Festival
Voor liefhebbers van schurende muziek is er tijdens Dag in de Branding x Rewire genoeg te ontdekken ★★★★☆
De Lutherse Kerk in de Haagse binnenstad zit zaterdagavond om 8 uur vol als de Zweedse componist Maria W. Horn gevolgd door vier zangeressen het altaar betreedt. Door de ramen is goed te zien dat buiten de duisternis invalt, het licht komt van een reeks tl-lampen achter het altaar die als een boog staan opgesteld. Het oogt fraai. Als de eerste koorstemmen klinken, vermengd met de elektronische pulseringen uit Horns toetsen, is de betovering compleet.
Op het festivalprogramma, dat festivals Rewire en Dag in de Branding zaterdag op diverse locaties in Den Haag hebben neergezet, staat Dies Irae. Horn liet zich ervoor inspireren door muziek uit de Latijnse dodenmis, een eeuwenoude klassieke traditie.
De twee sopraanstemmen, een mezzosopraan en een alt, klinken adembenemend mooi. Door de dromerige, soms bezwerende elektronica krijgt de muziek ook iets moderns. Een halfuur lang wordt de luisteraar meegevoerd in dromerige muziek, esthetisch knap vormgegeven.
Eenmaal buiten moet de bezoeker, al wandelend naar het volgende programmaonderdeel in Korzo, even omschakelen in de drukte van terrassen en andere stadsgeluiden. Tijdens de middag en avond die Dag in de Branding x Rewire duurt zit steeds genoeg ruimte om het ene muziekstuk te verwerken en je op te laden voor het volgende optreden. Toch is het moeilijk het beeld en geluid uit de Lutherse kerk uit de gedachten te krijgen bij de voorstelling Elevation of Self-Validation van Celia Swart.
Het multimediale stuk dat Swart schreef voor Kluster 5 is muzikaal wat vlak. Violist Isa Goldschmeding staat, zit en loopt voor een videoscherm dat fungeert als een soort spiegel. Haar noten worden omringd door het soms ontregelende spel van de vier bandleden om haar heen. Het is de bedoeling dat we getuige zijn van ‘een jonge vrouw die zich verliest in een virtuele dimensie’, maar eigenlijk hoop je als toeschouwer vooral dat de muziek wat spannender wordt en iets meer gaat schuren.
Dat doet het in het slot van de avond, opnieuw in de Lutherse kerk, wel tijdens Aus den Sieben Tagen van Karlheinz Stockhausen uitgevoerd door de Gareth Davis Group. De zeven muzikanten staan in een surround opstelling in de kerk, waarin ook de stoeltjes zodanig zijn gerangschikt dat een deel van de bezoekers naar elkaar kijkt. Vanaf de eerste noten zit er dreiging in de muziek. Davis bewijst op zijn basklarinet dat het jammer is dat dit instrument zo weinig te horen is in de hedendaagse muziek. De elektronische bedding van Robin Rimbaud (alias Scanner) houdt de van alle kanten komende klanken knap bij elkaar.
Stockhausens naam wordt vaak misbruikt als het gaat over de invloed van klassieke, avant-garde muziek op hedendaagse elektronische muziek, maar dit was een mooi voorbeeld van hoe het samenvloeien van tradities en disciplines wél goed kan werken.
Eerder op de dag gaf componist en beeldend kunstenaar Zeno van den Broek ook het goede voorbeeld door met zijn elektronica de confrontatie aan te gaan met de vier leden van de groep Slagwerk Den Haag in Theater Aan Het Spui. Het gevecht tussen de hoge, glasachtige percussiegeluiden uit de drie robotachtige figuurtjes en de vier donderende bassdrums daarachter werd knap opgebouwd en bleef uiteindelijk onbeslist.
Dat kon niet gezegd worden van de ontmoeting tussen de Italiaanse violist Timoteo Carbone en beeldend kunstenaar Federico Zurani. Zijn viool moest het onderspit delven tegen de overweldigende elektronica en weinig verheffende visuals. Dat was eigenlijk de enige keer dat het combineren van visuals met elektronische en akoestische muziek niet werkte.
Dag in de Branding
De combinatie die Rewire zaterdag aanging met Dag in de Branding, het festival dat zich vier keer per jaar richt op de Nederlandse gecomponeerde muziek, was voor het op internationale avant-garde gerichte festival een soort toetje.
Vorige week beleefde Rewire de eigen meerdaagse offline editie, nadat er in mei al een online Rewire was geweest. In 2019 zochten de festivals al eerder de samenwerking op, en dat mogen ze beslist vaker doen. Beide festivals richten zich immers nadrukkelijk op de combinatie van gecomponeerde muziek met improvisatie, video en, zeker in het geval van Rewire, elektronische muziek. Het Haagse Dag in de Branding is op 13 november zelf weer terug met de première van de opera Rudan van Meriç Artaç, waarvan zaterdag al een voorproefje was te zien.
Dag in de Branding x Rewire
Festival
★★★★☆
18/9, diverse locaties, Den Haag.