Misschien is het ook wel weer geruststellend dat Trump na een slechtgevallen cheeseburger gewoon niet weet hoe het moet, een kernoorlog beginnen.

Er was nog een andere presidentiële tweet die me bijbleef de afgelopen weken. Of specifieker: een woordje. Het viel velen op, maar uiteindelijk bleef de wereld gewoon draaien en ging iedereen weer verder met leven, terwijl ik met die prangende kwestie bleef zitten: waarom twitterde Trump als een cheerleader?

'Actually, throughout my life, my two greatest assets have been mental stability and being, like, really smart', meldde hij op 6 januari. Sowieso voer voor psychologen, maar het gaat om dat volstrekt overbodige woordje 'like', een soort 'zeg maar'. Het is een stopwoord in Amerikaanse spreektaal en aangezien Twitter over een zo bondig mogelijk geschreven boodschap gaat, is het gebruik van overbodige spreektaal vreemd. Nog vreemder is dat het woord een bepaalde connotatie heeft: die van een kauwgomdraaiende, materialistische 16-jarige. Like, het tegenovergestelde van really smart.

De archetypische 'like'-zegger is Cher Horowitz, heldin van de ultieme tienerkomedie/cultklassieker Clueless uit 1995. Als Cher op haar middelbare school een betoog moet houden over het toelaten van immigranten uit Haïti trekt ze een vergelijking met de keer dat ze een tuinfeestje gaf. Gasten die niet hadden ge-rsvp't kwamen toch, vertelt ze in een met like-doorspekt verhaal en het gezicht in Martin Luther King-stand. 'I was like totally buggin' - ze flipte. 'Maar uiteindelijk was het, like, hoe meer zielen hoe meer vreugd'.

_{Lees verder onder de foto}

Als Amerikaanse komieken een karikatuur schetsen van een oppervlakkige, jonge vrouw dan doen ze dat met 'like'. Overigens zouden jonge mannen het woord net zo veel te gebruiken, maar zij komen er eerder mee weg.

Like is 'verguisd' en 'voor velen moeilijk om aan te horen', schrijft de taalkundige John McWhorter in het boek Words on the Move: Why English Won't and Can't Sit Still (Like, Literally). Vooral oudere generaties zien het gebruik van het woord als iets onzorgvuldigs, het bewijs dat jongeren overal hun schouders over ophalen en nergens echt voor durven te staan. Dus waarom zou een 71-jarige president er in hemelsnaam mee twitteren?

Het blijkt, verrassend genoeg, geen eendagsvlieg in het vocabulaire van Trump te zijn. Weliswaar was dit de eerste keer dat hij het woord zo gebruikte op Twitter, maar de combinatie 'like, really smart' sprak hij al uit in talloze interviews en tijdens bijeenkomsten met zijn fans, meldde The Atlantic. De conclusie van het artikel: Trump zou 'like' gebruiken om de boodschap wat makkelijker verteerbaar te maken. Alsof hij wil zeggen: ik weet dat ik opschep, maar ik zeg het toch maar. De combinatie zou bovendien bijdragen aan zijn imago van 'opvallend snobistische anti-intellectueel', iemand die pocht met de topuniversiteiten waaraan hij heeft gestudeerd, maar o zo gewoon is gebleven.

Ook linguïst McWhorter omschrijft de voornaamste betekenis van like ongeveer zo. 'Iets 'like' x is minder bedreigend dan x zelf', stelt hij. 'Alsof je een glaasje water aanbiedt, een pleister, of een warm dekentje'.

Aardig eigenlijk dat Trump zoveel rekening houdt met onze tere zielen als het gaat om mededelingen over zijn intelligentie. Wat zou het fijn zijn als hij diezelfde voorzichtigheid aan de dag zou leggen bij het dreigen met een kernoorlog. Aan de boodschap doet het weinig af, maar het leven is nou eenmaal fijner onder een lekker warm dekentje.