Review
'Ventoux: Een jongensboek (m/v) over vriendschap dat leest als een trein'
Het verdient aanbeveling om na het uitlezen en dichtslaan van Ventoux van Bert Wagendorp nog even terug te bladeren naar de Proloog en daar de laatste twee alinea's te herlezen. Hier wordt een foto beschreven waarop zes bevriende jongelui staan, vijf jongens en een meisje. Pas bij herlezing valt op hoe beknopt en sereen hier de essentie wordt samengevat van het drama dat op de volgende pagina's zal worden beschreven.
Ventoux is een roman over de vreugde, dramatiek en geheimen van de vriendschap. De zes hoofdpersonen leerden elkaar kennen in Zutphen, waar ze opgroeiden. Het dramatische hoogte- en dieptepunt van hun vriendschap speelde zich af toen ze, 18 jaar oud, in 1982 een kampeervakantie in Zuid-Frankrijk doorbrachten, waarbij drie van hen de Galibier en de Ventoux beklommen. Bij de afdaling van de Ventoux kwam een van de drie, Peter, om het leven.
Na het ongeluk viel de vriendenclub langzaam uiteen. Het meisje, Laura, op wie bijna iedereen heimelijk verliefd was, vertrok naar Italië en liet nooit meer van zich horen. De compromitterende feestspeech die een van de vrienden hield op het huwelijk van verteller/ik-figuur Bart Hofmann, vormde de genadeklap.
Als de roman begint, zijn we dertig jaar verder. Bart, inmiddels gescheiden en vader van een dochter van 19, is misdaadverslaggever bij de Volkskrant. Hij heeft alleen nog contact met David, die in Zutphen een reisbureau drijft, maar door een samenloop van omstandigheden duiken in kort tijdsbestek alle oude vrienden opnieuw op in zijn leven.
Hij ontmoet André in de rechtbank, als deze wordt vrijgesproken van de verdenking van handel in cocaïne, belt natuurkundeprofessor Joost wanneer die blijkt te zijn genomineerd voor de Spinozaprijs en ontvangt via Facebook een uitnodiging van de nog altijd in Italië woonachtige Laura. Ze is komende zomer in Avignon, waar ze een theaterstuk regisseert en nodigt de vrienden uit langs te komen.
Rouwverwerking
De vier vatten het plan op om bij die gelegenheid opnieuw de Mont Ventoux te beklimmen en hoewel het niet met zoveel woorden wordt gezegd, is het duidelijk dat niet alleen liefde voor het fietsen en sublimatie van de midlifecrisis, maar ook een behoefte aan rouwverwerking hiervan de drijfveer is.
Via een reeks soepel geschreven anekdotes en dialogen geeft Wagendorp mooie en scherpe typeringen van de vier vrienden en wekt hij met welgekozen details (pukkel, Puch, Kreidler, Herman Kuiphof, Theo Koomen, Sjakie en de Wondersloffen, Rini Wagtmans, Nick Drake, Lynyrd Skynyrd) hun jeugdjaren tot leven.
Natuurlijk krijgen Tim Krabbé en Jan Kal de literaire wieler-eer die hun toekomt. Maar Wagendorp zelf kan er ook wat van: 'Het was een zachte dag in mei, met het heldere, scherpe licht dat in één dag een fietserslijf schildert, het harde wit tegen het bruin.' En wat te denken van de plotselinge herinneringen die opdoemen tijdens de afdaling van de Col de la Madeleine...
Ondertussen strooit Wagendorp gedoseerd met onnadrukkelijke vooruitwijzingen naar de dramatische climax waartoe de confrontatie met het verleden onvermijdelijk zal leiden. Zoals de herinnering aan de woorden van Laura, dertig jaar geleden. 'Ik wou dat ik gewoon was. En ik wou dat Peter ook gewoon was.'
Ventoux gaat niet zozeer over wielrennen als wel over het wezen van vriendschap, met de gelijknamige col in de rol van louteringsberg die moet worden beklommen om die gecorrumpeerde vriendschap te kunnen herwinnen.
Wagendorp heeft een jongensboek (v/m) geschreven dat leest als een trein. Preciezer: als de wielertrein van de Raleighploeg die, eind jaren zeventig, begin jaren tachtig, negen van de elf ploegentijdritten in de Tour won.
Bert Wagendorp: Ventoux.
Atlas Contact; 288 pagina's; € 19,95
