Proces erven Goudstikker is unicum
Om kwart over tien vanochtend begint in Den Haag het proces van de erven Goudstikker tegen de Nederlandse staat. Het is voor het eerst dat een particulier de Nederlandse overheid voor de rechter daagt om zijn kunstbezit terug te krijgen dat in de oorlog door de nazi's is geroofd....
De rechtszaak van de erven Goudstikker - de in de Verenigde Staten wonende Marei von Saher en haar twee dochters - draait om het bezit van 230 schilderijen, die na de oorlog door de Stichting Nederlandsch Kunstbezit voor Nederland werden herwonnen en die terechtkwamen in de openbare kunstcollectie van Nederland. Hieronder bevinden zich panelen en schilderijen van Hans Memling, Gerard Terborch, Peter Paul Rubens, Antoon van Dijck en tal van andere zeventiende- en achttiende-eeuwse meesters. In totaal raakte de familie Goudstikker in de oorlog 1100 kunstwerken kwijt. De waarde daarvan is tegenwoordig onschatbaar hoog.
Eind 1997 besloten de erfgenamen van Goudstikker een claim te leggen op hun vroegere bezit. De erven stellen dat de verkoop in 1940 van een groot deel van de kunsthandel van Jacques Goudstikker aan Rijksmaarschalk Goering illegaal is geweest. Ook het leegroven van de kunsthandel door de met de Duitsers collaborerende bankier Alois Miedl, vechten de erven aan.
De Nederlandse overheid heeft de claim van de erven Goudstikker in 1988 afgewezen. De overheid achtte weliswaar de verkoop aan Goering en de transacties onder Miedl illegaal, maar ging ervan uit dat de weduwe van Jacques Goudstikker na de oorlog vrijwillig een schikking met de overheid had getroffen. In die schikking zag zij af van de Goudstikker-schilderijen die uit Duitsland waren teruggekomen.
De erven Goudstikker moeten nu vooral proberen aan te tonen dat die schikking van de weduwe Goudstikker, in 1952, onvrijwillig is getroffen. Zij moeten bewijzen dat de weduwe zeven jaar lang vergeefs heeft geprocedeerd tegen de Nederlandse staat, en uiteindelijk moegestreden een schikking trof.
De Nederlandse staat zal het omgekeerde moeten aantonen: dat Dési Goudstikker vrijwillig afzag van haar rechten op een verzameling, die, naar zij dacht, waardeloos was.
