The Worst Person in the World is een instant-filmklassieker om te koesteren ★★★★★

‘Ik heb het gevoel dat ik nooit iets afmaak’, zegt Julie (Renate Reinsve) in The Worst Person in the World, een trefzekere film over de twijfels van een twintiger. Julie begint voortvarend aan een studie geneeskunde, haakt af en stapt over naar psychologie, om ook daar na een tijdje mee te stoppen. Ze weet gewoon niet waar haar hart ligt. Of bij wie.

Oppervlakkig gezien vertelt The Worst Person in the World een verhaal over een verwende millennial: er valt voor Julie zo veel te kiezen dat ze door de bomen het bos niet meer ziet. Maar met die omschrijving doe je de film van de getalenteerde Noor Joachim Trier (47) ernstig tekort.

Trier is al sinds zijn mooie, gevoelige speelfilmdebuut Reprise (2006), over twee vrienden met literaire ambities, een specialist in het pijnlijke proces van volwassenwording. Iedere afslag in het leven heeft iets grimmigs, laat Trier zien, omdat er geen weg terug is. Vroeg of laat komt het besef dat de tijd in een schrikbarend hoog tempo voortdendert richting, nou ja, de uitgang.

The Worst Person in the World, dinsdag genomineerd voor twee Oscars (voor beste internationale film en beste scenario), gaat net zozeer over een groeiend besef van sterfelijkheid als over carrièrekeuzes en liefdesleed. De melancholieke ondertoon geeft de film een ziel. Wat begint als een geestig, mild-ironisch portret van de fladderende Julie, is uiteindelijk een wezenlijke zoektocht naar de scharnierpunten van het bestaan. Want welke momenten zijn nu echt beslissend? Kom je daar achteraf pas achter, of valt het te voorzien?

Alles draait om timing in het intelligente scenario van Trier en zijn vaste coscenarist Eskil Vogt. Zo komt Julie de striptekenaar Aksel (Anders Danielsen Lie), op wie ze verliefd wordt, eigenlijk te vroeg tegen: zij is nog geen dertig, hij al in de veertig, ze lopen niet synchroon. In een prachtige scène zet Julie met een lichtschakelaar de tijd stil, zodat ze kan uitproberen of het met een andere jongen leuker is.

Met Reprise en het indrukwekkende drama Oslo, August 31st (2011), waarin een dertiger een weg vooruit zoekt na zijn verblijf in een verslavingskliniek, vormt The Worst Person in the World losjes een trilogie. De verhaallijnen raken elkaar niet, maar alle drie de films zijn een portret van een generatie. En van een stad, want Trier onderzoekt ook de hartslag van het welvarende Oslo, dat zijn inwoners zo veel kansen biedt.

Dat Julie er desondanks een potje van maakt, is volledig te begrijpen, zoals ieder personage in The Worst Person in the World begrip oogst. Dat ligt aan het sterke spel van alle acteurs (Reinsve werd er in Cannes terecht voor bekroond), maar ook aan de empathie van Trier, die bewijst dat je niet altijd een kant hoeft te kiezen. Niet bij relatieperikelen en ook niet in maatschappelijke vraagstukken.

Genuanceerd, ontroerend en aanstekelijk romantisch is de film – een instant-klassieker om te koesteren.