Met een gesloopt billboard uit kunstenaar Judy van Luyk kritiek op de afbraak van sociale huurwoningen

Jarenlang verzetten de bewoners van de Rotterdamse wijk Crooswijk zich tegen de sloopplannen van de gemeente. Tevergeefs: in drie straten in de wijk zullen 174 woningen tegen de grond gaan. Om de bewoners een hart onder de riem te steken doet de reizende installatie Slopen is (g)een must van Judy van Luyk momenteel de wijk aan: een groot billboard met geboorde ronde gaten in een vast patroon. In het midden van het billboard zit een enorm gat, alsof het bord gesloopt is en vanuit het midden uit elkaar brokkelt – symbolisch voor de massale sloop van woningen in Rotterdam.

Van Luyk (44) specialiseert zich in kunst in de openbare ruimte. Vaak maakt ze installaties die als protest dienen tegen bepaalde maatschappelijke ontwikkelingen, zoals ook bij dit werk het geval is. ‘Ik vind het pijnlijk dat er sociale huurwoningen verdwijnen en daar veel duurdere woningen voor in de plaats komen’, zegt ze. ‘Het is onacceptabel dat een plek waar de huren laag zijn bewust niet wordt onderhouden en dat er daarna om die reden gesloopt wordt, waarmee veel geld wordt verdiend.’ De oude bewoners kunnen de nieuwe woningen vaak niet meer betalen.

Om het effect van sloop invoelbaar te maken wilde Van Luyk een soort explosie creëren. ‘Ik begon met het boren van kleinere gaten en ging langzaam naar grotere gaten, tot het punt dat het werk uit elkaar valt. Het midden moest er in ieder geval uit. Ik wilde een soort knal, alsof er een sloopkogel doorheen was gegaan.’

Haar werk verplaatst zich de komende maanden door de stad. Naast Crooswijk komt het onder meer nog te staan in de Robert Fruinstraat en Middelland. In laatstgenoemde buurt worden 183 goedkope woningen gesloopt, waarvan het grootste deel plaats zal maken voor woningen van boven de 900 euro. Doodzonde, vindt Van Luyk.

Tot slot zal het billboard te zien zijn bij het Chabot Museum. ‘Ik vind het mooi dat het werk daar komt te staan’, zegt Van Luyk. ‘Het museum komt uit een modernistische tijd, en het is een mooi gebouw dat bewaard blijft. Dat contrasteert goed met mijn werk. Het museumkwartier is momenteel toch een beetje het paradepaardje van Rotterdam, het staat in groot contrast met de armere wijken.’

Ze hoopt bij de Rotterdammers bewustzijn te creëren over de schaal waarop het probleem speelt. ‘Ik woon zelf in Rotterdam-West, en in mijn straat en de directe omgeving wordt niet gesloopt. Voor mensen in mijn wijk lijkt het afbreken van woningen misschien een ver-van-mijn-bedshow. Maar het gebeurt gewoon in onze stad.’

Haar werk heeft lovende reacties opgeleverd. ‘Sommigen vinden het fantastisch. Ze noemen het een belangrijk onderwerp en zeggen dat ze ook op de volgende locaties gaan kijken.’ Maar bij anderen lijkt het wat minder tot de verbeelding te spreken. ‘Die zeggen: ‘Wat asociaal dat die jongeren dit nu weer kapot hebben gemaakt.’ Ze hebben de achtergrondinformatie niet gelezen en denken meteen dat jongeren het kunstwerk hebben gesloopt. Dat bevestigt voor mij het idee dat veel mensen alleen maar in hun eigen straatje denken.’