Opletten heren, dít vinden heterovrouwen nou sexy mannenkleding

Voor mij was het een functioneel kledingstuk, gewoon, een broek om mee te zwemmen. Geen baken van wat voor signaal dan ook, sexy of anderszins. Bovendien was het mijn enige. De stand alone-optie in mijn uiterst bescheiden strandgarderobe, voor als ik sociaal ging badderen. En sociaal badderen ging ik. Een collega had een strandhuisje, het was zomer, de kunstredactie had iets te vieren, dus we gingen naar Zandvoort.

Stonden we daar, op het strand, nog een beetje onwennig met het feit dat onder bermuda en zomerjurk nogal confronterende lichamen huisden. Maar er was nog iets. Een geheime boodschap die mijn vrouwelijke collega’s met meewarige glimlachjes mijn kant opstuurden. Ik schreef die toe aan mijn fysiek dat blijkbaar zo verpletterend was dat mijn collega’s zich alleen in goedkeurend stilzwijgen konden hullen. Totdat een vrouwelijke collega uitriep: ‘Een Speedo?! Maar dat dragen toch alleen dikke Duitsers?!’

Nu was ik A: niet dik (toen nog niet) en B: ook geen Duitser (nog steeds niet). Dus de onvermijdelijke conclusie was dat ik hier op meerdere niveaus een stilistische faux pas had gemaakt. Ik diende die Speedo niet te dragen! En door de associatie vermoedde ik dat het zwemschaamlapje een soortgelijke afkeer opriep als de dikke Duitser.

Opmerkelijk

In de jaren na dit traumatische incident heb ik geleerd dat heteroseksuele vrouwen de Speedo helemaal niet sexy vinden. Eerder het tegenovergestelde. Niet aseksueel, niet seksloos, eerder een kwalificatie die een welgemeend ‘iieeeew’ kan losmaken. En dat is opmerkelijk. Want als heteromannen worden bevraagd over wat zij sexy vinden, komen we uit bij kledingstukken die net als de Speedo het minimale aan de verbeelding overlaten. Afgezien van een verdwaald pyjamahemd van manlief zijn dat hoge hakken, korte rokjes en decolletés. Cliché, zegt u? Ik zeg, check al die makkelijke lijstjes online maar eens.

Waar het heteroseksuele mannen betreft lijkt less nog steeds more: less clothing, more sexy. En het nieuwe seizoen van vrouwenmode laat zien dat de smaakslinger weer flink de sexy kant op slaat. Maar wat vinden vrouwen dan sexy mannenkleding? Rod Stewart boog zich in 1978 al informeel over die kwestie, toen hij in een wijd openvallend panterbloesje en strak kontknuffelend spandex de vraag stelde: Da Ya Think I’m Sexy?

Dat ligt er maar aan, Rod. Wellicht is daar geen eenduidig antwoord op mogelijk. Navraag bij een vrouwelijke collega leerde me dat de nogal verhullende coltrui meer sfeerverhogend kan werken dan een tuintje tussen de knoopsgaten.

More is more dan? Nou zo eenduidig lag het ook allemaal niet, want voornoemde collega was ook fan van de uitgestalde mannenenkel waar je zo je tanden in kunt zetten.

Dan maar een uitgebreid onderzoek gedaan naar wat de heterovrouw nu eigenlijk sexy vindt aan de geklede man.

Ik deed een verzoek aan collega’s en Facebookvrienden om hun female gaze te laten dwalen en mij hun top 5 van sexy mannenkleding op te sturen. In naam van de – ahem – wetenschap werd een top 15 samengesteld.

1. Spijkerbroek

2. Pak

3. Wit of lichtgekleurd overhemd

4. Wit T-shirt

5. Wollen trui (ook kabeltrui en schipperstrui)

6. Uniform

7. Strakke boxershorts

8. V-hals T-shirt

9. Coltrui

10. Opgerolde hemdsmouwen

11. Gympen

12. Giletje

13. Joggingbroek

14. Donker overhemd

15. Wifebeater

En dan blijkt zo’n uniseks kandidaat onder de kledingstukken, de spijkerbroek, op één te staan. Direct gevolgd door datgene dat het hele mannenlijf bedekt, soms zelfs in drie lagen: het pak. Terwijl zo’n wollen trui op 5 al helemaal niets van het bovenlichaam prijs geeft. Pas op 7 staat een kledingstuk dat we enigszins associëren met naakt: de boxershort.

Zelfverzekerd

Modeontwerper Joline Jolink, een van de weinige Nederlandse vrouwelijke modeontwerpers die af en toe ook voor mannen ontwerpt, is daar niet verbaasd over. ‘Ik vind een goede spijkerbroek een man vaak ook heel leuk staan.’ Maar eerlijk gezegd houdt ze zich helemaal niet zo bezig met wat de één sexy vindt voor de ander. ‘Ik wil uiteindelijk dat een mens, man, vrouw of iemand die zich non-binair voelt, zich zelfverzekerd en lekker voelt in wat ze dragen. Dat kan ook een mooi wijd pak zijn. En persoonlijk vind ik zo’n pak juist sexy bij een vrouw.’ Sterker nog, Jolink vindt het spannend om kleding een androgyn tintje te geven. ‘Voor mannen betekent dat vloeiender kledingstukken, een losser silhouet of een klein accessoire als een oorbel.’ Op dit moment is ze bezig haar collectie uit te breiden met ontwerpen die we in een binair verleden uniseks zouden hebben genoemd. Nu is de term genderfluïde waarschijnlijk gepaster.

Zelfverzekerdheid overtroeft opzichtig tentoongestelde mannenonderdelen, bleek ook uit de ingezonden lijstjes en het bijbehorende commentaar. Subtiel zichtbaar is sensueler. Nogal wat vrouwen vermelden bij hun keuze voor een overhemd dat vooral de mouwen opgestroopt dienen te zijn. De eerdergenoemde blote enkel – hoog water of schoenen zonder sokken – doet het goed. Een van de inzenders had zelfs iets met mooie mannenhanden. ‘Hoe een man bijvoorbeeld zijn autosleutels of zijn zonnebril vasthoudt. Ik kan er heel erg van genieten als over die hand een mouw valt of net niet. Het prikkelt mijn nieuwsgierigheid naar wat er nog meer is te zien. Als hij daarbij ook nog een mooi horloge draagt...’ Sexappeal dat zich discreet ophoudt in de marge tussen manchet en horloge, niet stralend van een bronstig uitgestalde borstkas.

Maar hoe zit het dan met het sexappeal van het overvloedige masculiene bloot in de Coca-Cola Light Break-reclames? Die broeierige reeks filmpjes uit de jaren negentig waarin een groepje kantoorvrouwen rond het lunchuur koortsachtig aan elkaar doorgeeft dat het tijd is voor de Coca-Cola Light Break. Ze posteren zich voor het raam als voor een filmscherm, om te zien hoe daarachter een bouwvakker eerst de ontblote borstkas besproeit, voordat hij zijn dorst lest. En een collectieve zucht steeg op van de afdeling crediteuren.

Of anders die legendarische commercial voor Levi’s 501 uit de jaren tachtig. Toegegeven, Nick Kamen, het model in de commercial, droeg een spijkerboek, de absolute topper in mijn lijstje, dus inherent supersexy. Maar die jeans ging ook heel nadrukkelijk uit, wat nog meer bekijks van de vrouwen in de wasserette opleverde.

Of die billboards waarmee Calvin Klein in de jaren tachtig boxershorts aanprees met metershoog mannelijk naakt. Sindsdien heeft de boxer een vaste plek veroverd in de ondergoedla waarvan de inhoud traditioneel door de vrouwelijke wederhelft bij elkaar wordt gesprokkeld. Niet te vergeten, dat stukje herentextiel staat ook op nummer 7 van mijn sexylijstje.

David Beckham

Volgens hoogleraar Anneke Smelik, die aan de Radboud Universiteit onderzoek doet naar hoe ons lichaamsbeeld verandert in mode en beeldcultuur, valt bloot wel in de smaak. ‘Zolang het niet excessief wordt en in de categorie goed verzorgd valt. Een opgepompte macho roept eerder negatieve gevoelens op. Die uitgestalde fysieke kracht is intimiderend, terwijl een minder extreem getraind lichaam zegt dat de man in kwestie genoeg kracht in huis heeft om fysieke bescherming te bieden. Gekoppeld aan elementen die verzorging uitstralen, kan dat als extreem aantrekkelijk worden ervaren.’

Laat ze David Beckham als voorbeeld noemen. Het tanig gespierde lijf van de voetballer in de reclamecampagne voor Armani-ondergoed geeft het juiste signaal af. Maar beter nog is Beckham in die reclamefoto die hem in een passievolle omhelzing met zijn vrouw Victoria laat zien. Zij staat op het punt zijn T-shirt van zijn lijf te scheuren, terwijl zijn vingers, die een ferme grip op haar dij hebben, zijn gesierd met zwarte nagellak. Daarmee werd Beckham Koning Metroseksueel, de grootstedelijke, zelfbewuste man die rond 2004 zijn opwachting maakte en die zo zelfverzekerd is van zijn seksualiteit dat hij in zijn presentatie speelt met elementen die als verzorgend of zelfs vrouwelijk worden gezien. En in navolging van Beckham hebben mannen als Johnny Depp, Brad Pitt, Seal en Zac Efron ook het potje nagellak ontdekt.

Vaderlijk masculien

Socioloog David Mayeda, verbonden aan de universiteit van Auckland in Nieuw-Zeeland, boog zich ook over de vraag wat vrouwen nu precies sexy vinden aan mannen. Hij kwam tot de conclusie dat mannelijkheid gemengd met tederheid vaak onweerstaanbaar is. Mayeda noemde het de vaderlijke masculiniteit. En onderschat het niet: die zachte kracht kan een Twitterstorm oproepen.

Vier jaar geleden was Ross Kemp, de Britse acteur die in de serie Eastenders rouwdouwer Grant Mitchell speelt, te gast bij Engelste tv-show Good Morning Britain. Hij droeg een babydraagzak met daarin een teddybeer om te bewijzen dat hij zelfs met dat ding om mannelijk was. Talkshowhost Piers Morgan echter verschilde van mening en noemde de draagzak ‘ontmannend’. Terwijl zijn co-presentator Susan Reid, die niets sexyer vond dan een man met zo’n babydraagzak, ervan was overtuigd dat het nogal wat eierstokken in beweging brengt. De dagen erna werd Morgans Twitteraccount gebombardeerd met tweets waarin mannen, onder wie Daniel ‘James Bond’ Craig en Chris ‘Captain America’ Evans, zichzelf stoer etaleerden met dat nieuwe accessoire van zachte mannelijkheid.

Sterke armen, zachte baby’s in draagdoeken en vrouwelijke nagellak op de vingers: hoe dat te verenigen? Een van de vrouwen had in haar top 5 zelfs een plekje gegeven aan de draagdoek inclusief baby én een joggingbroek van losse stof, ‘en dat je dan net een beetje erdoorheen ziet waar z’n piemel zit, zeg maar’. De seksuele aantrekkingskracht van mannen op vrouwen lijkt te bestaan uit een mozaïek van stukjes die amper op elkaar passen.

Dat komt volgens Samantha Kwan, hoogleraar sociologie aan de Universiteit van Houston, omdat in onze cultuur lichamelijke schoonheid als onlosmakelijk onderdeel van vrouwelijkheid wordt beschouwd: een mooie vrouw is een vrouwelijke vrouw. Bij mannen is dat veel minder het geval. Kwan beargumenteerde eerder dit jaar in USA Today dat mannelijkheid juist benadrukt kan worden door heel andere factoren die aangeven dat een man een goede partner is en dus seksueel aantrekkelijk. Een overdosis fysieke mannelijkheid kan dan averechts werken. In dat licht gezien is een hypermasculiene bodybuilder wellicht eerder een narcistische exhibitionist, die liever tijd doorbrengt in de sportschool dan met vrouw en kinderen.

Onopzettelijk

Daar komt nog bij dat mannen die hun lichaam door uitgesproken sexy kleding benadrukken, zich expliciet de rol van seksueel object aanmeten. En dat is een rol die in de westerse cultuur is opgelegd aan vrouwen. Niet dat vrouwen daar nou blij mee moeten zijn, maar mannen die zo nadrukkelijk die rol overnemen, zorgen bij vrouwen voor ongemak en plaatsvervangende schaamte. Althans, dat bleek weer uit een Amerikaans onderzoek, in de jaren negentig, naar aanleiding van het 25-jarige bestaan van het sporttijdschrift Sports Illustrated.

Het blad brengt traditioneel de jaarlijkse Swimsuit Issue uit, een excuus om het hele blad te vullen met vrouwelijke topmodellen in bikini. Na 25 jaar werd vrouwen bevraagd wat zij mannen het liefst op het strand zien dragen. Wat bleek: het merendeel had geen moeite met het aanschouwen van mannelijk naakt of zwemkleding die de blik richting genitaliën dwingt. Het gaat om de schijnbare intentie waarmee dat naakt wordt getoond. De sportzwemmer die in een Speedo zijn recordtijd borstcrawl wil verbreken? Geen probleem. Maar een Speedo aan het strand zegt dat de drager er nadrukkelijk sexy wil uitzien en daar ook moeite voor heeft gedaan. Terwijl mannen in onze cultuur eigenlijk alleen onopzettelijk sexy mogen zijn.

Codes

Tja, wat moet je dan als je toch per ongeluk expres de seksgod wil uithangen? Geen nood. Diezelfde cultuur die mannen aan banden legt, heeft hun ook codes gegeven om via een omweg toch sexappeal uit te stralen. Kostuumontwerper Bho Roosterman, die ook worskhops erotisch borduren geeft, heeft net de aankleding verzorgd voor de Brits-Nederlandse tv-serie Van Der Valk, een misdaadserie die zich in Amsterdam afspeelt en in 68 landen wordt uitgezonden. Roosterman: ‘Daar komt een jongen in voor die een sexy uitstraling moet hebben. Ik heb hem een spijkerbroek, wit T-shirt en leren jack aangetrokken. Het is een universele beeldtaal die ze in al die landen herkennen als sexy.’

Juistem, de nummers 1 en 4 van het sexylijstje. De twee werden in het onderzoek zelfs meerdere keren samen genoemd. Ze vormen dan ook een archetypisch modebeeld dat in de jaren vijftig door een icoon werd neergezet: James Dean. Met dat shirt en die broek is Dean de aartsvader van de moderne sexy man. De man die decennia later Nick Kamen heeft gebaard.

Roosterman: ‘Wat we sexy vinden, zowel mannen als vrouwen, wordt mede bepaald door een breed gedragen beeldcultuur die we hebben meegekregen van tv en film. Soaps bijvoorbeeld spelen daarop in en laten als ze een sexy vrouw willen zien, er altijd een op hoge hakken voorbijkomen.’

Edith Dohmen kan daarop inhaken. De stylist die grote internationale kledingmerken stijladvies geeft en het boek Funshionista heeft geschreven, wil allereerst opmerken dat wat haar betreft kleding alleen nooit sexy maakt. ‘Het is de zelfverzekerdheid die bepaalt of een man aantrekkelijk is. Als je die X-factor hebt, kun je een jutezak dragen en dan nog zie je er sexy uit.’

Maar een goed gekozen kledingstuk dat inspeelt op culturele codes én bijdraagt aan de zelfverzekerdheid van de drager helpt wel degelijk. Dohmen: ‘Denk aan die schoudervullingen in die jarentachtigpakken. Ze geven mannen een breder silhouet en ze voelen als handen die de drager ondersteunen. Het uniform is natuurlijk de ultieme power dress. Het straalt macht uit en daarmee ook zelfverzekerdheid.’

Richard Gere in An Officer and a Gentleman is seks gesublimeerd in een uniform (nummer 6!). Dat bewijzen de Chippendales, de wereldberoemde mannelijke strippers, die laten zien waar dat uniform eigenlijk voor dient en het voor gillende vrouwen van hun lijf scheuren.

Pak

Er sijpelt zelfs sexappeal door van Het Uniform naar Het Uniform-Voor-Dagelijks-Gebruik: het pak (nummer 2). Dohmen: ‘Zoals een jurk vrouwelijkheid accentueert, accentueert een pak mannelijkheid.’ Laat ze het illustreren met een voorbeeld. ‘Ik was een paar jaar geleden bij een modeshow van Stella McCartney en stond boven aan een trap te wachten totdat we naar binnen mochten. Op het allerlaatste moment kwam daar een taxi aanrijden waar een figuur in bleek te zitten, geheel gestoken in driedelig zwart. En terwijl hij uitstapte, zwaaide hij in één nonchalante beweging een lange zwarte wollen jas over zijn schouders. Dit was niet meer Mario Testino (wereldberoemd fotograaf), maar een Romeinse centurion met een cape om. Maar óf Testino zich daarvan bewust was.’

Aha! Het ultieme sexappeal bij een man is net zoiets als de staat van verlichting voor boeddhistische monniken: je bereikt het alleen door het niet te willen nastreven. Of in ieder geval heel overtuigend die indruk te wekken. En het klopt. Die bouwvakker in die Coca-Cola-reclame is zich van niets sexy’s bewust als hij wordt gadegeslagen door de kantoorvrouwen. Die strippende Nick Kamen? Gelukzalig onwetend van spiedende blikken. Zelfs de vierkante millimeters huid op handen en polsen, die een van de vrouwen van mijn onderzoek fascineren, zijn onopzettelijk, en dus onverdachte blootgegeven stukjes man, die wellicht daardoor extra opwindend zijn.

De Speedo heb ik allang weggedaan. Ingeruild voor wat meer bedekkends. Ik laat de seks van mijn onbedekte polsen en enkels stralen en ga de volgende keer naar het strand in driedelig met schoudervullingen.