‘Totaalspektakel’ met snufje corona: zo verliep de Songfestivalweek tot nu toe en dit staat ons nog te wachten

Hoe zijn de eerste twee halve finales verlopen?

In technisch opzicht bijna perfect. De licht- en vuurshows waren, zoals wel vaker bij het Songfestival, spectaculair − in Ahoy hangen meer dan 1.700 lampen en een ledscherm van 1.200 kilo. Het optreden van zangeres Davina Michelle, waarbij door middel van augmented reality het water Ahoy leek binnen te stromen, was niet alleen in vocaal, maar ook in visueel opzicht formidabel.

Tijdens de eerste halve finale heerste er even stress achter de schermen, nadat een camera was uitgevallen, zegt Sietse Bakker, hoofdproducent van het Eurovisie Songfestival. Terwijl de regie in allerijl een nieuw plan opstelde, moest presentator Chantal Janzen de tijd zien vol te praten.

Tijdens de tweede halve finale is ‘helemaal niets’ misgegaan, zegt Twan van de Nieuwenhuizen, als head of contest de wedstrijdleider. Vooral bij een act als die van Zwitserland zijn er veel risico’s, zegt hij. ‘Die zanger staat op een constructie die langzaam uit elkaar valt. Dat ziet er op beeld dromerig en kunstzinnig uit, maar ondertussen zijn daar vier mannen in zwarte shirts en zwarte broeken die constructie kruipend uit elkaar aan het duwen. De timing daarbij moet precies kloppen.’

Wat vonden de bezoekers ervan?

Omdat het Songfestival een Fieldlab is, mogen er bij negen shows − zes repetities, drie liveshows − elk 3.500 bezoekers komen. Zonder corona waren dat er 8.900 geweest. Alle bezoekers zitten op de tribune, de vloer is leeggeruimd voor de greenroom.

‘Zittend op de tribune mis je toch het dansaspect’, zei Suzanne uit Venlo na afloop van de eerste halve finale. ‘In Düsseldorf in 2011 was het sfeervoller dan nu’, zei Ronald Timmermans (50). De Ikea-werknemer uit Eindhoven is, getuige de driekleur van zijn hoge hoed, fan van België. ‘Maar dat kan door de coronamaatregelen ook niet anders. Ze hebben het maximale eruit gehaald.’

Ook Isabelle Denecker − ook in Belgische kleuren uitgedost − miste het feestgevoel, maar is over de show zelf zeer te spreken. ‘Het was een totaalspektakel.’ Ze heeft vergelijkingsmateriaal, want ze zit in het bestuur van de Vlaamse tak van de Songfestivalfanclub OGAE. Eerder bezocht ze het feest in Düsseldorf, Kopenhagen, Malmö, Wenen, Kiev, Stockholm, Tel Aviv en Lissabon.

‘Ik heb vannacht bijna niet geslapen van de spanning’, zei Dirk Timmers (51), werkzaam in de waterschap Hollandse Delta. ‘Ik word aanstaande donderdag gevaccineerd en dat kan niet doorgaan als ik nu corona oploop. Ik ben al anderhalf jaar super aan het oppassen, maar dit kon ik niet aan me voorbij laten gaan.’

Welke invloed heeft corona verder op het evenement?

De organisatie heeft strenge maatregelen genomen om het virus buiten de deur te houden. Crew, delegatieleden en journalisten moeten allemaal iedere 48 uur getest worden. Dat gebeurt in de Songfestival-teststraat met dertig hokjes, waarin adem- en neustesten worden afgenomen.

Ook is er een coronaprotocol van 64 pagina’s dat betrokkenen allerlei dingen verbiedt: zo mogen zij geen andere mensen in hun hotelkamer ontvangen.

Desondanks is het niet gelukt om het virus buiten de deur te houden. Duncan Laurence, de winnaar van 2019 en dankzij wie het feest in Nederland plaatsvindt, kreeg donderdagochtend lichte klachten en testte daarna positief. Tijdens de finale op zaterdag zou hij een sleutelrol vervullen − de onthulling van een nieuwe single, de bekendmaking van de punten namens Nederland en de overhandiging van de trofee aan de nieuwe winnaar − maar dat gaat allemaal niet door.

Het optreden van Laurence wordt waarschijnlijk vervangen door een opname van een van zijn repetities, zegt hoofdproducent Bakker. De zangeres Romy Monteiro mag nu namens Nederland de punten uitdelen. Het is nog een vraagstuk, zegt Bakker, wie de trofee gaat uitreiken.

Tijdens de eerste halve finale kreeg Laurence een Global Platinum Award uitgereikt van presentator Edsilia Rombley. Na overleg met het Erasmus MC heeft de organisatie besloten dat zij niet in quarantaine hoeft, zegt Bakker, omdat ze maar twee keer twee minuten dichtbij Laurence heeft gestaan. Bakker voegt daaraan toe dat er noodscenario's zijn als er meerdere presentatoren uitvallen wegens corona. ‘Zelfs voor het nachtmerriescenario dat ze allevier corona hebben, hebben we iets achter de hand.’ Hij wil niet zeggen welk plan ze dan in petto hebben. ‘We moeten ook iets aan de verbeelding overlaten.’

Corona beïnvloedt ook de wedstrijd. Australië kwam vanwege reisbeperkingen niet naar Rotterdam en deed mee met een vantevoren opgenomen video. Het land werd in de halve finale uitgeschakeld. De leden van de IJslandse band zijn wel in Rotterdam, maar treden niet op nadat een bandlid woensdag positief testte. Zij staan zaterdag wel in de finale, waarin beelden van een van hun repetities in Rotterdam zal worden uitgezonden.

Waren de uitslagen van de halve finales verrassend?

Nee. Tijdens de eerste halve finale waren Malta (12 procent kans) en Oekraïne (9 procent) de enige twee die nu volgens de wedkantoren een serieuze kandidaat voor de eindoverwinning zijn. Zij zijn door. En ook de kanshebbers die optraden tijdens de tweede halve finale, Zwitserland (9 procent) en IJsland (6 procent), staan in de finale. Van de in totaal twintig landen die doorgingen, hadden de bookmakers er volgens EurovisionWorld achttien goed voorspeld.

Wie zijn de grootste favorieten?

De twee grootste favorieten hoefden nog niet op te treden. Zij behoren tot de ‘Big Five’: Italië, Spanje, het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk en Duitsland dragen financieel meer bij aan het feest en zijn daardom verzekerd van een finaleplek.

Bij alle grote wedkantoren is Italië, met als afgevaardigde de rockband Maneskin, de topfavoriet met ongeveer 25 procent kans. Ook de Franse Barbara Pravi, door de Volkskrant vanwege haar chanson Voilà en haar Iraanse moeder de ‘Perzische Piaf’ genoemd, is met 21 procent een goede kanshebber.

De kans dat Nederland het evenement in 2022 weer organiseert, is niet groot. Op de lijst met de 26 finalisten gerangschikt op winkans, staat Jeangu Macrooy met zijn Birth of a New Age 21ste: als hij wint, krijg je voor iedere ingelegde euro er bij Bwin 601 voor terug. The Guardian is wél enthousiast: de Britse krant noemt het nummer een verzorgde kritiek op kolonialisme en een van de beste liedjes van de avond.

Hoe is de sfeer in Rotterdam?

Wie rondloopt in Rotterdam, kan er niet omheen: hier vindt het Songfestival plaats. Op de Erasmusbrug, Rotterdam Centraal, op gevels door het hele centrum, overal hangen kleurrijke doeken met daarop de titels van beroemde Songfestival-hits als Waterloo en Ding-a-Dong. Maar naar fans is het zoeken.

Ook Ugur Zengin (50), de eigenaar van het restaurant Obba’s Day & Night aan de Witte de Withstraat, is ijverig in de weer geweest met vlaggen en stickers. Maar het terras is leeg. ‘Het is een beetje alsof ik een verjaardagsfeestje geef waar niemand op afkomt’, zegt hij. ‘Toen het Songfestival aan Rotterdam werd toegewezen, hadden we er veel van verwacht. Maar corona nekt alles.’

Verderop in de Witte de Withstraat, bij het Nieuw Rotterdamse Café (NRC) in het pand waar ooit de redactie van de krant huisde, merken ze op woensdagmiddag evenmin veel van het Songfestival. ‘Twee jaar geleden spraken we met de stad af dat we het House of Songfestival zouden zijn, met twee weken lang acts en dj’s’, zegt bedrijfsleider Rogier Nelissen (34). ‘Iedere avond zouden we om 21.00 uur aftrappen met Abba. Maar dat draaiboek ligt stoffig op de plank.’

Bij café Dudok aan de Meent, waar de luifels onder de stickers hangen en de bediening met een regenboogkleurige button rondloopt, hebben ze wel profijt van het evenement. ‘Onze patisserie is de leverancier van de officiële taart, met als basis red velvet’, zegt Jesse Jansen (25), die in de bediening werkt. ‘Zelfs mensen uit Groningen bestellen die. Het leek wel Kerst.’

Leeft het in Nederland meer dan in voorgaande jaren?

Ja. In de voorgaande zes jaar keken er nooit meer dan anderhalf miljoen mensen naar een halve finale als Nederland daarin niet optrad, zo blijkt uit cijfers van Stichting KijkOnderzoek (SKO).

Dit jaar zijn de kijkcijfers uitzonderlijk hoog: hoewel Jeangu Macrooy pas zaterdag in actie komt, trokken beide halve finales ongeveer 2,8 miljoen kijkers.

De ervaring leert dat de kijkcijfers tijdens de finale zullen exploderen. De afgelopen jaren werd die door tussen de 4 en 5 miljoen Nederlanders rechtstreeks bekeken.

Wat kunnen we verwachten van de finale?

De finale zal om 21.00 uur worden geopend met een vlaggenparade, waarna Cyprus begint met het nummer El Diablo. Er staan 26 landen in de finale, Jeangu Macrooy treedt als 23ste op.

Net als in de halve finales zullen ook nu weer zogenoemde interval acts plaatsvinden. Tijdens de eerste daarvan zullen zes voormalig winnaars, waaronder Lenny Kuhr en Teach-In hun winnende liedjes vertolken. Dat doen ze vanaf de daken van beroemde Rotterdamse gebouwen als Hotel New York en het komvormige depot van Museum Boijmans Van Beuningen.

De tweede interval act is een samenwerking van de Nederlandse artiesten Afrojack, Wulf en Glennis Grace. Zij worden begeleid door een klassiek orkest dat bestaat uit jonge muzikanten.