Mijs met de zwavelstokjes is een verrassend aangename voorstelling met vooral veel niet-zielige muziek ★★★☆☆

Het meisje met de zwavelstokjes – nu als jeugdopera te zien bij Holland Opera in Amersfoort - is een van de treurigste sprookjes ooit. Het is geschreven door Hans Christian Andersen, in wiens naargeestige oeuvre niemand lang of gelukkig leefde. Hoe maak je daarvan een gezellige kerstvoorstelling voor iedereen vanaf 6 jaar oud?

De Deense sprookjesschrijver wist hoe hij zijn publiek aan het huilen moest krijgen. Er is een lief klein meisje. Er zijn armoede, een verzengende kou en honger. Het meisje heeft een onmogelijke opdracht: ze moet op straat een doosje zwavelstokjes (groot uitgevallen lucifers) leeg verkopen, anders mag ze niet naar huis. Dit lukt niet en ze sterft aan onderkoeling. Ondertussen heeft het meisje aldoor de meest rooskleurige visioenen over haar toekomst. Dat extreme contrast tussen gloedvolle hoop en ijskoude realiteit maakt het verhaal zo’n tijdloze tranentrekker.

De jeugdoperamakers van Holland Opera, onder leiding van regisseur Joke Hoolboom, zagen hierin een geschikte familiekerstvoorstelling. Dat deden ze al in 2010, maar nu is hij opnieuw te zien. Live dus: de komende weken spelen ze overdag op anderhalve meter afstand in hun eigen ruim bemeten theater de Veerensmederij in Amersfoort.

Hoolboom en haar groep hebben ervaring met het bewerken van sprookjes. Ook in Roodhapje (2015) en Meermeisje (2019) namen ze (als je de Disney-versies even vergeet) gruwelijke sprookjes effectief onder handen. In Mijs met de zwavelstokjes, zoals deze bewerking heet, is het zielige origineel getransformeerd naar een verrassend aangename voorstelling met dans, film, humor en vooral veel niet-zielige muziek.

Het is een doorgecomponeerde opera met een eclectische mix van barok- en rockmuziek. Viool en marimba staan naast elektrische gitaar en drums. Fragmenten van Purcell (Cold Song) en Vivaldi (Winter) zijn te horen tussen nieuwe composities met zang en rap van Oene van Geel en Niek Idelenburg. Opvallend mooi en strijdbaar is Idelenburgs lied Angry Match Girl, waarop danseres Maartje Pasman (die Mijs speelt) een heftige choreografie van woede uitvoert.

Hieruit blijkt een duidelijke accentverschuiving. Deze Mijs is minder zielig dan Andersens meisje. Deze Mijs vecht tegen haar lot, tegen de honger en de kou, die hier samengebald worden voorgesteld door een figuur: de Sneeuwman (bariton Florian Just). Uiteindelijk verliest ze, maar zwak en zielig is ze niet.

Dat verhaal is overigens niet voor alle kijkers evident. We moeten het vooral afleiden uit stille filmbeelden van een meisje dat zwerft door sneeuw- en duinlandschappen, de dans van Pasman en het soms onverstaanbare libretto van de Sneeuwman. IJskoud wordt Mijs met de zwavelstokjes nooit. Dit meisje danst het leven uit. Dat maakt een prettige kerstopera.