Pleegde ‘levend kunstwerk’ Mathilde Willink zelfmoord? Of stierf ze anders? Een nieuwe podcast onderzoekt het

In de namiddag van 25 oktober 1977 wordt Mathilde de Doelder (39), een extravagante Zeeuwse vrouw die door haar huwelijk met de beroemde schilder bekend was geworden als Mathilde Willink, dood aangetroffen in haar huis aan de Weteringschans in Amsterdam. In haar hoofd zit een kogel. Zelfmoord, is de officiële doodsoorzaak.

Of was het toch – tot op de dag van vandaag zijn er hardnekkige geruchten – moord? De journalisten Babs Assink en Lammert de Bruin onderzochten de gebeurtenis in een zesdelige podcast van AvroTros, Mathilde’s mysterie. Dat belooft alvast veel.

De zelfmoord (of moord) was destijds daverend voorpaginanieuws. Mathilde Willink was een bijzondere vrouw, wat ook blijkt uit de vele bloemrijke woorden in de media om haar te duiden: paradijsvogel, levend kunstwerk, jetset-icoon, modekoningin. Haar bijna veertig jaar oudere echtgenoot Carel noemde haar een superpoes. ‘Een mooi ding om in huis te hebben.’

Lady Gaga van de jaren zeventig

Mathilde Willink drong begin jaren zeventig vanuit Zeeland binnen in de culturele elite van Amsterdam. In Amsterdam werd ze op handen gedragen en nageschreeuwd door marktkooplui en taxichauffeurs. Haar dagelijkse kloffie was een peperdure outfit van de beroemde ontwerpster Fong-Leng, haar make-up uitzinnig. ‘De Lady Gaga van de jaren zeventig’, wordt ze genoemd in Mathilde’s mysterie.

Maker Lammert de Bruin laat nog een andere naam vallen. ‘Ze was haar tijd ver vooruit. Ze leefde als een soort Kim Kardashian, totaal individualistisch en verslaafd aan aandacht. Ze had zelf geen groot talent, maar schitterde door de aanwezigheid van anderen, kunstenaars vooral.’ Samenvattend: ‘Een bezienswaardigheid.’

De belangstelling van De Bruin en Assink voor haar werd gewekt toen ze vorig jaar hun eerste podcast maakten, De Showbizzmoord, goed voor vier sterren in de Volkskrant. In hun reconstructie van de moord op platenproducent Bart van der Laar stuitten ze op de naam van Gerard Vittali, een man die het halve Gooi en Amsterdam van coke voorzag.

Henk van der Meijden

Na haar scheiding van Willink was Mathilde Willink bevriend geraakt met Vittali. De derde hoofdfiguur in een saillant voorval is Henk van der Meijden, de Telegraaf-journalist die in de jaren zeventig onophoudelijk over haar berichtte. Toen cokedealer Vittali zijn vriendin op 25 oktober dood had aangetroffen en de politie onderzoek deed, was ook Van der Meijden korte tijd in het huis aan de Weteringschans aanwezig. Op verzoek van Vittali nam hij acht zakjes wit poeder mee naar buiten, cocaïne waarschijnlijk.

‘Henk van der Meijden heeft heel wat uit te leggen’, zegt filmjournalist René Mioch in de podcast. Dat doet Van der Meijden niet. Volgens De Bruin is talloze malen geprobeerd contact met hem te leggen, per mail en telefonisch. ‘Hij negeerde ons stelselmatig en reageerde gewoon niet.’ Een bezoek aan zijn huis had evenmin effect. De journalisten werden afgescheept door een medewerker.

De Bruin: ‘Ik kon nauwelijks geloven dat Van der Meijden acht zakjes drugs van de plaats delict heeft weggehaald, onder de neus van de politie, en daar de volgende dag niets over heeft geschreven. Hij schreef alleen maar dat Mathilde Willink zelfmoord had gepleegd, terwijl daar vanaf het begin twijfels over waren. Daar zet ik als journalist mijn vraagtekens bij. Helemaal omdat hij erover zwijgt.’

Van der Meijden heeft het voorval in het verleden wel besproken. In 1981 schreef hij in zijn boek Dat kan toch niet waar zijn dat drugs bij de dood van Mathilde Willink een rol hadden gespeeld. In een uitzending in 1995 van het tv-programma Deadline van Jaap Jongbloed kwam hij er ook over aan het woord.

De Bruin: ‘Maar hij heeft niet het hele verhaal verteld. In het politiedossier staat dat hij van Vittali negatieven van foto’s van Mathilde Willink heeft gekregen. Dat was een beloning voor zijn zwijgen.’

Wat bijdroeg aan het wantrouwen van De Bruin, was dat vorige week een interview met hem en Assink over hun podcast op het laatste moment niet door De Telegraaf werd geplaatst. Hoofdredacteur Paul Jansen keurde het stuk persoonlijk af, liet hij weten, ‘omdat het niets meer was dan het oplepelen van oude feiten’.

De Bruin: ‘We hebben tegen de verslaggever natuurlijk iets gezegd over de dubieuze rol van Van der Meijden. De verslaggever zou hem om een reactie vragen. Graag, zeiden wij. We kregen het artikel opgestuurd. Van der Meijden zei dat hij niet wilde meewerken, dat het allemaal oude koek was. Hij was heel zuur. Dat sterkte ons in het vermoeden dat Van der Meijden niet wilde dat De Telegraaf het stuk zou plaatsen.’

Geruchtenstroom

Over Mathilde Willink en haar dood is na 1977 veel gezegd en veel gepubliceerd. In 2016 verscheen een biografie van Lisette de Zoete, Mathilde: muze, mythe, mysterie. De Zoete is een belangrijke bron in de podcast. Veel nieuwe feiten komen niet aan het licht, maar mogelijk tot teleurstelling van de complotdenkers laten Assink en De Bruin weinig heel van het mysterie.