One of us stijgt boven de middelmaat uit

Het is een sterke en typerende scène, die waarin in aflevering 1 van de 4-delige thriller One of us het dilemma zich aandient waarmee de hoofdpersonen worden geconfronteerd. Het leven van twee gezinnen die naast elkaar wonen in een afgelegen Schots dorp, en die door het huwelijk van twee van hun respectieve kinderen verwant zijn, wordt overhoop gegooid wanneer op een avond een auto naast hun huis verongelukt en zij de zwaargewonde bestuurder naar binnen slepen. Terwijl de dochter aan de arm van de man ziet dat hij een junk is, vindt de moeder een envelop in diens zak waarop hun postcode staat geschreven.

Twee gegevens in een seconde, die hen leiden naar de oplossing die wij, kijkers, al kennen na het zien van de scène die voorafgaat aan de begintitels (en die dus moeilijk een spoiler kan worden genoemd): de gewonde man is de moordenaar van hun dochter en zoon, het stel dat de twee gezinnen tot verwanten heeft gemaakt en om wiens recente dood de nabestaanden nog volop rouwen - het is de reden dat ze bijeen zijn.

Die oplossing vinden ook de personages sneller dan gedacht. One of us gaat dan ook niet om hun vraag wie de dader van de moord is. In de loop van de vier afleveringen zal blijken dat in de lange expositie van de serie (de introductie van de personages en hun relaties) de bouwstenen zijn verwerkt van het ware thema van de serie: hoe ver strekken rechtvaardigheidsgevoel, loyaliteit, wraakgevoelens en spijt? En hoe aannemelijk zijn die gevoelens in het licht van je eigen doen en laten?

Dat de makers in de betrekkelijk korte tijd van vier uur een tiental personages, hun onderlinge relaties en hun drijfveren overtuigend kunnen presenteren én de film een andere kant op kunnen sturen dan de verwachte, zegt veel over hun vakmanschap. Clichés zijn er genoeg (het regent overvloedig in de donkere Schotse hooglanden en de whisky vloeit rijkelijk) maar er wordt in de hectische situatieschets van de opening toch ook nog tijd gevonden om de nabestaanden te laten rouwen.

Het is die geraffineerde vervlechting van veel en effectief informatie doseren en tegelijk in ruime mate sfeer tekenen, die One of us boven de middelmaat uittilt. Menig andere maker zou er minstens dertien afleveringen voor nodig hebben. Heel aangenaam: de BBC doet hier niet aan uitsmeertelevisie.