Modetentoonstelling Body Control toont sieraden als maatschappijkritiek ★★★☆☆

Allereerst drie huishoudelijke mededelingen: wie de tentoonstelling Body Control gaat bezoeken, doet er goed aan z’n eigen lichaam stevig in te pakken: het is steenkoud in de Arnhemse kerk waar de expositie te zien is. Ten tweede: neem een leesbril mee, om de uitleg in het bijbehorende boekje en in de app te lezen. En ten derde: trek er tijd voor uit, want er is enorm véél te zien en te lezen.

Body Control: Sieraden en mode op de grens van de mens toont geen traditionele opsmuk met goud, zilver, edelstenen en andere glimmers waar je oeh en ooh bij fluistert. De sieraden die er te zien zijn, roepen verwondering op, grote vragen, lichte afkeer, soms regelrechte walging en hier en daar een schaterlach. Ruim honderd veelal nog onbekende internationale ontwerpers hebben zich laten inspireren en intrigeren door de maakbaarheid en grenzen van het menselijk lichaam.

Dat leverde een enorme hoeveelheid stukken op die zonder uitleg amper tot hun recht komen. Pas wie leest dat Ariel YC Tsais vierkante ‘Period tone’ – broches die samen een soort Pantone kleurenwaaier van rozetinten vormen – is gebaseerd op de fases van de menstruatie, snapt hem. Wie zich laat uitleggen dat Leanie van der Vyvers ‘Slinky’, het goudkleurige cobravormige object met de peervormige verdikking is bedoeld om vaginaal in te brengen kan er, met samengeknepen billen, om glimlachen. Ook Frank Verkades mondsieraden – een houten ratelslang en een metalen ornament met longblaasvormig boompje – zijn niet echt stukken om dagelijks, of überhaupt, te dragen. Wat Body Control toont zijn de resultaten van noest onderzoek binnen thema's als cosmetische correcties, seksualiteit, kunstmatige intelligentie en identiteit, hier en daar behoorlijk academisch van uitwerking. Het leverde hoe dan ook intrigerende kunststukjes en koddige knutselwerken op, die vaak eerder dienen als maatschappijkritiek of conversatiestuk dan als decoratie.

Toch is de tentoonstelling geen zware kost, of huiswerk. De makers hebben hun uiterste best gedaan om lijn te brengen in de veelheid, door de stukken in te delen in thema’s, en door ze aantrekkelijk en afwisselend te presenteren, in combinatie met kleding en stukken van bekendere makers, zoals Iris van Herpen en Ted Noten. Via een app worden de sieraden op het lichaam getoond, waardoor ze beter tot hun recht komen. Waarmee de bezoeker wordt gevoed en geprikkeld, en aan het denken gezet. En waarna simpele oorknopjes of ringen die je zelf draagt opeens ongelooflijk saai en braaf blijken.