Om het verdwijnen van een Op1 zou ik geen traan laten, maar het einde van Koffietijd voelt toch echt als een gemis

Renze Klamer maakte eind januari misschien wel de grootste fout in zijn nog relatief prille carrière, toen hij het waagde om in zijn talkshow Renze op zaterdag kwaad te spreken over Koffietijd. Volgens de talkshowhost zou Koffietijd in ‘zijn oergezellige onnozelheid’ namelijk ‘ongeëvenaard zijn’. Er zijn presentatoren die voor minder van de buis zijn gehaald.

Koffietijd onnozel noemen is bovendien een typische onderschatting van het ochtendprogramma, en vooral een overschatting van de rest van de vaderlandse talkshows. Of we nu teruggaan naar de jaren negentig om in gesprek te gaan met Echte Mensen (Nadia), Gerard Joling samen met Mark Rutte het vluchtelingenbeleid laten duiden (Vandaag Inside), of een jarenlang sociaal experiment aangaan in een opvanghuis vermomd als talkshow (Op1): het is niet alsof het intellect in andere praatprogramma’s dagelijks wordt gekieteld.

Best grappig dus, dat er altijd een zekere behoefte bestaat om met enig dedain te spreken over Koffietijd, een programma dat altijd vol heeft ingezet op aangenaam anti-cynisme, waarmee het meestal tegen de wind van de tijdsgeest in fietste.

Maar na vrijdag mag het helaas niet meer zo zijn, want dan sluit het gezelligste buurthuis van Nederland definitief de deuren. Het programma is ten prooi gevallen aan de harde wetten van de commercie: de kijkcijfers waren al geruime tijd te laag, en dus trokken de sponsoren na dertien jaar de stekker uit het programma. Een soortgelijk einde deed zich ook al voor na de eerste levensfase (1994-2001). Of Koffietijd een tweede wederopstanding in zich heeft, is de vraag, want de behoefte aan live-ochtendtelevisie is de afgelopen jaren sterk afgenomen.

In de voorlaatste aflevering puilde de studio donderdag desalniettemin uit van de trouwe kijkers. Moeder Patricia en dochter Priscilla gingen de gezelligheid het meest missen, net als het momentje om ‘even tot rust te komen’. Verder gaven Loretta, Quinty en Vivian (in het Koffietijd-universum doen we niet aan achternamen) allerlei cadeautjes weg, kwam Frans Bauer optreden en gaf een interieurblogger tips om servies te repareren.

De voorlaatste Koffietijd werd daarmee toch vooral een melancholische trip down memory lane, waarin nostalgisch werd teruggeblikt op de hoogtepunten uit de afgelopen dertien jaar (denk bijvoorbeeld aan Frans Bauer op een skippybal). Het programma gaf een thuis aan onomwonden optimisme, en had vrijwel nooit plaats voor de grauwe ontwikkelingen in de buitenwereld. En dan kun je nog zo veel zeggen over het zogenaamd ‘onnozele’ karakter, maar Koffietijd had zelfs in dat opzicht meer te bieden dan de gemiddelde avondtalkshow. Om het verdwijnen van een Op1 zou ik geen traan laten, maar het einde van Koffietijd voelt toch echt als een gemis – puur omdat je af en toe gewoon even wilde binnenstappen in het buurthuis om te hangen met Quinty en Loretta.

Het mag helaas niet meer zo zijn. Adieu Koffietijd, het was een genoegen.