Schuldig zwijgen over Nieuw-Guinea
Hij had er een wedstrijd van gemaakt, de oud-bestuursambtenaar in Nederlands Nieuw-Guinea Kees Lagerberg (81): zijn boek over de overdracht van het land van de Papoea's aan Indonesië moest en zou eerder verschijnen dan de historische studie van prof....
Schuldig zwijgen heet zijn boek. En uit die twee woordenblijkt meteen dat Lagerberg geen onpartijdige geschiedschrijvingheeft willen bedrijven, zoals Drooglever zichzelf ten opdrachtstelde bij het schrijven van Een Daad van Vrije Keuze. Lagerbergheeft zijn verontwaardiging over de verkwanseling van het rechtop zelfbeschikking van de Papoea's door vreemde machten totleidraad gekozen.
Hij stelt het zwijgen aan de kaak van Nederland, dat dePapoea's zelfbeschikking had beloofd maar Nieuw-Guinea onderAmerikaanse druk niettemin overdroeg aan Indonesië; het zwijgenvan de Verenigde Staten, die uit opportunisme met geen woordrepten van het internationaal erkende zelfbeschikkingsrecht vanvolken; het zwijgen van de Verenigde Naties, die een doorIndonesië in scène gezette 'daad van vrije keuze' accepteerdenals het jawoord van de Papoea's op hun inlijving; en het zwijgenvan Indonesië over het brute geweld dat het nu al tientallenjaren bedrijft in het land van de Papoea's.
In tegenstelling tot Drooglever legt Lagerberg de pen nietneer als het hoofdstuk van de 'volksraadpleging' is afgesloten.'Moord, doodslag, willekeurige arrestatie, moedwilligeverdwijning, marteling, verkrachting, roof, diefstal enbrandstichting werden al spoedig regel na overname van de macht',zo beschrijft hij de gang van zaken.
Hij vertelt hoe de nieuwe Indonesische provincie wordtoverspoeld door 'transmigranten' en gelukzoekers, die dePapoea's van hun grond en werkgelegenheid beroven. Hoe hetIndonesische leger protectie biedt aan de mijngigant Freeport enandere buitenlandse bedrijven die op de bodemschatten en hettropisch hardhout zijn afgekomen. En hoe het leger het lijdzamedan wel gewapende verzet van de Papoea's met bruut geweldonderdrukt.
De oud-bestuursambtenaar onderneemt een poging het aantalslachtoffers van het Indonesische optreden te taxeren. Zelfspreken de Papoea's vaak van honderdduizend doden. Lagerbergnoemt, als 'conservatieve schatting', een aanzienlijk lagergetal: dertigduizend. Hij tekent daar echter bij aan dat er nietalleen sprake is van onderdrukking, maar vooral ook vanverwaarlozing: een permanent gebrek aan voedsel, huisvesting engezondheidszorg. De sterfte als gevolg daarvan meegerekend, komtLagerberg op een 'achterblijvende groei' van de Papoea-bevolkingmet honderdvijftigduizend zielen.
Die achterblijvende groei is een probleem bij het zoeken naareen rechtsherstel. De toestroom van migranten uit andere delenvan Indonesië heeft de getalsverhoudingen zodanig veranderd dateen nieuwe volksraadpleging niet per se gunstig zou uitvallenvoor de Papoea's. In elk geval 'dient aan de onduldbare repressievan de Papua een einde te komen', stelt Lagerberg. Het 'zogenaamdtactisch zwijgen' van de internationale gemeenschap, en met namevan Nederland, moet worden doorbroken.
