Sekstoerisme in eigen land
Hoe moet het verder met Nederland? Wij waren zo'n prachtig polderland, en nu zijn we 'een gespleten samenleving'. Het is duidelijk dat Nederland behoefte heeft aan 'een nieuwe elite die onbaatzuchtig en helder de prioriteiten formuleert en daar ook de verantwoordelijkheid voor wil dragen'....
Op het eerste gezicht, en afgaand op de pasfoto's achter in het boek,lijken de geportretteerden vooral gemeen te hebben dat ze géén kaaskopzijn. Het zijn ambitieuze 'beslissers van morgen', jonge mensen (of ietsminder jong; drie vijftigers) die in het buitenland geboren zijn of wierouders uit het buitenland komen. Dat geeft hun beschouwingen over Nederlandeen extra dimensie, door de boeiende vergelijkingen met andere landen ofculturen. Zo trekt Tanja Vranic, artistiek leider van de Balkan CulturalEmbassy, een parallel tussen de situatie in Nederland en die in hetJoegoslavië van '84-'85: 'Er hangt veel negativisme in de lucht, enondertussen gaat het leven door.'
De zoekende kaaskop moet niet bij de Amerikaanse ex-kaaskop Alana Henryte rade gaan, tenzij om zijn emigratieplannen te rechtvaardigen. Ooit dachtze dat de volmaakte samenleving in Nederland te vinden was, maar nu woontze in Barcelona en wil niet meer terug. Want in Nederland streeft men naar'een rijke, witte en christelijke samenleving, en dat is gek'. Het is eenraadsel waarom haar mekkerverhaal in dit boek is opgenomen, of het zoumoeten zijn om het optimisme van de anderen te benadrukken.
De toon van de overige beschouwingen is inderdaad opmerkelijkoptimistisch, hoewel soms ook zeer kritisch. Adjiedj Bakas bijvoorbeeld,een trendwatcher met een hippe bril, bekijkt de multiculturele samenlevingzeer positief: 'Het voordeel is dat je op sekstoerisme kunt in eigen land,nietwaar?' En trainer Hedy Jane Guds maakt het helemaal bont als zijvertelt dat ze 'concrete aanleidingen ziet in elk mens, die mij bevestigendat de mens in wezen goed is. Ook de Nederlandse mens.'
Frustratie en onvrede bestaan er vooral over vastgeroeste systemen,negativisme en bij sommigen het gevoel niet geaccepteerd te worden, ondanksde eigen indruk helemaal niet 'anders' te zijn. Dat illustreert datNederland zichzelf opnieuw moet uitvinden, met als grootste uitdaging hetomgaan met diversiteit op basis van de nationale cultuur. De beschouwingenuit Kaaskoppen bieden daarvoor geen duidelijk ideologisch houvast, maarzijn wel gevarieerd, prikkelend en praktisch, en vormen in die zin een goedbegin.
Zo blijkt menig geportretteerde toch een échte kaaskop te zijn. Zoalsde in Spanje geboren jurist Mireya Serra-Janer die in een oranje outfit destraat opgaat, zich inschrijft voor een cursus Nederlandse vaderlandsegeschiedenis en verzucht: 'Waren alle buitenlanders maar zoals ik.'
Jilles Heringa
Steve Austen: Kaaskoppen - Twintig jonge landgenoten over de toekomstvan NederlandCossee256 pagina's 16,90ISBN 90 593 6096 6Cossee256pagina's 16,90ISBN 90 593 6096 6
