'Optreden is een helende ervaring'
'Dinner?' Marianne Faithfull kijkt haar Nederlandse begeleiders verbaasd aan: 'Geen sprake van. Niet voor een optreden.' Spelen moet je met een lege maag, vindt ze....
Een maand is de Engelse zangeres op tournee, en als ze elke dag interviews geeft tot een uur of zeven in de avond zullen er wel meer maaltijden sneuvelen, maar Faithfull heeft het naar haar zin: 'Ik kan er nog steeds geen genoeg van krijgen, om met een band onderweg te zijn.'
Marianne Faithfull, een mooie dame van voor in de vijftig, is een van de zeldzame sixties-popsterren die nog altijd volle zalen trekken. Paradiso is stampvol als ze dinsdagavond het podium betreedt, en met een stevig rockende band een repertoire vertolkt met songs van haar recent verschenen album Vagabond ways, afgewisseld met klassiekers uit haar 35-jarige carrière.
Natuurlijk John Lennons Working class hero, waarmee ze in de late jaren zeventig haar comeback maakte, maar ook sixties-hits als Come and stay with me en As tears go by - het nummer dat Mick Jagger en Keith Richards in 1964 voor haar schreven.
De toen 17-jarige Faithfull was een ontdekking van Stones-manager Andrew Loog Oldham, die het mooie, blonde meisje bij hun eerste ontmoeting meteen een platencontract aanbood. Hij was onder de indruk van haar transparante schoonheid en uitstraling. Ze oogde, zou hij later zeggen, als een sprookjesprinses.
As tears go by werd een wereldhit, en hoewel Faithfull in de daaropvolgende jaren een succesvolle carrière als zangeres en actrice opbouwde, kreeg vooral haar relatie met Mick Jagger veel aandacht in de media. En later haar heroïne-verslaving, symbolisch voor de manier waarop de sixties-droom in stukken uiteen viel.
Het donkere, beklemmende Sister Morphine van The Stones, waarvan ze mede de tekst schreef, en dat in de jaren tachtig een van de bekendste werken uit haar eigen repertoire zou worden, zette de toon voor haar latere repertoire. Toen Faithfull in 1979 haar comeback maakte met het album Broken English, was de voormalige popfee veranderd in een chanteuse met een hese, donkere stem. Een stem die paste bij het materiaal dat ze vertolkte: zwaarmoedige songs over de donkerste spelonken van de ziel.
Toch ziet ze zichzelf niet als een tragisch figuur, zegt de zangeres in dat keurige Engelse accent, dat ze als dochter van een barones van huis uit meekreeg. 'Ik schrijf mijn gevoelens van me af in mijn songs. In het gewone leven ben ik eerlijk gezegd behoorlijk opgeruimd.' Daarom ergert het haar, zegt ze, terwijl ze haar derde sigaret opsteekt, dat ze nog altijd wordt afgeschilderd als een geknakte bloem, een in de goot beland slachtoffer van de excessen van de sixties: 'Ik heb het gevoel dat ik de rechtse Engelse pers nog altijd erger, omdat ik nooit de traditionele weg heb willen volgen. Ze winden zich er eigenlijk steeds meer over op dat ik nooit heb willen opgeven, en zo boete heb kunnen doen voor het leven dat ik heb geleid.'
Het heeft haar jaren gekost om van haar verslaving af te komen, bekent ze, en dat het haar is gelukt, dankt ze vooral aan de muziek.
'Ik kan nu helder terugkijken op de periode van mijn verslaving, en vaststellen dat heroïne een manier was om de pijn die ik voelde te verlichten. Nu rook ik nog wel eens een joint, maar hard drugs heb ik niet meer nodig. Kennelijk zijn de wonden geheeld. Doordat ik de mogelijkheid heb mijn gevoelens uit te drukken in songs, en vooral ook door het spelen voor een publiek. Optreden voor een zaal die je muziek begrijpt is een helende ervaring, iets dat me heel erg heeft gesterkt.'
De jaren van haar drugsverslaving liggen nu zo ver achter haar, dat ze op Vagabond ways in een aantal nummers voor het eerst kan terugkijken op de jaren zestig. Ook speelt ze nu ook weer een aantal hits uit die periode op het podium: 'Vraag me niet waarom. Dat soort beslissingen neem ik heel intuïtief. Misschien heeft het er mee te maken dat vijf jaar geleden mijn autobiografie is verschenen.
'Het schrijven van Faithfull was niet makkelijk, vooral omdat niet alles wat ik heb gedaan en meegemaakt even verheffend is. Maar het bevrijdde me van een hoop geestelijke en emotionele bagage, eenzelfde gevoel als wanneer je je huis eens grondig opruimt en schoonmaakt. Daarna was er weer ruimte voor nieuwe creativiteit.'
Dat leverde een indringend album op, waarvoor Faithfull zelf een aantal teksten schreef, naast ondermeer songs van Roger Waters en Leonard Cohen, en het speciaal voor haar door Elton John en Bernie Taupin geschreven For Wanting You.
Faitfull, een nazaat uit de Oostenrijkse familie Von Sacher-Masoch, vroeg het duo om 'een SM-song'. Glimlacht: 'En die kreeg ik. Volgens mij was het een goed moment, waren ze er echt aan toe. Na al die commotie rond prinses Diana en Candle in the wind vonden ze het waarschijnlijk een hele opluchting om een ''art song'' voor Marianne Faithfull te schrijven.'
Dat juist dat breekbare prinsesje vijfendertig jaar na haar eerste hit een van de 'survivors' van de sixties blijkt te zijn, verwondert Faithfull zelf ook: 'Ik had me kunnen settlen, trouwen, kinderen krijgen, maar dit is wat ik altijd heb gewild: muziek maken, optreden met een band - zelfs al is touren in een bus a bit of a nightmare.'
Toch is dat niet het zwaarste van het leven van een popster, vindt ze: 'Je moet vooral leren om je eigen weg te gaan, en je niets aan te trekken van je omgeving, of wat de media over je schrijven. Alleen als je sterk in je schoenen staat, lukt het je om door te gaan. Het is net als bij een renpaard. Dat moet er ook echt klaar voor zijn, anders zal het de race nooit uitlopen.'