Van burgertrut tot sekssymbool: de broekrok is hip!

Ooit, in een niet zo ver doch aardeduister verleden, was de broekrok het lulletje rozenwater van de vrouwengarderobe. Een kalende cabaretier die ook al de draak stak met alcoholvrij bier veegde schaamteloos de vloer aan met het onschuldige stuk textiel. Hij zei: ‘Als mijn vrouw met een broekrok de trap afkomt, moet iedere rechter mij vrijstellen van alimentatie.’ Dat was grappig bedoeld, want de broekrok stond voor tuttig, burgerlijk, stijf en seksloos. Iets voor de Thea Ternauws en de Mieke Telkamps van deze wereld.

Maar net zoals alcoholvrij bier aan een onstuitbare opmars bezig is, zo maakt ook de broekrok nu een grandioze comeback. Dat zo’n korte culotte met wijde pijpen te boek staat als onsexy is een erfenisje van de onstaansgeschiedenis van de broekrok: ze werd in de Victoriaanse tijd voor het eerst gedragen door actieve vrouwen die net als mannen wilden paardrijden en fietsen. Vooralsnog zag de broekrok eruit als een wijde rok, opdat niemand er aanstoot aan zou kunnen nemen. De eerste die met zichtbare broekrokspijpen de straat op durfde was modeontwerper Elsa Schiaparelli. Diezelfde Schiaparelli zorgde ervoor dat tennisster Lili de Alvarez in 1931 op Wimbledon verscheen in een zijden broekrok. Niet dat dat veel hielp, de broekrok werd beschouwd als een feministisch (ach!) en uitgesproken lesbisch (wee!) kledingstuk, en ook de Youps uit het begin van vorige eeuw vonden dat vrouwen er niet aantrekkelijk in oogden. Een revival van de broekrok in de jaren zeventig onder brave, degelijke vrouwen deed het sexappeal van de gespleten rok ook al geen goed.

En toch is-ze weer terug, deze zombie van de mode, die nooit écht doodgaat. En stiekem steeds een béétje verleidelijker wordt, zeker als je er ruimdenkende kunstenaars op loslaat, zoals we voor dit modenummer hebben gedaan. Ziehier: een ode aan de dapperste modedodo.

Piet Paris

Mode-illustrator Piet Paris (57) maakt al 25 jaar mode-illustraties voor boeken, tentoonstellingen, etalages van warenhuizen en labels als Cartier, Prada en Viktor & Rolf. Voor deze tekening liet hij zich inspireren door de catwalkcollectie van modemerk Celine voor komende winter. ‘Kippenvel, verbazing en tijdelijke verhoging van de hartslag. Op zo’n moment voel je: dit is een hitcollectie. Dat de broekrok daar onderdeel van is, maakt die overwinning alleen nog maar groter.’

Isabelle Wenzel

De Duitse Isabelle Wenzel (36) , opgeleid als kunstenaar én acrobaat, gebruikt altijd haar eigen lichaam voor haar creaties. In haar studio in het Duitse Wuppertal laat ze zich inspireren door textiel en de dessins die erop staan. Dat resulteert in droomachtige scènes en surrealistische poses. ‘Ik werk intuïtief. Dit pak kwam ik bij toeval tegen, het deed me denken aan Delfts blauw. Helaas woon ik niet meer in Nederland en ik mis het. Op de foto probeerde ik de vorm van een tulpenvaas na te doen, een echt Hollands stereotype. Dat vrolijkt me op.’

Petrovsky & Ramone

Petra van Bennekum (43) en Morena Westerink (37) werken samen onder de naam Petrovsky & Ramone. Ze maakten opvallende campagnes voor onder andere Nike, Vogue en de Nationale Opera en Ballet. De broekrok is helemaal niet zo ouderwets als je denkt, zegt Van Bennekum. ‘Vrijheid in beweging en soepel om de benen vallende stof. Je kunt er wijdbeens mee zitten, terwijl je er nog wel vrouwelijk uitziet. Ik krijg meteen zin om er een te kopen, nu ik erover praat!’

Thomas Vermeer

Thomas Vermeer (35), freelance stylist en moderedacteur voor onder andere Elle, maakt kleurrijke, vrolijke en energieke producties. In deze vier foto’s is hij aan het spelen geslagen met een broekrok van de ontwerper Issey Miyake. ‘Al jaren ontwerpt de Japanner broekrokken voor zowel mannen als vrouwen. In Japan zie je de broekrok voor de man ook veel in het straatbeeld. Dat spreekt mij aan.’

Antonia

Illustrator Antonia, geboortenaam Tonny Timmermans (62) maakt modecollages met humor voor bladen zoals Harper’s Bazaar en Elle. ‘Toen ik de broekrokken in de show van Celine zag, dacht ik terug aan mijn leraressen en tantes in de jaren zeventig en tachtig, die waren dol op het kledingstuk. Inclusief het tweed en de sjaaltjes die erbij horen. Ik was dat niet. Maar in 2019 zien broekrokken er heel anders uit: krachtig, sterk, het tuttige is eraf. Tof!’

Lernert en Sander

Het werk van Lernert Engelberts (1977) en Sander Plug (1969) typeert zich door lichte spot en humor. Ze maken foto’s, videoclips, en doen de art direction voor reclames voor opdrachtgevers als L’Oréal, Kenzo en Amnesty International. Deze foto maakte Sander in zijn eentje. De broekrokfoto verwijst naar de geschiedenis van het kledingstuk. Sander: ‘Vrouwen konden vroeger alleen zijwaarts op een paard zitten doordat ze een lange rok droegen. Met een broekrok konden vrouwen ook comfortabel paardrijden.’

Monique Bröring

‘Beeldenmaker’ Monique Bröring (55) begon voor deze foto met eens rustig nadenken over de broekrok. Eigenlijk best een handig ding, concludeerde ze. ‘Zo kun je gewoon met je benen wijd zitten zonder dat het gênant is’. In de ruimte die daardoor ontstaat past bijvoorbeeld best een jasje. In de foto is het net alsof iemand zichzelf knuffelt. ‘Vond ik wel mooi.’

Duran Lantink

De Nederlandse modeontwerper en kunstenaar Duran Lantink (31) exposeert momenteel in het Centraal Museum in Utrecht. Zijn thema’s zijn diversiteit en duurzaamheid; hij maakt onder meer nieuwe ontwerpen van afgedankte collecties van luxemerken. En zo werden de pijpen van een broekrok uit de collectie van Stella McCartney zomaar de mouwen van een jas.