Minimale beweging en maximale impact bij Festival Spring

Mocht u dit weekend kalende, grijsbesnorde heren in Supermanpak tegen het lijf lopen in het centrum van Utrecht, denk dan niet aan een bejaarde vrijgezellenparty of een protestactie van Boze Vaders. Deze Blue Tired Heroes zijn onderdeel van een van de merkwaardige straatvoorstellingen uit het gevarieerde aanbod van het tiendaagse Festival Spring, dat donderdag van start is gegaan.

Bijna alle producties zitten ergens tussen dans, performance, video en theater in. Soms gaat het om minimale beweging of zelfs stilstand. Performancekunstenaar Nick Steur - tegen zijn zin ook wel de Stenenman genoemd - probeert op de Neude dit keer geen handzame keien te laten balanceren - formaat kluit, zoals eerder tijdens festivals in Zuid-Nederland - maar zware rotsblokken uit Wallonië. Samen met technici sjort hij urenlang met staalkabels en katrollen aan een ijzeren piramide. Rond middernacht, lang na de officiële festivalopening in de Schouwburg Utrecht, balanceerden zijn rotsblokken nog net niet, maar Steur heeft een week om het wonder te realiseren. Bovendien trekt zijn geconcentreerde gevecht met de zwaartekracht veel kijkers.

Minimale beweging, maximale impact

Minimale beweging met maximale impact tref je ook bij de nieuwe installatie van Dries Verhoeven, een van de meest geëngageerde kunstenaars van dit moment. Even eenvoudig als geraffineerd, even bedrieglijk als oprecht. Een kille videoloop biedt een inkijkje in een katoenfabriek in Hangzhou. De spinmachines ratelen ongenadig hard. Dan komt een medewerkster in beweging. Daarna voltrekt zich een intieme ontmoeting, waarvan het geheim niet kan worden prijsgegeven. Je schuldgevoel krijgt een optater door een onverwachte nabijheid tijdens deze eerste aflevering van Verhoevens serie Guilty Landscapes. De video is vast gemanipuleerd, maar dat doet weinig af aan de intense ervaring een kwartiertje getuige te zijn van onmenselijke arbeidsomstandigheden in een Chinese hoofdstad - een welvarende nog wel.

Ook bij For iTernity van theatermaakster Katja Heitmann weet je niet precies wat je ziet en niet ziet: je plukt zelf met een videoscherm een beeld uit de lucht van een tragische danseres, die een gevangene lijkt van haar act rond de stervende zwaan. Door het grappige spel met virtualiteit meen je de gemaskerde danseres met rood gestifte lippen daadwerkelijk in het winkelcentrum te spotten. Toch verdwijnt ze zodra je haar vangt, om elders op te duiken. Heitmann begon dit kunstige straatproject tijdens Festival Boulevard in Den Bosch en verfijnt het nu tijdens Spring.

Van een echte choreografie is wel sprake bij de dansvoorstelling 6: THE SQUARE van Nicole Beutler. Wonderlijk genoeg varieert ze op beheerste patronen van de nostalgische Amerikaanse square dancing. Op een strak vierkant dansen acht dansers zigzaggende molenfiguren, waarbij ze razendsnel van positie en partner wisselen, opgehitst door een lekkere beat. De dans ademt een vleugje country en linedance, maar dan met bedwelmende groepspatronen. Beutler hakt het uur gestileerd in kwarten, met een terugkerend kunstje als begin: de dansers vormen de letters van het titelwoord. Spijtig dat een actrice voortdurend gratuite oproepen doet en schreeuwend smeekt om ongemakkelijke publieksparticipatie. Haar expliciete presentatie mag wellicht bij de klassieke opzet van square dancing horen, aan deze moderne bewerking doet die afbreuk. Nee, dan liever de impliciete suggestie van zwijgzame installaties en intieme ontmoetingen.

_{Festival Spring: 10 dagen dans, theater, installaties en performances op diverse locaties in Utrecht, t/m 28/5.}