U2: spagaat tussen echte rockband en zendelingenwerkvehikel
De eerste anderhalf uur van de aftrap van U2's 360° Tour zijn een demonstratie van macht. Daarna neemt 'predikant' Bono het over en gaat het mis.
De constructie (‘ontworpen door Gaudí', grapt Bono) is als een reuzeninsect dat zijn vier groene poten rondom het cirkelvormige podium heeft geplaatste. Aan de buik van het gevaarte hangt, als een wespennest, een kokervormig videoscherm boven het toneel. Eronder staan Bono, The Edge, Adam Clayton en Larry Mullen Jr, samen al dertig jaar U2. De 360° Tour is een spektakel van het type waarop U2, en alleen U2, het patent heeft. Wanneer U2 op tournee gaat, gebeurt er iets dat van een andere orde is.
Eerste hoogtepunt
Tournees van de Stones brengen iets vergelijkbaars teweeg, maar de opening van U2 in Camp Nou maakt het verschil duidelijk: opener is Breathe, gevolgd door nog drie songs van het jongste album No Line On The Horizon. Vier songs van de nieuwe plaat, bij de Stones zou je je van verveling geen raad weten, maar U2 bereikt met Magnificent een eerste hoogtepunt. Wat ziet het er allemaal geweldig uit. En wat klinkt het fantastisch: hard, vol, helder, ruimtelijk.
In I Still Haven’t Found What I’m Looking For neemt Camp Nou de vocalen over en doet Bono er genietend het zwijgen toe. Angel Of Harlem wordt opgedragen aan Michael Jackson en krijgt een korte Jacko-medley als coda. Tijdens het furieuze Vertigo doen 90.000 dolle fans Camp Nou haast van zijn plaats stuiteren.
Anderhalf uur lang is de 360° Tour een demonstratie van macht, ook al omdat U2 doet wat het voorheen wel eens vergat: spelen als een bandje. Op het ronde podium staan ze vaak dicht bij elkaar en draait het, ondanks het visuele spektakel, om de liedjes.
Punten verspelen
Dat U2 in het laatste halfuur alsnog punten verspeelt, is daarom extra spijtig. Van het ene op het andere moment maakt de rockzanger Bono plaats voor de predikant, die de schade in hoog tempo wenst in te halen.
Het ‘live from space’ babbeltje met de bemanning van de ISS-satelliet, over onze mooie planeet, is nog goed te pruimen, maar daarna gaat het mis. Walk On wordt een eerbetoon aan de Birmaanse activiste Aung San Suu Kyi en een Borsato-moment van de eerste orde, compleet met witte duiven op het beeldscherm. Dan volgt een videotoespraak van bisschop Tutu en daarna One, gezongen door Bono in het shirt van FC Barcelona, met inleiding over shirtsponsor Unicef.
Het ritme hapert
Het kan toeval zijn, maar plots hapert het ritme, raakt Bono de draad kwijt en loopt One uit de rails. Zo’n fout maakt U2 menselijk, maar het is ook symbolisch: Bono die zijn bandmakkers even kwijt raakt terwijl hij in Barça-kleuren en met rugnummer 1 aan het preken is, ver weggelopen bij de andere drie.
Bono’s drukke agenda kan de ongenaakbaarheid van zijn rockbandje ondermijnen, dat wisten we al langer, maar nog nooit tekende die problematiek zich zo scherp af tijdens een tournee.
In de toegift komt het ook niet meer helemaal goed: de songkeuze is wat ongelukkig (Moment Of Surrender is geen uitsmijter) en With Or Without You wordt rommelig uitgevoerd. Zo eindigt de aftrap van de 360° Tour in een spagaat. Wat wil U2 zijn? Een echte rockband of ook een vehikel voor Bono’s zendelingenwerk? En indien het antwoord ‘beide’ is: hoe spreid en doseer je dat?
In de aanloop naar de twee concerten in Amsterdam (20 en 21 juli; er zijn nog kaarten) moet daar over worden nagedacht, zo moet ook Bono hebben aangevoeld.
***
U2 360° Tour. Camp Nou, Barcelona. 20 en 21 juli Amsterdam ArenA.
Een preview van de toer van U2
