Soul Music is een podcast voor iedereen die troost put uit muziek ★★★★☆

Het is een verborgen juweeltje dat al twintig jaar meegaat: Soul Music van BBC Radio 4.

De formule van de podcast is simpel en al die tijd ongewijzigd: men neme een muziekstuk en omlijst dat met verhalen van muzikanten en luisteraars voor wie de muziek een emotionele betekenis heeft. Soul Music creëert zo elke aflevering een uniek universum rondom een verscheidenheid aan liedjes en composities, van There Is A Light That Never Goes Out van The Smiths tot klassieke composities als Stabat Mater en Mozarts Requiem.

De ervaringen van onbekende luisteraars krijgen daarbij vaak evenveel gewicht als de bespiegelingen van wereldberoemde muzikanten. Zo wordt in de aflevering over Boys Don’t Cry een kwetsbaar gesprek met The Cure-drummer Lol Tolhurst over de totstandkoming van het popliedje afgewisseld met het relaas van een Engelse journalist die haar echtgenoot langzaam kwijtraakt omdat hij maar niet kan praten over zijn gevoelens.

Soms zijn de verhalen in Soul Music zo uitzonderlijk, dat je je afvraagt: welke briljante researcher heeft dit allemaal uitgeplozen? Neem de aflevering over Don’t Leave Me This Way, waarin psycholoog Dan Gottlieb vertelt hoe hij de door een auto-ongeluk verlamde zanger Teddy Pendergrass van zelfmoord weerhoudt door voor hem een nepbegrafenis te organiseren. Het werkt: te midden van huilende familieleden en vrienden komt Pendergrass tot inkeer, en besluit zijn leven te wijden aan het helpen van anderen.

Even knap is hoe Soul Music steeds weer de hoofdrolspelers voor de microfoon weet te krijgen. Zoals in een recente aflevering over (Sittin’ on) The Dock of the Bay, waarin zowel muzikanten Steve Cropper als Booker T. Jones een intiem beeld schetsen van het levenslustige, maar soms eenzame genie. En net als je denkt dat je met dit soort muzikale grootheden geen ruimte hebt voor een ‘gewone’ luisteraar, komt daar een militair vertellen hoe hij in de jungle van Vietnam (Sittin’ on) The Dock of the Bay hoorde, en voor heel even zijn oorlogstrauma vergat.

Toegeven, niet elke van de inmiddels 152 afleveringen is even sterk. Soms slaat Soul Music door in sentimentaliteit, zoals in de afleveringen over Carly Simons Let The River Run en Toto's Africa. De BBC had ook meer energie kunnen steken in creatieve soundscapes om de uitzending luister bij te zetten. Sommige muzieknerds zullen voorts bedrogen uitkomen: deze podcast gaat niet over feitjes, maar over de individuele en maatschappelijke betekenis van muziek. Maar voor iedereen die troost put uit muziek, en melodie, klank en songteksten aanwendt om zich tijdelijk terug te trekken in een innerlijke wereld, is Soul Music een programma om te koesteren.