Smart journalism: neem techneut mee

Een nominatie voor de belangrijkste journalistieke prijs - De Tegel - en 20 duizend euro subsidie van het Stimuleringsfonds voor de Journalistiek, dat winnen de drie finalisten van The Challenge, een wedstrijd voor journalistieke start-ups. De winnaars worden gekozen uit 39 inzendingen en staan na de finale, die deze woensdag plaatsvindt in VondelCS in Amsterdam, aan het begin van een journalistieke onderneming. Wat bracht deze wedstrijd de zes winnaars van de vorige edities en hoe staan ze er nu voor?

'Het winnen van De Tegel gaf ons een boost, iedereen had oren naar ons plan en was enthousiast', zegt Yvonne Roerdink van Journalistiek OnderzoeksBureau (JOB), in 2013 een van de winnaars van The Challenge. Met JOB gebruikte ze data van organisaties, bijvoorbeeld gemeenten, voor verhalen. Zodra ze nieuwe informatie verwierven, konden de gemeenten die weer van JOB krijgen. Het ging hierbij om maatschappelijke onderwerpen die niet alleen een journalistiek verhaal opleveren, maar ook kunnen worden gebruikt bij het aanpakken van een probleem. Zo onderzocht het bedrijf in samenwerking met NU.nl de regionale plannen om jeugdwerkloosheid aan te pakken. Daarbij werd erop gelet hoe het geld werd uitgegeven en welke initiatieven er per regio waren ter vermindering van de jeugdwerkloosheid.

JOB is inmiddels gestopt. 'Het bleek lastig bedrijven die wel wat in ons plan zagen echt mee te krijgen. Dat kwam omdat we geen voorbeelden van ons idee konden laten zien. Daar is een pilot voor nodig. We konden niet zeggen: kijk, dit hebben we al gedaan.' Daarnaast liep het goed met het bedrijf van Roerdinks collega en kreeg zijzelf de kans bij Nieuwsuur te werken. Toen ging haar keuze daarnaar uit. Spijt van haar deelname aan The Challenge heeft Roerdink allerminst. 'We vinden het belangrijk dat er goed journalistiek onderzoek wordt gedaan en wij wilden daar met JOB een bijdrage aan leveren.'

Platform

Charlotte Waaijers won in 2014, samen met Femke Awater, met Correlations. Zij bouwden een netwerk waarin journalisten aan elkaar worden gelinkt. Zij krijgen daardoor een goed beeld welke vakgenoten waar in het buitenland actief zijn. 'We zijn nog vooral bezig het netwerk uit te breiden. Uiteindelijk hopen we dat er dankzij ons mooie verhalen worden gemaakt.'

Ook met oud-finalist LocalFocus (2013) gaat het goed. Het bedrijf biedt een platform waar media datagegevens kunnen ophalen om die vervolgens om te zetten in visuele kaarten en graphics. Mede-oprichter Yordi Dam: 'We begonnen met een rondje door het land, waarin we ons idee presenteerden aan potentiële partners: je vertelt wat je te bieden hebt en waarom het slim is met ons samen te werken.' LocalFocus werkt inmiddels samen met de Volkskrant, Het Finan-cieele Dagblad en NRC Handelsblad.

De weken na de finale van The Challenge vond Dam spannend. 'We dachten: o jee, nu zijn we opeens een bedrijf.' Nieuw bij de editie van dit jaar is dat de deelnemers niet in het diepe worden gegooid, maar een businesscoach krijgen toegewezen. Daarmee overleggen ze hoe ze driekwart van de subsidie zullen besteden. De overige 5.000 euro kunnen ze naar eigen inzicht gebruiken. Hierna kunnen ze zich eventueel als start-up aansluiten bij een mediaorganisatie.

Het idee van LocalFocus was innovatief en makkelijk te begrijpen. Dat is belangrijk, leerde Roerdink van JOB met haar eigen concept. 'The Challenge moedigt aan met een innovatief plan te komen, maar soms is een plan zó innovatief, dat er moeilijk een voorstelling bij valt te maken. Op dat probleem stuitten wij.'

Dam van LocalFocus benadrukt dat het belangrijk is een techneut in je team op te nemen. 'De ideeën komen vaak van journalisten, maar je moet het technische plaatje goed voor je zien. Neem iemand in je team die de techniek beheerst, dat is beter dan dat je het door iemand van buitenaf laat doen.'