Met stippen en strepen kun je van alles zeggen op boekomslagen

Het Nederlandse alfabet telt 26 letters, waarmee we alles uitdrukken wat menselijkerwijs mogelijk is. Dat andere talen voor hetzelfde meer tekens nodig hebben (kampioen: het Cambodjaans, 74 letters), illustreert dat aan dat aantal niet per se natuurwetten ten grondslag liggen.

Nog een relativering: communiceren kan ook met andere tekens dan het abc. Met stippen bijvoorbeeld, zoals op Wie waarlijk leeft (De Bezige Bij, 2020), de herinneringen van Ronald Giphart aan zijn moeder. Wijnie Giphart-Jabaaij was een bevlogen PvdA-politicus en dat weerspiegelt zich in het omslag van Moker Ontwerp, een grafisch patroon waarin we meteen de plattegrond van de Tweede Kamer herkennen.

Van een andere orde is het patroon op The Institute (Holland Park Press, 2017), de Engelse vertaling door Susan Ridder van Vincent Bijlo’s roman Het instituut, die speelt in een blindenschool. Ontwerper Andrew Cox vertaalde de achternaam van de auteur in de (vrijelijk gedistribueerde) punten en spaties van het brailleschrift.

Hoe weinig er nodig is om een denkbeeld over te brengen demonstreert Studio Lannoo op Marjan Dooms Het museum van de twijfel (Academia Press, 2020), een pleidooi voor de dialoog tussen wetenschap en kunst. Het ene witte balkje dat een fractie uit het lood hangt, symboliseert de twijfel die volgens Doom meer ruimte verdient in ons denken en doen.

Geen gedachte, maar een toestand wordt verbeeld in Martijn Couwenhovens aforistische omslag voor de roman Eiland van de op de Faeröer geboren Siri Ranva Hjelm Jacobsen (Uitgeverij Oevers, verschijnt in oktober): zes vlekken onder een wit rondje volstaan om de maan en haar weerspiegeling in het water op te roepen.

En wie vertrouwd is met versvormen, snapt de hint van ontwerper Frederik de Wal op de nieuwe vertaling van William Shakespeares sonnetten. De zwarte balkjes staan voor de versvoeten in de door Shakespeare geprefereerde sonnetvorm: drie kwatrijnen van elk vier regels, gevolgd door een distichon van twee regels.

Van de 89 balkjes heeft De Wal er zes verruild voor de naam van Bas Belleman, een grafische vondst waarmee hij de vertaler onderdeel maakt van zijn schepping.