Nooit bedoeld om te worden uitgegeven maar toch ‘voor ieder kleinkind één collageboek’

Mickey Mouse. Een voetganger op een zebrapad. Het hondje van His Master’s Voice. Hello Kitty. Romulus en Remus, gevoed door hun wolf. Ollie B. Bommel in zijn ruitjesjas. Een bankbiljet van 500 roepia met een orang-oetan. De dromedaris op het pakje Camel-sigaretten. Een portie nieuwe haring (zonder uitjes). Bruintje Beer. Het vignet van Man Bijt Hond. De panda van het WWF. De gouden schildpad van Jan Fabre. De pinguïn van Penguin. Dolfje Weerwolfje. Twee tortelduiven. Een postzegel van 80 cent met een ooievaar.

De beesten buitelen over elkaar heen in de Dierenboeken voor Jaap Zeno Anna Julia Luca, een uitbundig plaatjesboek met dierenfoto’s uit kranten, tijdschriften en reclamefolders, van luciferdoosjes, spaarzegels en wat al niet. Lous Martens begon het album twintig jaar geleden voor haar kleinzoon Jaap. Aanvankelijk voor eigen genoegen en in klein bestek, maar toen er meer kleinkinderen volgden, vond Martens dat die stuk voor stuk een eigen collageboek verdienden.

Het vijfvoudige resultaat pakte zo goed uit dat uitgeverij Roma Publications er in 2017 een serieuze publicatie in zag: vijf boeken – voor ieder kleinkind één – verzameld in een grasgroene band met titelletters in het handschrift van de samensteller, die in het voorwoord zegt dat haar knip- en plakwerk ‘nooit bedoeld was om te worden uitgegeven’.

Voor de vormgeving van het plaatjesboek tekende de ‘familie Martens’, een formulering die enige ruimte laat voor bemoeienis van Lous Martens’ echtgenoot, de eminente ontwerper en docent Karel Martens (1939).

Van de uitgave resteerden 120 exemplaren zonder omslag. Via kleinzoon Luca en diens schilderdocent Annebeth Resius kregen ook die een bestemming. Leerlingen van Luca’s schilderclub en van groep 7 van de Dr. Rijk Kramerschool in Amsterdam hebben de 120 blanco boekbanden van evenzovele dierenportretten voorzien. Afgelopen zondag werden ze op een verkoopexpositie met veel chips en limonade gepresenteerd.

Ook deze unica – variërend van olijke koppoters tot verbluffend precieze portretten – worden door Roma Publications uitgebracht. Achter in elk boek staat de naam van de jonge omslagkunstenaar genoteerd. De opbrengst is voor SOS Kinderdorpen.