This Is England

Met een geinige compilatie van archiefbeelden - de sprekende auto KITT, aerobiccende vrouwen in fluoriserende pakjes, Duran Duran, het computerspel Space Invaders - maakt regisseur Shane Meadows direct duidelijk dat This Is England aan het begin van de jaren tachtig speelt.

Maar in het Engeland van Margaret Thatcher heeft de 12-jarige eenzaat Shaun wel wat anders aan zijn hoofd dan Rubiks kubus, het huwelijk van Charles en Diana of de introductie van de cd. Zijn vader is gesneuveld tijdens de Falkland-oorlog, hij woont met zijn moeder in een armoedig rijtjeshuis in een gat in de Midlands, en op school is hij het pispaaltje.

Nadat hij weer eens een aframmeling heeft gehad, loopt het joch een stel skinheads tegen het lijf. Die blijken wél aardig, en nemen het voor hem op. Niet veel later draagt Shaun ook Ben Sherman-overhemden, bretels en Dr. Martens en laat hij zich millimeteren. Het is zomer; de jongens lummelen wat, luisteren naar muziek en Shaun krijgt zijn eerste tongzoen. Dan keert de wat oudere Combo terug uit de gevangenis, een fervent aanhanger van het National Front en een racist eerste klas.

Wat volgt is een schrijnend relaas over identiteit, groepsgedrag en andere sociale mechanismen, over volwassenwording, verlangen naar liefde, genegenheid en erkenning. Shane Meadows, die opgroeide in Nottingham, toont met het sociaal geëngageerde, semi-autobiografische This Is England andermaal zijn verwantschap met illustere landgenoten als Ken Loach, Stephen Frears en Mike Leigh: ook hij maakt politiek persoonlijk.

De debuterende Thomas Turgoose is meesterlijk als de goed gebekte dreumes Shaun, die maar al te ontvankelijk blijkt voor de praatjes van ‘surrogaatvader’ Combo. De soundtrack is een aantrekkelijke mix van jaren-80-muziek (Toots & The Maytals, Clayhill, The Specials) en pianogepingel van de Italiaanse componist Ludovico Einaudi.

De jonge Turgoose speelde inmiddels ook al de hoofdrol in Somers Town, de nog net iets betere opvolger van het bij tijd en wijle iets te schematische This Is England. Het is te hopen dat die film wél een normale uitbreng krijgt in de Nederlandse bioscopen. This Is England moet het nu doen met een weekje Filmmuseum; de film is opgenomen in de reeks recente producties die deze zomer worden vertoond onder de noemer ‘Previously Unreleased’.