Opsporing verplaatst naar internet
De opsporing van misdadigers en terroristen verplaatst zich steeds meer naar internet. Dat is het gevolg van een enorme groei van de hoeveelheid informatie in databases en sociale netwerken, zoals Twitter en Hyves.
Dat bleek donderdag in Rotterdam, tijdens een bijeenkomst waar het Nederlands Forensisch Instituut (NFI) een nieuwe ‘productgroep’ lanceerde: Kecida, een ‘kennis- en informatiecentrum voor intelligente data-analyse’. Bij Kecida werken experts die met speciale software digitale datastromen aan elkaar koppelen en analyseren. Zo leggen ze criminele netwerken bloot en helpen ze misdrijven te voorkomen.
‘Het belang van datasporen is sterk toegenomen’, zegt Tjark Tjin-A-Tsoi, algemeen directeur van het NFI. ‘Iedereen laat steeds meer sporen achter: sms’jes, e-mails, berichten op internet, we worden geflitst als we te hard rijden, op straat hangen veel camera’s. Databases waarin deze informatie is opgeslagen, kun je zien als een virtuele plaats delict. Wij zoeken daar gegevens die delictgerelateerd zijn, we stellen die veilig en analyseren ze. Dat doen we om de politie en de AIVD te ondersteunen.’
Onvoorstelbaar veel potientieel
Volgens de baas van het NFI heeft intelligente data-analyse ‘onvoorstelbaar veel potentieel’. ‘We kunnen in de toekomst veel meer informatie verzamelen. Als we daarvoor geautomatiseerde systemen gebruiken, kan dat een stuk efficiënter dan nu.’ Punt van aandacht is volgens hem wel dat de technologische ontwikkelingen zo snel gaan dat de huidige regelgeving het niet altijd bijhoudt.
‘Dit verhaal heeft ook een andere kant’, erkent Tjin-A-Tsoi. ‘Het is toch een beetje Big Brother is watching you. Ik verwacht dat veel mensen het doodeng vinden als ze beseffen wat we allemaal kunnen met informatie uit databases. Geleidelijk zullen ze inzien dat het voordelen heeft, bijvoorbeeld omdat het helpt om nieuwe aanslagen te voorkomen.’
Kecida is enkele jaren geleden van start gegaan als een tijdelijk project. Nu is het een permanent expertisecentrum dat de overheid adviseert en onderzoek doet naar geldstromen en sociale netwerken, zowel online als offline.
Dataverkeer verdriedubbelt
Dat wordt steeds belangrijker, beaamt Wil van Gemert, directeur Binnenlandse Veiligheid van de AIVD. ‘Er zijn inmiddels 4,6 miljard mobiele telefoons in de wereld. Jaarlijks verdriedubbelt het dataverkeer op sociale netwerksites, dat inmiddels het telefoonverkeer al overtreft.’
Ook volgens Pieter-Jaap Aalbersberg, hoofdcommissaris van IJsselland, zijn de tijden veranderd. ‘Vroeger ging een jeugdagent naar hangplekken om ‘zijn’ jongeren te leren kennen. Nu moeten we er rekening mee houden dat jongeren steeds meer in een digitale realiteit leven: op Hyves of op netwerken van gamers.’
‘Dat is lastig en het brengt nieuwe vragen mee. We weten uit ervaring dat niet alles dat mensen op internet zetten, waar is. Het is daarom belangrijk dat overheidsinstanties goed samenwerken, zodat we waarde kunnen toevoegen aan alle brokjes informatie en betere inschattingen kunnen maken.’
