Van Nederlandse Justin Bieber tot succesvol producer: de wonderbaarlijke transformatie van Monsif (20)

Monsif is pas 20 jaar oud, maar hij praat over de muziekwereld alsof hij alles al heeft meegemaakt. 'Veel artiesten kopen tegenwoordig allemaal Rolexen, dure outfits, gouden kettinkjes. Ik kijk ernaar en denk: nu ben je hot, maar wacht maar, over een jaar praat je wel anders.'

De artiest en producer zit deze vrijdagmiddag op een bankje in zijn studio, gestoken in een zwart trainingspak van Nike, benen over elkaar gevouwen, witte sokken in badslippers met een vogelprint. Even eerder is hij aan komen scheuren op een industrieterrein in Diemen in zijn witte Volkswagen Polo GTI.

In het zwarte studiohok klapt Monsif zijn laptop open; na het interview gaat hij de hele avond beats maken. Aan de muur hangen geluidsdempend schuimrubber en ingelijste platen. 'Zeven gouden en platina platen in twee jaar', zegt hij trots. Hij praat snel en honderduit. Hij begint aan een antwoord en ziet wel waar hij eindigt.

'Mijn moeder zei altijd: Monsif, er gaat een dag komen dat je niet meer populair bent, je moet nu sparen, je moet een plan b hebben. Iedereen heeft een houdbaarheidsdatum, weet je. Je moet het echt goed spelen als je het lang wilt volhouden. Kijk naar Ali B. Hij is nu manager en is de tv-wereld ingegaan. Dat is slim. Ik zag hoe artiesten opkwamen en weer verdwenen. Ik ben jong, maar ik zit al negen jaar in de game.'

Bijlmer

Ja, echt, negen jaar. Monsif Bakkali, opgegroeid in de Bijlmer met een Nederlandse moeder en Marokkaanse vader, was 11 toen hij zijn eerste clip opnam, Mee met me, in 2010. Binnen drie maanden werd die 850 duizend keer bekeken op YouTube (inmiddels 7,5 miljoen keer). Hij werd in de markt gezet als de Marokkaans-Nederlandse Justin Bieber. Met zoete pop en r&b, zijn schattige verschijning met zwart stekeltjeshaar, soepele danspasjes en een hoog, fluweelzacht stemmetje veroverde hij de harten van honderdduizenden kinderen.

Massahysterie, zo kon je het wel omschrijven. Uit de Volkskrant van 1 februari 2011: 'Heel lief buigt Monsif voorover, zoals echte idolen dat doen, om zijn publiek vooraan persoonlijk toe te zingen.' En: 'Na het optreden wordt Monsif in de gang belaagd door de kleuters. Hij geeft high fives, deelt zijn 'persmateriaal' uit: fotokaarten die hij met veel zorg voorziet van zijn zelfbedachte handtekening, mét smiley.'

Maar hij werd, net als zijn voorbeeld Bieber, ouder, kreeg de baard in de keel en veranderde geleidelijk. Ook leverden zijn nieuwe liedjes minder streams en views op dan zijn eerste hits.

Producer

Na vijf jaar als kindster begon het voortdurende populariteitswedstrijdje hem op te breken. Nog voordat hij meerderjarig was, koos hij voor een leven achter de schermen. Op zijn 16de kocht Monsif een MacBook met een extra sterke geluidskaart, twee grote speakers, een keyboard en een microfoon. Twee jaar lang sloot hij zich op in zijn kamer om zichzelf te leren produceren.

De jaren daarvoor had hij in de studio vaak afgekeken bij producers hoe ze nummers opbouwen. 'Als ik even weg was bij het keyboard zat hij altijd te pingelen', zegt Jihad Rahmouni, producer van onder meer de wereldhit Waves van Mr. Probz. 'Ik zag zijn gevoel voor melodie en zei tegen z'n vader: het wordt tijd om een laptop en apparatuur aan te schaffen.'

Het resultaat is een 'uit de hand gelopen hobby', zegt Mohamed Bakkali, Monsifs oom en manager. 'We hebben nooit officieel besloten dat hij producer zou worden. Voor ik het wist, had hij het zichzelf aangeleerd.'

Wie de afgelopen twee jaar de Nederlandse hiphop een beetje heeft gevolgd, zag op YouTube allerlei tracks verschijnen met tussen haakjes 'prod. Monsif' erbij. Zoals Dagen vliegen voorbij van rapper Lijpe (2,2 miljoen views), Range sessie van Boef (4,7 miljoen views) en Abu Dhabi van Josylvio (2,1 miljoen views). Een van zijn eerste serieuze producties was Jij kan chillen met mij van SFB (2,7 miljoen views), van het populaire album New Wave uit 2015, waarop een groot deel van de nieuwe garde rappers was te horen.

_{Tekst gaat verder onder de foto.}

Van liefdesliedjes naar gangsterbeats

Het bleek dezelfde Monsif als het meisjesidool. Wat opviel, was dat hij niet langer licht verteerbare liefdesliedjes maakte, maar nummers met harde gangsterbeats. Tracks die zich opmerkelijk vaak leenden voor rapteksten volgens het ouderwetse punchlineprincipe, vol woordgrappen en taalvondsten. En dus minder, zoals zijn eerdere werk, leunden op melodie en zanglijnen. Monsif leek ook in dat opzicht veranderd, stoerder geworden.

Nu hij zich op dat vlak heeft bewezen, pakt hij alle genres aan, zelfs moombahton (snelle reggaeton) of house, en ook weer het voor hem vertrouwde r&b. Hij produceerde nummers voor Gers Pardoel en heeft twee albums voor Lijpe klaarliggen. 'Monsif heeft geen eigen stijl', zegt hij. 'Ik kan in een half uurtje zo'n harde gangsterbeat maken. Morgen kun je een popliedje van me horen. De dag daarna weer een dancenummer. Ik doe van alles en werk met iedereen.'

'We hebben het er al in een vroeg stadium over gehad dat het belangrijk is om als producer divers te zijn', zegt Rahmouni, die een mentor voor Monsif is geweest. 'Dat is wat Monsif ook zo fijn vindt aan het produceren: je hoeft niet aan je eigen imago te denken. Hij heeft veel meer vrijheid.'

Jongensfans

Had Monsif genoeg van zijn eigen imago? 'Vroeger had ik vooral meisjesfans, heel jong, van 5 tot 13. En ik werd door veel jongens gehaat. Als ik in de stad was, kreeg ik altijd gezeik.'

Hij vertelt een anekdote over een keer dat hij en een vriend op een scooter door de stad reden. Een jongen op een andere scooter riep: 'Je kankermoeder!' En trapte daarna tegen de scooter. 'Ik reed weg, wilde er helemaal niets mee te maken hebben. Hij volgde me en wilde met me vechten. Hij schopte nog een keer en de scooter viel om. Ik heb hem laten zien dat je geen ruzie met mij moet zoeken. Ik zie er klein uit, maar ik heb op thaiboksen gezeten. Mij moet je niet uitdagen.'

Hij laat een stilte vallen, alsof hij schrikt van zijn eigen ontboezeming. 'Nu heb ik dus veel jongensfans. Ik krijg echt leuke berichten. Vroeger stuurden haters berichten als: hé, homo! Nu sturen jongens: hey yo, kun je een beat voor me maken? Of: ga zo door, je producties zijn tof. Ik word serieuzer genomen. Dat is erg leuk. Het was wel een grote stap, want je laat iets heel groots achter je. Ik was die Justin Bieber. Op de snelweg reden er auto's langs met gillende meisjes op de achterbank.'

_{Tekst gaat verder onder de foto.}

Houdbaarheid van artiesten

Toch was het niet zijn schattige imago waar hij van af wilde, zegt hij, maar vooral de stress. 'Ik wilde rust in mijn leven. De hele dag stroomden berichten binnen van fans. Mensen deden alsof ik hun eigendom was. En dat was ik in zekere zin ook. Als ik wakker werd, voelde ik al spanning. Je weet wel, als je een toets moet maken, maar je hebt niet goed geleerd - dat gevoel had ik constant in mijn buik. Ik was soms misselijk, ik kon niet eten.'

Hij verpestte bijna zijn opleiding omdat hij zo druk was. 'Elke dag na school had ik een optreden of interview. Ik had geen tijd om te leren voor toetsen en ik wilde ook weleens chillen. Ik wilde wel Monsif zijn en muziek maken, maar dan op een relaxte manier. Op zo'n leeftijd moet je niet zo veel stress hebben.'

Met producer Jihad Rahmouni praatte Monsif toen al vaak over de houdbaarheid van artiesten. 'Rond 2004 produceerde ik de vroege hits van Ali B, Brace en Lange Frans', zegt Rahmouni. 'Telkens zag ik hetzelfde patroon: de eerste vijf jaar van een artiest zijn altijd de beste. Daarna moet je het doen met tv-klussen. Ik zei tegen Monsif: artiest zijn is niet alles. Achter de schermen kun je veel langer door.'

Zenuwen

In oude interviews zei Monsif vaak dat hij nooit zenuwen voelde als hij moest optreden. Maar dat is niet helemaal waar, zegt hij nu, hij onderdrukte die gevoelens gewoon. 'Ik liet nooit zien dat ik zenuwen had. Altijd presteren kostte ontzettend veel energie. Na een interview of een optreden was ik erg moe. Mijn ouders vroegen dan: hoe was je dag? Maar ik wilde er nooit over praten.'

Hoe anders is het nu. Ja, hij heeft nog een druk bestaan en wordt nog weleens herkend, maar hij heeft ook een rustig privéleven. De 20-jarige Monsif woont bij zijn ouders ('Ik kan heerlijk sparen nu'), staat meestal om 1 uur 's middags op, heeft al vier jaar een vriendin en begeeft zich in een kleine, hechte sociale kring. Van uitgaan houdt hij niet. Op vrijdagavond zit hij liever in de studio, zoals vandaag.

Een van de voordelen van producer zijn, zegt hij, is dat hij minder afhankelijk is van allerlei mensen. Hij pakt een waterflesje en legt het op zijn kant. 'Je hebt de producer, die maakt de beat en krijgt zoveel procent.' Met zijn hand bakent hij een kwart van de fles af. 'Je hebt de rappers, de zangers, de distributie, het label - iedereen krijgt zijn deel.' Zijn hand beslaat een steeds groter deel van het flesje. 'Er blijft niets over voor de artiest.'

Ondanks het succes als producer en het rustige leven achter de schermen heeft Monsif het artiestenbestaan nog niet afgezworen. Binnenkort komen nieuwe clips van hem als zanger uit. 'Eigenlijk', zegt hij, 'zijn deze jaren oefening geweest. Uiteindelijk maak ik de allerbeste track voor mezelf.'