Russian Doll 2 zit weer vol duizelingwekkende tijdlussen ★★★☆☆

We zijn als seriekijkers wel wat gewend qua manipulatie van tijdlijnen, al was het maar omdat het kijken van series ons zelf in een soort tijdmachine verplaatst. Neem Better Call Saul, seizoen 6 (daarover later meer), dat deze week op Netflix begon: het laatste seizoen van een serie die zelf als prequel van Breaking Bad begon. We moesten er maar aan wennen dat sommige personages weliswaar jonger waren, het verhaal speelde zich immers jaren voor de gebeurtenissen van Breaking Bad (2008-2013) af, maar dat ze werden gespeeld door acteurs die inmiddels onvermijdelijk een stuk ouder waren. En dan hebben we het nog niet eens over het feit dat de tijdlijnen van Better Call Saul en Breaking Bad elkaar in dit laatste seizoen dreigen te kruisen – waarna we allemaal in een wormgat zullen verdwijnen.

De serie Russian Doll (waarvan nu het tweede seizoen op Netflix staat) ging zelfs over niets anders dan een op hol geslagen tijdlijn. In het eerste seizoen zien we hoe de door Natasha Lyonne gespeelde Nadia Vulvokov op een New Yorks verjaardagsfeestje in een tijdlus terecht komt. Daarin komt ze op vele verschillende manieren aan haar einde, om telkens weer naar hetzelfde punt in tijd en plaats terug te keren. De kosmos wilde haar iets vertellen, maar wat? Russian Doll was een van de origineelste series van 2019, en werd door het seriepanel van deze krant tot een van de titels van het jaar gekozen.

Maar waarheen na dat toch wel perfecte seizoen, waarin we aan het slot in een fraaie cirkel met de personages hadden meebewogen? En waarin het personage Nadia (gebaseerd op de onstuimige levensloop van Natasha Lyonne zelf) had geleerd dat empathie wellicht de reddingsboei in het leven was. Wie interviews met Lyonne leest (of haar korte biografie in haar wikipedialemma), weet dat ze nog lang niet klaar was met haar eigen levensverhaal, waarin veel draait om de moeilijke verhouding met haar moeder, geboren in Parijs uit Hongaars-Joodse ouders die in tegenstelling tot de rest van de familie de Holocaust hadden overleefd.

Russian Doll, seizoen 2, volgt niet alleen drie jaar na het eerste seizoen, ook in het leven van Nadia zijn een aantal jaren verstreken sinds ze ontsnapte aan dat eeuwige verjaardagsfeest. En de kosmos trekt weer het kleed onder haar voeten vandaan, nu vlak voor haar 40ste verjaardag. Ditmaal fungeert metrolijn 6 in New York als het vehikel voor een tijdreis. Al in de eerste aflevering komt Nadia in het jaar 1982 terecht, met de stad op zijn fotogeniekst smerig en ontwricht. Het betreft hier overigens geen klassieke, Back to the Future-type tijdreis: Nadia blijkt beland in het lichaam van haar moeder, op het moment dat ze zwanger is van Nadia (over tijdlussen gesproken). Terwijl haar collega-tijdreiziger Alan (Charlie Barnett) uitstapt op station Friedrichstrasse in het Oost-Berlijn van 1962, gevangen in het lichaam van zijn grootmoeder.

Er zitten schitterende momenten in Russian Doll (niet in de laatste plaats de slotscène waarin Shine on You Crazy Diamond van Pink Floyd met verpletterend effect wordt ingezet), maar er komt wel heel veel aan bod, ingegeven door het gedachtenexperiment dat latere generaties alsnog het noodlot dat hun familie eerder trof willen bestrijden. De vraag die wellicht pas in een derde seizoen beantwoord kan worden blijft of dat lot te keren is. Of dat we onze familielijn moeten eren door nu, op dit moment, het best mogelijke leven te leiden.