Net verschenen titels: de biografie van Henk Vonhoff, A.H. Nijhoff, Elfie Tromp

Liberaal zwaargewicht – Henk Vonhoff (1931-2010)

‘Smartengeld, smartengeld!’, joelden de kinderen van Henk Vonhoff, wanneer hun vader op televisie verscheen. Want op school zouden ze daar zeker weer over worden lastiggevallen. Met een ver­hoging van het zakgeld loste de VVD-­prominent deze gezinskwestie op. De biografie Liberaal zwaargewicht – Henk Vonhoff (1931-2010) bevat tal van dit soort inkijkjes. Ook legt auteur Diederick Slijkerman het netwerk van deze politieke mastodont bloot. Kenmerkend voor hem was zijn grote hart voor de vrijheid van meningsuiting, net als voor zijn achterneef Theo van Gogh. Ook hun zwaar­lijvigheid en gezamenlijke poging tot afvallen blijven niet onbesproken.

Dit vuur dooft nooit

In 2015 was journalist Fréderike Geerdink even groot nieuws, omdat ze Turkije werd uitgezet vanwege haar voor de Turkse ­autoriteiten al te pro-Koerdische verhalen. Eerder verweten die haar al ‘propaganda voor een terroristische organisatie’, de PKK. Geerdink keerde terug en verbleef een jaar lang bij PKK-strijders, wat uitmondde in Dit vuur dooft nooit. Eten, drinken, onderdak en transport kreeg ze van de PKK, zo schrijft ze in haar verantwoording: ‘Ik ben op geen enkele manier door de PKK in de watten gelegd.’ Een verslag van binnenuit, geschreven uit sym­pathie voor de Koerdische zaak. Over de strijders: ‘Hun eigen geweten is echt prima ontwikkeld.’

Israël zegt geen sorry meer

Nog een journalist die vanwege zijn kritische houding niet meer welkom was in het land waar hij werkte: NRC-correspondent Derk Walters. Israël ontzegde hem zijn werkvergunning. In Israël zegt geen sorry meer legt hij helder uit waarom het conflict met de Palestijnen zo muurvast zit. Maar ook hoe het dagelijks leven is. Geen tweestatenoplossing, maar handhaving van de status quo ligt volgens Walters het meest voor de hand. Alleen is die niet statisch. Isräel gaat ‘steeds meer op een Midden-Oosters land lijken’, met de democratie als mogelijk slachtoffer. ‘Laten we hopen dat ik het mis heb’, zo eindigt hij zijn sombere epiloog.

Door Oost

Na Oost en Meer Oost is er nu Door Oost, met veertien auteurs die een verhaal mochten schrijven met als enige ­restrictie dat Amsterdam-Oost er een rol in moest spelen. Geen probleem voor Auke Kok (‘Tien jaar Oost, dat doet iets met je’), Alma Mathijsen, Eva Posthuma de Boer, Nina Polak (‘Burgemeester van niets anders dan mijn etage bij het Oosterpark, en ik praat met jou, omdat de dokter zegt dat ik toch echt af en toe met iemand moet praten’) en Melle Maré, bekend van Propria Cures en Hard Gras, over het voormalige volkscafé Ruk en Pluk in de Linnaeusstraat. Ook de winnares van de Eerste ­Oosterparkprijs (500 euro en een plantenbak), Sacha Voogd, is van de partij.

Twee meisjes en ik

Omdat er een kind op komst was, trouwden de dichter Martinus Nijhoff en Netty Wind in 1916, en kregen hun zoon Faan. Maar hij had daarna al snel andere relaties, en zij kreeg eveneens relaties met vrouwen. In 1931 verscheen haar gedurfde debuutroman Twee meisjes en ik, onder de genderneutrale schrijversnaam A.H. Nijhoff. Uitgever Alice van Nahuys stelde nog Antoinette Nijhoff voor, maar het echtpaar was tegen: ‘A.H. Nijhoff is de naam, laat de schriftgeleerden maar bungelen’, schrijft Andreas Oosthoek, beheerder van de nalatenschap van de familie Nijhoff, in het nawoord bij deze heruitgave.

Victorieverdriet

Over het verlies van een grote liefde sprak Elfie Tromp in menig interview. In haar dichtbundel Victorieverdriet is het verlies van een grote liefde het vertrekpunt: ‘Wat ben jij een hoop verloren/ zei mijn moeder/ kilo’s, tijd, persoonlijkheid/ hij was de investering niet waard.// ik hield geen kasboek bij/ hoe verkoop je overvloed?// deze krach was niet te voorzien/ ik wankelde de vloer op/ hief mijn hand/ eenmaal, andermaal// de kwartaalcijfers bestonden/ enkel uit jouw telefoonnummer/ niemand nam meer op// mijn liefde rotte in de schappen/ ik deelde uit wat ik maar kon/ liet het overschot achter/ veranderde mijn naam.’