Refugee Republic genomineerd voor Webby Award

Refugee Republic heeft nog tot zaterdagochtend de kans om de award winnen. De documentaire is gemaakt door Martijn van Tol, Dirk-Jan Visser, Jan Rothuizen, en Aart Jan van der Linden. Het is een weergave van het vluchtelingenkamp Domiz in Noord Irak door een interactieve mix van tekeningen, fotografie, video, tekst en geluid. Een papieren versie verscheen in Volkskrant-katern Vonk.

Martijn van Tol vertelt dat hij een nieuwe ervaring wilde bieden waarbij de lezer ondergedompeld wordt in het kamp. 'De vraag die wij onszelf stelden is: hoe kun je internet gebruiken om een verhaal beter te vertellen dan met traditionele vormen als beeld of tekst. We gebruikten alle mogelijke elementen, die knipten we los en die mixten we vervolgens weer door elkaar. Uiteindelijk heeft de productie wel iets weg van een ouderwetse kijkdoos die wij digitaal en dynamisch hebben gemaakt.'

Ingewikkelde wereld achter de poster

Van Tol merkte dat er een eenzijdig beeld van vluchtelingen naar voren kwam in de media en in de verhalen van NGO's en wilde daarom de andere kant van een vluchtelingenkamp belichten. 'Altijd weer dezelfde beelden van bestofte kindjes achter een hek, of vrouwen zittend voor een tent, hulpeloos wachtend op ons. Wij wilden laten zien welke dynamische wereld er achter de posters van de hulporganisaties schuilgaat. Miljoenen vluchtelingen die onder de hoede van de UNHCR in vluchtelingenkampen verblijven zitten er gemiddeld zeventien jaar. En die gaan niet al die tijd zielig voor een tentje zitten wachten.'

Refugee Republic laat het leven in het Syrische vluchtelingenkamp Domiz zien in Noord-Irak, waar vluchtelingen als normale mensen leven die normale mensendingen doen zoals trouwen, uitgaan, en werken. 'In Domiz is een man een bouwmarkt begonnen, een goede business. Iedereen is aan het bouwen het kamp veranderd langzaam in een stad, een minisamenleving.'

Hiermee wordt ook een kritische blik geworpen op westerse hulporganisaties die de kampen opzetten en beheren. 'Er zit vaak een soort roze wolk rondom deze organisaties maar hun betrokkenheid maakt situaties ook ingewikkelder. Ze dragen vaak een jarenlange verantwoordelijkheid over miljoenen mensen verspreid over ongeveer zevenhonderd kampen in de wereld. In hoeverre proberen we de vluchtelingen westerse waarden op te leggen en hoe zit het met de arme mensen die net buiten het kamp wonen, die vaak ook arm zijn en geen gezondheidzorg of onderwijs krijgen? Die zien een vluchtelingenkamp als een soort welvaartstaatje waar ze geen toegang tot hebben.'

Het project heeft veel aandacht gekregen in de media, op festivals en tijdens exposities, maar de hoofdrolspelers uit het vluchtelingenkamp hebben het resultaat nog niet gezien. 'Dat moet nog wel gebeuren,' vindt Van Tol, 'we willen heel graag dat de mensen uit het kamp de productie kunnen gaan bekijken, ook zijn we heel benieuwd hoezeer het kamp, nu een jaar later zich weer verder heeft ontwikkeld.'

Refugee Republic heeft inmiddels via de Volkskrant en Submarinechannel 45.000 unieke bezoekers bereikt, maar een prijs zou een extra boost kunnen geven. 'We zijn terechtgekomen in de bijzondere wereld van nominaties,' zegt van Tol. Ze grepen net naast de Zilveren Camera en bij tal van documentaire festivals krijgen eervolle vermeldingen, zelfs tot aan de reclamewereld aan toe. Tot nu toe leverde het nog geen prijzen op maar dankzij de nominatie voor de Civis Awards krijgen ze wel een diner in het Europees Parlement.


Tot zaterdagochtend 09.00 uur kan er op gestemd worden voor de Webby Award.