nieuws
Personeel filmfestival Rotterdam spreekt van angstcultuur rond reorganisatie
Werknemers van het International Film Festival Rotterdam (IFFR) maken zich grote zorgen over de reorganisatie bij het belangrijkste filmfestival van Nederland. Alle vast aangestelde senior programmeurs zijn uit hun functie ontheven, net als veel freelanceprogrammeurs. In een brandbrief spreken personeelsleden van een angstcultuur.
Door de pandemie heeft het IFFR twee zware jaren achter de rug. In de reorganisatie wordt 15 procent bezuinigd op personeelskosten, zo kondigde de directie vorige maand aan. Toen werd een grote en onverwachte ontslagronde in gang gezet. Medewerkers van het festival kregen in vijfminutengesprekken te horen of zij konden aanblijven.
Het ‘nieuwe team’ van het festival wordt eind mei gepresenteerd op het filmfestival van Cannes. De organisatie dient ‘duurzamer en dynamischer’ te worden om ‘de toekomst van IFFR veilig te stellen’, zo stelden artistiek directeur Vanja Kaludjercic en zakelijk directeur Marjan van der Haar vorige maand in een persbericht. In de beoogde nieuwe opzet van het Rotterdamse festival worden de films voortaan uitgekozen door selectiecommissies. Deze zullen bestaan uit freelancers die op afstand werken en worden aangestuurd door het ‘chief executive team’.
Giftige werkomgeving
Een aantal (ex-)medewerkers van het festival spreekt tegen de Volkskrant van een ‘giftige’ en sterk hiërarchische werkomgeving. De directie zou geen geen tegenspraak dulden en eigen initiatieven ontmoedigen. Ze wantrouwen het argument dat de reorganisatie onvermijdelijk is vanwege de financiële nood en het veranderde toekomstperspectief van de filmwereld door corona.
Het festival is door de overheid gecompenseerd voor de pandemieschade, net als andere culturele instellingen, zo stellen de (ex-)werknemers, die vanwege hun kwetsbare positie alleen anoniem met de Volkskrant willen praten. De krimp van het huidige budget van IFFR, van 9,8 miljoen euro naar 7,8 miljoen per jaar, zou vooral te wijten zijn aan het einde van een tijdelijke extra steunmaatregel van stichting Droom en Daad. Deze Rotterdamse filantropische stichting droeg gedurende vijf jaar bijna 2 miljoen euro bij. Volgens IFFR blijft Droom en Daad echter aan als partner, en zal de stichting ook de eerstvolgende editie van 2023 weer steunen. De hoogte van het bedrag zal pas later bekend worden gemaakt.
Brandbrief
Volgens een lijst die circuleert onder het personeel, zijn de afgelopen twee jaar al ruim veertig personeelsleden opgestapt, deels gedwongen of uit onvrede over het beleid van de directie. De cultuur van IFFR zou daardoor in gevaar zijn. De raad van toezicht van het festival ontving dit weekend een brandbrief van enkele anonieme personeelsleden. In de brief, die in bezit is van de Volkskrant, wordt gesteld dat de personeelsbezuiniging (van in totaal 1,3 miljoen euro) veel hoger is dan de 15 procent die vorige maand in het persbericht stond.
Ook zou er sprake zijn van een angstcultuur op de werkvloer: ‘Vragen stellen over collega’s die plotseling vertrokken of ziek waren, werd taboe’, aldus de brandbrief. ‘Eigen initiatief en creativiteit, ooit een belangrijke festival-motor, is gemuilkorfd en vervangen door voor niemand duidelijke praatjes over key focus points en content strategy.’
Voorafgaand aan de teampresentatie in Cannes wil de directie van IFFR niet reageren op de berichtgeving over de reorganisatie. Korrie Louwes, voorzitter van de raad van toezicht van IFFR, zegt niet verrast te zijn door de onrust. ‘Een ontslag is iets pijnlijks. En dit zijn mensen die hun ziel en zaligheid in het festival hebben gelegd.’ De reorganisatie van IFFR is volgens haar nodig voor de ‘wendbaarheid’ en ‘dynamiek’ van het festival. ‘Het is een herijking van de strategie, een inhoudelijke keuze om voortaan met brede commissies te werken in plaats van met vaste programmeurs.’
De raad van toezicht heeft er alle vertrouwen in dat de door de directie gepresenteerde cijfers bij de bezuiniging betrouwbaar zijn. Louwes noemt corona als een oorzaak van afstand die de medewerkers ervaren tot de directie. Artistiek directeur Vanja Kaludjercic volgde in 2019 toenmalig artistiek directeur Bero Beyer op, waarna de eerste festivaleditie onder haar leiding (het 50-jarige jubileum) in het water viel vanwege de virusbeperkingen. De 51ste editie, begin dit jaar, werd wederom vol getroffen door de pandemie. Louwes: ‘Voor een creatief directeur was deze periode geen makkelijke start.’
