Waarom koopt De Persgroep de site Independer? En is dat een goede ontwikkeling?

De Persgroep heeft al sites over werk, auto’s en technologie: onder andere de Nationale Vacaturebank, Autotrack en Tweakers. Daar komt een vierde tak bij: personal finance. ‘We doen steeds meer met het ondersteunen van mensen bij belangrijke beslissingen’, zegt Ilse Luyk, manager strategie en business bij De Persgroep Nederland. ‘Denk aan het vinden van een baan, onderhandelen over je contract of een verzekering afsluiten.’

Independer is geen journalistieke site, erkent Luyk. ‘Voor ons telt dat ze onafhankelijk en transparant zijn. Ze hebben veel specialistische kennis, dat komt van pas bij de adviezen die we geven. In die zin past hun dienstverlening bij de kernwaarden van De Persgroep: mensen informeren en gidsen. Dat doen we ook in onze kranten, bijvoorbeeld via AD Auto en AD Werkt.’

De Persgroep steekt de laatste jaren meer geld in dienstverlening en lifestyle. De Volkskrant helpt lezers onder andere bij het vinden van de beste tv-serie of wijn en geeft tips over opruimen. Andere dagbladen doen iets vergelijkbaars. The New York Times heeft bijvoorbeeld virtual-reality-meditatiefilms gemaakt, gebaseerd op artikelen in het dagblad.

De overname past bij ‘een bredere strategie die je ook internationaal ziet’, stelt Mark Deuze, hoogleraar mediastudies aan de Universiteit van Amsterdam. ‘Traditionele journalistieke verdienmodellen staan onder druk. Vooral online is niet zo veel te verdienen met het kernproduct. Daarom boren mediabedrijven inkomstenbronnen aan die zijdelings te maken hebben met journalistiek. Zo hopen ze een gezonde inkomstenstroom te behouden.’

Bedreiging journalistiek

Teun Gautier, uitgever en media-ondernemer (van onder andere De Coöperatie), spreekt van een opvallende stap in de verkeerde richting. ‘Veel uitgevers weten niet hoe ze geld moeten verdienen met journalistiek. Nu halen ze de winstgroei uit kostenverlaging, maar ze moeten zoeken naar andere manieren. In plaats daarvan stapt De Persgroep in een andere markt, die beter rendeert. Dat is een wezenlijke bedreiging voor de toewijding aan de journalistiek op langere termijn. De Persgroep zal de nodige energie steken in Independer; daar geven ze veel geld aan uit.’

Gautier noemt dit ‘een zorgwekkende ontwikkeling’, die doet denken aan de geschiedenis van VNU. Die uitgeverij veranderde in de loop der jaren van een journalistiek bedrijf in een databedrijf. ‘Rendement werd steeds belangrijker. Eerst verdwenen de drukkerijen, later de kranten en tijdschriften.’ De verdienmarge op journalistieke sites is doorgaans een stuk lager dan op sites als Independer.

Wat Gautier zegt klopt niet, reageert de baas van De Persgroep Nederland, Erik Roddenhof. ‘Dat wij investeren in verbreding sluit niet uit dat we investeren in vernieuwing van onze journalistiek. We doen het allebei. Wat ons verdienmodel betreft: we maken elk jaar winst en hebben aanwijzingen dat consumenten steeds meer bereid zijn te betalen voor kwaliteitsjournalistiek.’

De overname heeft ook voordelen achter de schermen. De Persgroep wordt steeds meer een digitaal bedrijf. Hoe beter de omzetcijfers van de sites zijn, hoe meer het concern kan investeren in techniek. Dat helpt het bedrijf de concurrentie aan te gaan met andere grote spelers.

Met de overname van Independer is veel geld gemoeid; het exacte bedrag is onbekend. De verkoop levert eigenaar Achmea een boekwinst op van 150 miljoen euro. Het bedrijf boekte vorig jaar een omzet van 56,3 miljoen euro en een winst van 10,7 miljoen.

De nieuwe eigenaar verlost de vergelijkingssite wellicht van hardnekkige discussies over de onafhankelijkheid van adviezen. ‘Ze krijgen in ieder geval een betrouwbaarder imago’, denkt hoogleraar Deuze. ‘De merkwaarde van zo'n dienstverlener stijgt als die wordt overgenomen door een journalistiek bedrijf.’