'Mijn Engels is veel te slecht'
Schrijvers en muziek - het Boekenweekthema komt samen in de teksten van opera's, musicals en popmuziek. Vertalers breken er hun hoofd over: hoe behoud je de muzikaliteit?...
Het is not done in hiphop, zegt Sticks, de zanger van Opgezwolle. Rapis te persoonlijk om andermans woorden te vertolken, zegt Def P. van deOsdorp Posse. MC's zijn te eigenwijs, weet Brainpower.
Wie op zoek gaat naar vertaalde hiphop, staat met lege handen. Hetgebeurt niet tot nauwelijks. Hiphop is te veel de allerindividueelsteexpressie van de allerindividueelste emotie om vertaald te kunnen worden.
Ja, Def P. heeft Amerikaanse hiphop vertaald en gezongen, maar toch ookweer niet. Dat zit zo: 'Toen ik in het Nederlands begon te rappen, was ikeen van de eersten. Ik vond het grappig om gangstarap te parodiëren. 'Ifyou fuck with me, I put my foot in your ass' zongen ze. Wij maakten daarvan'als je met me neukt, stop ik mijn voet in je reet'. Maar dan wel alsonderdeel van onze eigen teksten.' Def P.'s 'moederneukende' politie(motherfucking police) heeft zelfs het Groene Boekje gehaald.
Maar iets van een ander zingen? Nooit. 'De flow, de cadans en het ritmevan de rap, zijn heel persoonlijk. Rap is dansen met woorden. Iederelettergreep hangt samen met een stukje van de beat. Dat zit in het hoofdvan degene die dat heeft gecombineerd. Bovendien zijn rapteksten heelpersoonlijk, veel meer dan popliedjes. Je zingt over wat je hebtmeegemaakt.'
Dat verklaart ook de populariteit van hiphop overal ter wereld, zegtBrainpower. 'Vorig jaar was ik in Colombia. Daar heb je heel goede rappers.Wat is de toegevoegde waarde als zij in het Engels rappen? Ik ga toch ookniet zingen over de negen kogels die ik in mijn lijf kreeg in Queens, waar50 Cent over rapt?'
En toch, Brainpower zou zich kunnen voorstellen dat het gebeurt, eenhiphophit in vertaling. 'Tupac's Do for Love is een liefdesliedje dat ikme best in zestig talen kan voorstellen.'
Maar daar moet Sticks van Opgezwolle niet aan denken. 'Als ik rap overde liefde voor mijn vriendin, is dat niet iets universeels. Wat MarcoBorsato doet, vind ik minder. Hij vertelt aan zijn tekstschrijver over zijngevoelens, en die schrijft het dan op. Maar dan zijn het niet meer zijneigen emoties en zijn eigen creativiteit in zijn eigen nummer. Bij ons merkje dat het echt is.'
Je doet je eigen ding, zegt Sticks. Dat is een van de grondbeginselenvan de hiphop. 'Je gaat niet biten, iemand zijn werk inpikken. Het was ookniet aan de orde dat wij in het Engels zouden gaan zingen. Mijn Engelsewoordenschat is veel te beperkt. Als rapper moet je zingen in de taal dieje het beste beheerst. Nee, geen covers voor mij, zelfs niet op vakantie.'
Harmen Bockma