One Night in Miami moet het vooral hebben van zijn rijkdom aan ideeën ★★★★☆

Cassius Clay verwacht een feestje. De bokser, later bekend als Mohammed Ali, is net voor het eerst wereldkampioen geworden door regerend zwaargewicht-kampioen Sonny Liston te verslaan. Zijn vriend Malcolm X heeft hem gevraagd die avond, 25 februari 1964, naar zijn hotelkamer te komen. Maar in plaats van een goedgevulde drankkast en een uitgelaten sfeer treft Clay soberheid aan. Malcolm heeft alleen een bak vanille-ijs in de vriezer liggen.

Naast Clay heeft Malcolm nog twee vrienden uitgenodigd: de American football-held Jim Brown (die later acteur werd) en zanger Sam Cooke. Een illuster gezelschap, zo constateren de heren zelf ook. Alle vier zijn ze ‘jong, zwart, rechtvaardig, gedecideerd en beroemd’, zegt Clay.

One Night in Miami is gebaseerd op het gelijknamige toneelstuk van Kemp Powers, een van de regisseurs en scenaristen van de nieuwe Pixar-film Soul. Powers schreef het stuk in 2013 en bewerkte het zelf tot filmscenario. Het uitgangspunt is waargebeurd; die avond in 1964 waren de burgerrechtenactivist, de bokser, de muzikant en de fullback echt samen bijeen op een hotelkamer.

Niet gek, dat Kemp door dat feit geïnspireerd raakte. Probeer je maar eens voor te stellen waar die vier mannen het op dat moment in de geschiedenis over hadden. Kort daarna zou Clay lid worden van de Nation of Islam, terwijl Malcolm X zich juist van de organisatie zou losmaken. Een jaar later waren twee van de vier mannen vermoord.

De gesprekken gaan over het geloof, principes, en vooral over de strijd tegen racisme en vóór gelijkheid. Hoe moet dat gevecht worden geleverd, en door wie? Cooke, misschien wel de succesvolste van het stel, krijgt ervan langs van Malcolm, die vindt dat de zanger zijn ziel heeft verkocht aan een wit publiek. Cooke slaat terug door te zeggen dat hij in ieder geval financieel onafhankelijk is. Sportman Brown sluit zich daarbij aan: ‘Economische vrijheid is de sleutel.’

Interessante en waardevolle discussies zijn het – ook nu nog. Regisseur Regina King, vooral bekend als actrice (ze won in 2019 een Oscar voor haar bijrol in If Beale Street Could Talk) houdt het overzichtelijk. Op een aantal flashbacks en boksscènes na speelt One Night in Miami zich af op die ene hotelkamer. Een praatfilm is het, in de goede zin van het woord, met uitstekend acteerwerk en een doorwrocht scenario.

Het gebrek aan visueel spektakel heeft een voordeel: het maakt het minder erg dat de film in Nederland niet in de bioscoop wordt uitgebracht. One Night in Miami moet het vooral hebben van zijn rijkdom aan ideeën, en daarvoor is een televisiescherm groot genoeg.