Spraakmakende installatie BLKNWS nu in het Bonnefanten, Maastricht

Tennissers Venus Williams en Cori Gauff die elkaar de hand schudden op Wimbledon. Jazzpianist Herbie Hancock die vertelt hoe hij tijdens een optreden met Miles Davis een valse noot speelde en hoe Davis die valse noot omboog naar de juiste. Shots van uitvindingen van zwarte mensen (het stoplicht, de mobiele telefoon en de Super Soaker). Het zijn enkele fragmenten uit Kahlil Josephs video-installatie BLKNWS, een film die de tijdsgeest perfect vangt.

Het werk, een van de spraakmakendste bijdragen aan de laatste Biënnale van Venetië, werd vorig jaar aangekocht door het Bonnefanten in Maastricht voor een bedrag van tussen de 50- en 100 duizend euro en wordt daar sinds vorige week getoond.

BLKNWS is een fictieve nieuwszender en bestaat uit twee delen. Een behang van historische foto’s van zwarte nonnen, militairen of, zoals in Maastricht, zwarte studenten en twee flatscreens die een reeks (historisch) found footage materiaal en door Joseph eigenhandig geschoten werk tonen. Het geheel is omkaderd door het BLKNWS-beeldmerk en CNN-achtige tekstbalkjes die door Joseph worden aangevuld. Bonnefanten-directeur Stijn Huijts: ‘Het is een levend ding.’

Wat de zender uitzendt is zwarte cultuur in de breedste zin van het woord: sport, muziek, politiek. Je ziet een concert, een demonstratie, een rivier in Kenia: fragmenten die een alternatief moeten vormen voor het witte frame van de bestaande nieuwszenders.

Directeur Huijts: ‘Het is tegelijk politiek en poëtisch, en die mix werkt heel goed. Ik ben ook regelmatig ontroerd door het werk. Zo is er het fragment van een man die na vijftien jaar onterecht te hebben vastgezeten zijn familie terugziet, zo’n moment grijpt me echt bij de strot.’

Huijts ontdekte Josephs werk vijf jaar geleden tijdens een bezoek aan het Museum voor Hedendaagse Kunst (Moca) in Los Angeles. Daar vertoonde men m.A.A.d., Josephs film over Compton, een voorstad van Los Angeles. Het is een hallucinante film waarin auto’s vloeibaar zijn als lavalampen en buurtbewoners aan lantaarnpalen hangen als vampiers. De film is bedoeld als videoclip bij het gelijknamige nummer van rapper Kendrick Lamar.

Huijts: ‘Ik ging niets vermoedend zitten, zoals je dat zo vaak doet, en werd totaal omver geblazen. Toen ik naar buiten liep, wist ik: dit wil ik naar Nederland halen.’ Dat gebeurde ook. Twee jaar geleden wijdde het Bonnefanten een solotentoonstelling aan Josephs werk, zijn eerste in Europa.

Tijdens de voorbereidingen van die expositie zag Huijts een ruwe versie van BLKNWS. Hij overwoog direct om de installatie voor het museum te verwerven.

Het Bonnefanten verwierf met de aankoop het recht de installatie op nog twee locaties te tonen, wat zal geschiedden. Zo is het de bedoeling om BLKNWS vanaf half september te vertonen in Oscam, platform voor kunst, mode, ontwerp en vakmanschap in Amsterdam-Zuidoost. De derde locatie volgt nog.