Petrov’s Flu is een technisch virtuoos drama ★★★★☆

Petrov’s Flu is nog maar een paar minuten bezig als de grieperige titelheld door een gemaskerd bendelid een geweer in zijn handen krijgt gedrukt. Met dat geweer executeert hij leden van de Russische elite.

Of toch niet. Even later is Petrov (Semjon Serzin), hevig zwetend en hoestend, terug in de bus in het winterse, besneeuwde Jekaterinenburg waar het gewelddadige intermezzo begon. Alsof er niets is gebeurd. Het executietafereel moet een product zijn geweest van koortsige verbeelding, ingegeven door een mopperende medepassagier: ‘Ze moeten alle machthebbers tegen de muur zetten.’

Maar klopt het dan wel dat een oudere man uit de bus wordt gegooid, met achterlating van zijn kunstgebit? Een kunstgebit dat Petrov in zijn zak stopt, en dat later tegen hem begint te praten? Steeds opnieuw laat regisseur Kirill Serebrennikov (The Student, Leto) de kijker raden waar de werkelijkheid ophoudt en de koortsdroom begint.

Petrov’s Flu, naar een roman van Aleksej Salnikov uit 2016, is een bij vlagen hallucinante ervaring. Serebrennikov weet het effect van koorts prachtig op te roepen. Zonder het beroerde gevoel, maar inclusief de verhitte fantasie, het afbrokkelende besef van tijd, de steeds terugkerende gedachten.

Petrov denkt veel aan buitenaardse wezens. Hij denkt veel aan zijn zoon, die ook griep heeft, maar koste wat kost naar een traditioneel Russisch decemberfeest voor kinderen wil gaan. Dat zorgt ervoor dat Petrov zich zijn eigen kindertijd herinnert. In 1979 bezocht hij zelf een winterfeest, waar een sneeuwmeisje indruk op hem maakte.

Zo springt Petrov’s Flu heen en weer in de tijd. Het grootste deel van de film speelt zich af in de jaren nul van deze eeuw, maar het is een tijdloos Rusland dat de regisseur laat zien, vastgeklemd tussen nostalgie en vooruitgang. Serebrennikov, een kritisch kunstenaar die na een slepend huisarrest en een dubieuze rechtszaak in 2020 werd veroordeeld wegens subsidiefraude, verwijst daarbij volop naar de Russische filmgeschiedenis, zoals de etherische sciencefiction van Andrej Tarkovski.

Toch is de film nog het meest schatplichtig aan het absurdisme van Russische schrijvers als Daniil Charms (1905-1942). Daarmee borduurt Serebrennikov voort op de surrealistische episodes uit Leto (2018), zijn fraaie, springerige verslag van de muziekscene in de nadagen van de Sovjet-Unie. Petrov’s Flu is grimmiger van toon, maar zit tegelijk vol humor. Neem de bijeenkomst van amateurdichters, die ontaardt in een vechtpartij omdat een gedicht over trage walvissen te langdradig wordt bevonden.

Niet alles werkt. De verhaallijn rond Petrovs ex-vrouw, die zich ontpopt als moordlustige superheld, is zwak. Maar uiteindelijk vallen veel elementen uit dit technisch virtuoze drama op betoverende wijze op hun plek. Dan blijkt Petrov’s Flu nog veel meer dan een koortstrip: het is ook een waarachtige, lang na-ijlende zoektocht naar alledaagse wonderen.