Mooi portret van cultster Nico's diepe levenspijn

Na afloop van Chelsea Girls zou je meteen weer opnieuw willen beginnen, want je hebt lang niet alles gezien. Je hebt het meegemaakt, je bent erdoor aangeraakt, maar je beseft amper op wat voor een reis je eigenlijk bent meegenomen. Net als eerdere voorstellingen van Carina Molier bestaat deze nieuwe theaterproduktie uit een ogenschijnlijk losse verzameling teksten, videobeelden, gespeelde scènes en flarden muziek. Onder dat ruwgemonteerde oppervlak ligt een verhaal dat de toeschouwers ongemerkt meeneemt.

Dat verhaal gaat over Nico, de legendarische zangeres van The Velvet Underground. Het is de tweede voorstelling dit seizoen waarin de cult-ster centraal staat. Die aandacht van kunstenaars voor Nico is begrijpelijk: ze vertegenwoordigt een absoluut kunstenaarsschap dat je momenteel nog amper tegenkomt. Nico's persoonlijke leven en haar rol als popzangeres vielen volledig samen. Haar sombere, nihilistische voorkomen was geen kil berekende pose, maar een poging om uiting te geven aan de diepzwarte levenspijn die het voormalige Duitse fotomodel met zich meedroeg.

Theatermakers die idolen als Nico op het podium willen zetten, willen vaak veel te dichtbij komen. Door in te zoomen op hun biografie maken ze van popsterren gewone mensen, en daarmee vernietigen ze het aura van geheimzinnigheid dat iedere ster omgeeft. Dat gebeurde bij Sally can't dance, de voorstelling die Carina Molier vier jaar geleden maakte over Lou Reed. De acteur die Lou Reed speelde, leek sprekend op de popzanger, maar het charisma dat hij aanvankelijk opriep verdween doordat het drama teveel gezocht werd in de relatieproblemen van Reed.

Bij Chelsea Girl weet Molier het publiek mee te nemen in de wereld van Nico, zonder dat haar geheimen worden prijsgegeven. We zien de popzangeres niet in haar huiskamer. Ze staat hier op de werkvloer, temidden van de band van Dolf Planteijdt, die de muziek voor de voorstelling componeerde. De microfoons, lampen, camera's en afspeelapparaten die bij Molier meestal deel uitmaken van een artificieel decor, zijn in deze studio vanzelfsprekend. Een groot projectiescherm toont een doorlopende zwart-wit film, een geraffineerde mix van originele beelden van Nico en ter plekke gefilmde toneelscènes.

Die live gefilmde scènes verschillen nauwelijks van de oude opnames, en tegelijkertijd zie je hoe op het toneel die quasi-historische beelden worden gemaakt. Het is een nieuwe stap in Moliers theatrale documentaires. Toneel is hier de verbindingsfactor tussen oude filmbeelden en de springlevende werkelijkheid van een popconcert.

Kathenka Woudenberg als Nico is de enige vrouw tussen de jongens van de band (muzikanten, acteurs en decorontwerper/cameraman Pieter Smit). Ze is zwijgzaam, in zichzelf gekeerd, soms tijden bewegingloos, en toch staat ze voortdurend in het centrum van de aandacht. 'Wij zijn de planeten die ronddraaien om haar maan', zegt acteur Remco Trams, die Nico's manager speelt. Precies zo draait de voorstelling in een halve cirkel om de popzangeres heen. Je hoort de anderen over haar praten en kijkt met de blik van die anderen naar Nico. Eerst zijn dat de mannen die met haar samenwerken, later kijk je steeds meer met de blik van haar zoon Ari, gespeeld door Juda Goslinga. Over Nico's zware jeugd kom je nauwelijks iets te weten, over Ari's jeugd steeds meer, en zo gaat de voorstelling uiteindelijk om Nico's muzikale én persoonlijke erfenis.

Eén stukje zou ik bij het opnieuw bekijken van de voorstelling op fast forward willen doorspoelen. De dramatische confrontatie tussen Nico en Ari is een slecht uitgewerkte spelscène, waarbij Moliers montagetechniek tekort schiet. Het landschap van muziek en gesampelde geluiden dat de handeling voortstuwt, ook als er nauwelijks iets gebeurt, laat het hier afweten. Dit is het enige moment waarop je beseft hoe goed de rest van de voorstelling in elkaar zit.

Marijn van der Jagt