Nieuwe X-Files redt het niet met nostalgie alleen
De reanimatie van de ooit zo populaire spannende serie X-Files valt erg tegen. Om ook nieuwe kijkers te trekken zal men met een beter verhaal moeten komen.
De echte fans krijgen vanavond ongetwijfeld kippevel van nostalgie, bij de start van het gloednieuwe (tiende!) X-Files-seizoen. Heel fijn, die intact gebleven openingstitels, van Mark Snows synthesizerfluitjes tot de 'The truth is out there'-boodschap. Vervlogen tijden van in de doofpot gepropte aliens herleven. De reünie met agenten Scully en Mulder, voor het laatst gesignaleerd in de X-Files-speelfilm uit 2008, kan beginnen.
Helaas verloopt ze weinig gesmeerd, die hernieuwde kennismaking - ook al zijn de belangrijkste X-Files-veteranen, Gillian Anderson (Scully), David Duchovny (Mulder) en bedenker-regisseur Chris Carter, gewoon van de partij. De introductie van de helden is passend plechtig: Scully (sinds het opdoeken van het X-Files-departement werkzaam als chirurg) en Mulder worden aanvankelijk ruggelings getoond, om het moment van weerzien extra prikkelend te maken. Kijken we hen in het gezicht, dan zakt de spanning evenwel als een plumpudding in elkaar.
Oud en weinig energie
Zelden maakten herintredende personages een zo uitgebluste indruk als Scully en Mulder - alsof zij en hun spelers helemaal geen zin hadden om voor alweer een complot van stal te komen. Het nieuwe seizoen telt slechts zes afleveringen. 'We zijn allemaal oud en hebben niet meer de energie voor een compleet seizoen', zei Duchovny tegen USA Today. Maar ogenschijnlijk konden hij en Anderson niet eens de fut voor één aflevering opbrengen, getuige de mat opgelepelde dialogen en wezenloze blikken in openingsepisode My Struggle.
Dat futloze past wel een beetje bij de plot. Scully en Mulder, die samen een kind hebben maar elkaar nauwelijks nog zien, lijken weinig gelukkig. Lastig dus wanneer een nieuwe zaak - rond een neergestorte UFO en een wellicht door marsmannetjes verkracht en bezwangerd meisje - hen onverhoopt herenigt. En Scully was sowieso altijd al één brok scepsis, afstandelijkheid en zelfbeheersing.
Schwung
Jammer genoeg mist de aflevering in zijn geheel de juiste energie. Bij een dergelijke seriereanimatie hoop je toch op plezier en schwung, in plaats van een klinische afhandeling van informatie en verhaalwendingen. Wanneer Mulder en een gelijkgestemd personage een ellenlange samenzweringstirade afsteken - oorlogen, overconsumptie, klimaatveranderingen, alles wordt op een hoop gegooid - wekt die beoogde climax eerder hoongelach op dan paranoia. Dan lijkt My Struggle een puur op het geld mikkende, liefdeloze exercitie.
Geen wonder dat de in de laatste vijf minuten nog net iets opverende aflevering in de Amerikaanse pers veel negatieve kritiek kreeg. Episode 2 schijnt alweer een stuk beter te zijn. Maar er moet veel gebeuren wil het tiende X-Files-seizoen, naast de verstokte nostalgici van het eerste uur, ook nieuwe 'believer'-zieltjes winnen.
The X-Files: seizoen 10, episode 1. Regie Chris Carter. Met Gillian Anderson, David Duchovny, Joel McHale, Annet Mahendru, Mitch Pileggi.X-Files, aflevering 1 en 2, 28/1, Fox, 22.00 uur.
Ontvang elke dag de Volkskrant Avond Nieuwsbrief in uw mailbox, met het nieuws van vandaag, tv-tips voor vanavond, en alvast zes artikelen uit de krant van morgen. Schrijf u hier in.
