Oorlogswinter

Sinds hij in 1999 debuteerde met Suzy Q. regisseerde Martin Kool-hoven films in zeer uiteenlopende genres: van de thriller De Grot en psychologische drama's als Het Zuiden en AmnesiA tot de jeugdfilm Knetter en vette komedies als Het Schnitzelparadijs en 'n Beetje verliefd.

Zijn achtste lange speelfilm in tien jaar, een verfilming van Jan Terlouws jeugdboek Oorlogswinter uit 1972, is een ambitieuze combinatie van coming of age-film, spannend jongensboek en oorlogsdrama. Brief voor de Koning gecombineerd met Zwartboek, zeg maar.

In Oorlogswinter krijgt de jonge burgemeesterszoon Michiel een brief in handen gedrukt die zijn leven een dramatische wending zal geven. Van een introverte jongen verandert hij in een man die belangrijke beslissingen moet nemen, bijvoorbeeld over wie er wel en wie niet te vertrouwen is. In een tijd dat simpel goed en fout niet bestaat.

De opnamen van Oorlogswinter, gemaakt met een budget van 4 miljoen euro, vonden plaats in Nederland en Litouwen. Met behulp van de computer kregen de beelden allemaal dezelfde gebleekte kleur; het winterse Nederland baadt in koudblauwe tinten.

Voor de muziek werd de Italiaan Pino Donaggio ingehuurd, de huiscomponist van Brian De Palma. Alle dramatische wendingen worden driedubbel onderstreept, met zijn bombastische score, maar ook met de dialogen en de beeldtaal (de meest dramatische momenten zijn in slow motion; een konijn wordt gevild in close up). Het is wat te veel van het goede: als Michiel aanmaakhout gaat halen in het schuurtje schokschoudert de camera alsof de bommen om hem inslaan.

Toch valt er voldoende te genieten. Vooral omdat Koolhoven opnieuw het beste naar boven haalt uit zijn acteurs. Yorick van Wageningen is overtuigend ambivalent als oom Ben; voorwaar geen geringe prestatie omdat zijn beweegredenen in nevelen gehuld blijven. Raymond Thiry is perfect gecast als burgemeester in oorlogstijd, Melody Klaver schittert in een bijrol als Michiels grote zus, en de debuterende Martijn Lakemeier speelt als een routinier de hoofdrol van Michiel, uit wiens perspectief de hele film wordt gevolgd.

In een van de mooiste scènes laat hij zijn oog vallen op het uitklapbare scheermes van zijn vader. Die denkt dat Michiel moeite heeft om zich te scheren, posteert zich achter hem, en leert hem hoe het mes te gebruiken.

De volwassenwording en de band tussen vader en zoon in één intieme, beladen sequentie samengebald; van dit soort scènes had Oorlogswinter er wel wat meer kunnen gebruiken.