Rembrandt had derde Italiaanse opdrachtgever
Rembrandt blijkt in zijn leven een derde opdrachtgever uit Italië te hebben gehad. In 1666 gaf de Genuese edelman Francesco Maria Sauli de kunstenaar opdracht om twee schilderijen ('modelli’) te maken voor altaarstukken....
Die werken, waaronder een Hemelvaart van Maria, waren bestemd voor de familiekerk van de Sauli's in het dorpje Carignano vlakbij Turijn.
Dat blijkt uit nieuwe Italiaanse documenten over Rembrandt, die pas geleden door kunsthistoricus professor Lauro Magnani zijn ontdekt in het archief van een oude Genuese familie. Magnani presenteert zijn vondst vrijdag in Museum Het Rembrandthuis in Amsterdam.
Het was al langer bekend dat Rembrandt contacten had met Antonio Ruffo te Messina en Cosimo III de’ Medici in Florence, de twee andere opdrachtgevers in Italië.
Sauli liet de onderhandelingen met de kunstenaar over aan Gio Lorenzo Viviano, kapitein van een schip dat in 1666 in de haven van Amsterdam lag. Hij werd daarbij geassisteerd door twee handelsagenten van de Sauli's in Amsterdam, Voet en Benzi.
Die hielden Sauli in Genua voortdurend op de hoogte van de voortgang van het project.
Uit de documenten blijkt dat Voet en Benzi klaagden over de traagheid en de gierigheid van Rembrandt en andere kunstenaars. ‘Ze werken echt heel traag, en zoals gebruikelijk bij schilders, is deze man nogal onberekenbaar en kun je geen staat maken op zijn woorden’, schrijven zij.
Ze maken zich zorgen over het vervolg van het project. ‘Wij schatten in dat hij voor die grote werken heel veel geld zal willen hebben en dat het heel lang zal duren voordat ze klaar zijn.’
Ook Viviano moppert over de meester. ‘Ik weet niet hoe ik er met Rembrandt uit moet komen’, schrijft hij aan Sauli. ‘Hij vraagt me nu voor beide 3000 gulden, terwijl hij aanvankelijk slechts 1200 gulden vroeg. Het is een onberekenbare man, maar dat verbaast me niets, want hij is schilder en die houden zich van nature gewoonlijk niet zo aan hun woord.’
Uit een specificatie blijkt dat de twee schilderijen 1023,15 gulden hebben gekost. In de administratie van de kerk uit 1667 wordt overigens gerept van ‘de Vlaamse schilder Rembrandt’.
De altaarstukken naar de modelli zijn nooit uitgevoerd en evenmin zijn ze - voor zover bekend - bewaard gebleven. Het is volgens kunsthistoricus Magnani zelfs de vraag of ze ooit in Genua zijn aangekomen. Eind 1667 leed Viviano schipbreuk voor de kust van Engeland. Rembrandt overleed in 1669.
